Psikolojik sözleşmenin çalışan performansına etkisine ilişkin kamu-özel hastanelerde karşılaştırmalı bir araştırma: Gaziantep örneği

Abstract

Psikolojik sözleşme, işverenle çalışan arasındaki istihdam ilişkisinin doğasını açıklamak üzere ortaya çıkan, bireyin ve örgütün iş ilişkilerindeki beklentilerini ve gerçekleştirme durumlarını açıklayan, yazılı olmayan, zamanla değişebilen, karşılıklılık temeline dayalı, bireyce oluşturulan zihinsel beklentiler kümesidir. Psikolojik sözleşme kavramı, son günlerde literatürde bir fenomen haline gelmiştir.Bu araştırmanın amacı, psikolojik sözleşme kavramının çalışan performansı üzerinde etkilerini sağlık sektörü örnekleminde belirlemek, kamu ve özel sektör arasında karşılaştırmalar yapmaktır. Çalışmanın ana kütlesini, Gaziantep ili merkezinde faaliyet gösteren Kamu Hastaneleri Birliği (KHB) hastaneleri, Kamu Üniversite Tıp Fakültesi hastaneleri ve özel hastanelerde görev yapan sağlık çalışanları (hekim, hemşire/sağlık memuru, ebe, sağlık tekniker/teknisyen) oluşturmuştur. Bu ana kütle içerisinden 1.202 kişiye (ana kütle sayısının %23,61'ine) anket uygulanmıştır. Çalışmanın verileri, Ocak-Nisan 2015 tarihleri arasında toplanmıştır. Yapılan geçerlik güvenirlik analizi sonucu, Psikolojik Sözleşme Ölçeği ve Çalışan Performansı Ölçeği Cronbach alpha katsayıları sırasıyla 0.968 ve 0.800 olarak saptanmıştır. Veriler, SPSS 15.0 programında, frekans ve yüzde analizleri, faktör analizi, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi (T testi), varyans analizi (ANOVA), korelâsyon analizi yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiş ve istatistiksel yanılma düzeyi 0.05 olarak alınmıştır.Araştırma sonucuna göre, özel hastanelerde görev yapan sağlık çalışanlarının psikolojik sözleşme beklenti ve kurum karşılama düzeylerinin, kamu hastanelerinde görev yapan sağlık çalışanlarına göre daha yüksek düzeyde olduğu; Kamu hastaneleri sağlık çalışanlarının psikolojik sözleşme ihlali, özel hastaneler sağlık çalışanlarına göre daha yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Psikolojik sözleşme çalışan beklentileri, psikolojik sözleşme ihlali ve çalışan performansı arasında istatistiksel anlamlı düzeyde ters yönlü zayıf ilişki; psikolojik sözleşme kurum karşılama düzeyi ile çalışan performansı arasında aynı yönlü yüksek ilişki saptanmıştır. Psikolojik sözleşme kurum karşılama düzeyi ile çalışan performansı arasında aynı yönlü yüksek ilişki saptanmıştır (p<0.01).

Psychological contract is a set of mental expectations which is unwritten, may change over time, based on reciprocity basis, established by individual, emerged to describe the employment relationship between the employer and the employee, explaining individual and the organization's expectations and realize situation in the business relationship. The concept of psychological contract recently has become a phenomenon in the literature.The aim of this study was to determine the effect of the psychological contract concept on the employees performance in the health sector sample, and to make comparisons between public and private sectors. The study of the population has been created healthcare services professionals (physicians, nurses / health officers, midwives, health engineers / technicians; N=5.112) at Association of public hospitals, University medical faculty hospitals and private hospitals which operating in center of Gaziantep City. 1,202 people of in this universe (23.61%) were questionnaire. The study's datas were collected at between January-April 2015. We did the analysis of reliability and validity; Psychological Contract Employee Performance Scale and Scale Cronbach alpha coefficients were found to be .968 and .800, respectively. The datas assessed using methods frequency and percentage analysis, factor analysis, difference between the two means test, analysis of variance, correlation analysis in SPSS 15.0 software and it is taken as the level of statistical error of 0.05. It determined was found research results what psychological expectation levels and met to level of private sector health professionals higher than to health professionals working in public hospitals; psychological contract violation level of the health professionals working in public hospitals levels higher than private hospitals health care workers. statistically significant inverse weak correlation are determined, psychological contract between employee performance with corporate level meeting was determined the same way high correlation. A statistically significant inverse correlation was determined weak between psychological contract employee expectations, psychological contract breach and employee performance; a high correlation was determined the same way between psychological contract meeting level and employee performance (p<0.01).