Çukurova`da Fransız işgal yönetimi (1918-1922)

Abstract

Çukurova, Adana şehrinin sınırları içerisinde yer alan, İçel'den Hatay'a kadar denize dayanan, dümdüz, en geniş yeri 150 km olan hilal şeklinde bir ovadır.Birinci Dünya Savaşı başladığında Çukurova, Osmanlı Devleti sınırları içerisindeydi. Savaş sırasında İngiltere ve Fransa aralarında imzaladıkları gizli Sykes-Picot Antlaşmasıyla Osmanlı Devleti'nin topraklarını paylaşmışlardır. Bu paylaşmada Çukurova, Fransızlara bırakılmıştır. Mondros Ateşkes Antlaşması'nın ardından da Çukurova, İngiliz ve Fransız kuvvetleri tarafından işgal edilmiştir. İngiliz askerleri bölgede yer alsa da Çukurova'nın yönetimi Fransızlara bırakılmıştır. İngiliz kuvvetleri, 15 Eylül 1919 Suriye İtilafnamesi ile bölgeden ayrılmış ve bu tarihten sonra Çukurova, tamamen Fransız kontrolü altına girmiştir.Fransız İşgal Yönetimi, Çukurova'da özellikle Ermeni yanlısı bir politika takip etmiştir. Ermeniler, jandarma, polis, zabıta gibi mesleklerde görevlendirilmişlerdir. Ermeniler, Fransız kontrolü altında Çukurova'da yaşayan halka zulmetmiştir. Ermeni ve Fransız zulmü altında ahali kendi başına direniş göstermeye çalışmıştır.Ankara'da TBMM hükümetinin kurulmasından sonra Fransa, daha ılımlı bir politika takip etmeye başlamıştır. Bu bağlamda TBMM ile siyasi görüşmelere girişmiştir. Kuva-yı Milliye hareketleri ve ahalinin direnişi sonrası güç durumda kalan Fransa, Ankara Antlaşması ile Çukurova'yı tahliye etmiştir.

Çukurova is one of the most fertile plains in the world and most of it is located within the boundaries of Adana city. This plain is a crescent-shaped plain which is based on the sea from Icel to Hatay, with the widest part of 150 km, with both sides being closed in Hatay and Mersin.When the World War I began, Çukurova was within the borders of the Ottoman State. During the war Britain and France shared the Middle East territory of the Ottoman Empire with the secret Sykes-Picot Treaty signed between them. In this sharing, Çukurova was left to the French. In the days following Mondros Armistice, Çukurova was occupied by British and French forces. Although British soldiers were in the region, the management of Çukurova was left to the French. British forces left the region on 15 September 1919 by the Syrian Treaty and after that, Çukurova was completely under French control.The French Occupation Administration followed a pro-Armenian policy in Çukurova. Armenians, gendarmerie, police, municipal police have been assigned in almost every area. The Armenians were persecuted by the people living in Çukurova under French control. Under the Armenian and French persecution, the people tried to resist themselves.After the establishment of the Turkish National Assembly in Ankara, France started to follow a more moderate policy. In this context, he has started political negotiations with the Turkish Grand National Assembly. France, which is in a difficult position after the Nationalist movements and the resistance of the people, has evacuated Çukurova with the Ankara Treaty.