Yüksek yapılarda çelik taşıyıcı sistemler

Abstract

YÜKSEK YAPILARDA ÇELİK TAŞIYICI SİSTEMLER ÖZET Yapıların yükselmeye başladığı dönemleri izleyen süreçte, sanayi devrimiyle ortaya çıkan çeliğin hafif olması, yapımının kolay ve hızlı olması, daha küçük kesitli taşıyıcılara olanak vermesi sonucu yüksek yapı inşasında kullanılagelmiştir. Bu çalışmada, dünyadaki yüksek yapıların gelişimi ile inşasında kullanılan çelik malzeme ve yüksek yapıların iskeletini oluşturan çeşitli şekillerdeki çelik taşıyıcı sistemler ve bu sistemlerin rij itlik açısından irdelenmesi konuları hakkında araştırma yapılmıştır. Tezin birinci bölümünde, araştırma yapılan konunun amacı, kapsamı ve bu çalışmada kullanılan yöntem tanımlanmıştır. İkinci bölümde, yüksek yapı tanımlaması yapılarak ortaya çıkış nedenleri, dünya üzerindeki gelişmeleri anlatılarak bunun Türkiye'deki yansıması örneklerle verilmiştir. Üçüncü bölümde, çeliğin malzeme özellikleri tanıtılarak, çeliğin yapı malzemesi olarak üretilmesi, çeşitleri, şekilleri, yapıda kullanılabilmesi için gereken bağlantı elemanları ve taşıyıcı sistemi oluşturan kolon, kiriş, ve döşeme elemanları anlatılmıştır. Dördüncü bölümde, çeliğin yüksek yapılardaki tarihçesi anlatılarak, yapıda kullanılan çeliğin planlama, taşıyıcılık, uygulama açısından avantajları ve dezavantajları ortaya konmuştur. Beşinci bölümde, yüksek yapıda kullanılan çelik taşıyıcı sistemlerin uygulama alanları, çalışma şekilleri ve özellikleriyle tanıtılarak, her bir sisteme özgü uygulanmış ve kavramsal proje örneklerine yer verilmiştir. Altıncı bölümde, çeşitli tipteki çelik taşıyıcı sistemlerde rijitleştirme ilkelerinin düzenlenmesi ve bu ilkelerin `çerçeve`, `eleman` ve `sistem` açısından irdelenerek seçilmesi açıklanmıştır.Sonuç bölümünde ise yüksek yapı taşıyıcı sisteminde kullanılacak olan çelik malzeme konusunda mimar ve mühendislerin göz önünde bulundurması gereken öneriler ve yüksek yapıdaki çelik taşıyıcı sistemin farklı çeşitleri, uygulama alanları, çalışma şekilleri ve rijitleştirme ilkeleri konuları irdelenerek yüksek katlı çelik yapıların tasarlanması ve uygulanmasına katkı sağlanmak istenmiştir. xı

STEEL STRUCTURAL SYSTEMS AT HIGH RISE BUILDINGS SUMMARY A production of the Industrial Revolution, steel, has been widely used in the high- rise buildings since the buildings started to rise; it was light; easy and fast to construct; and flexible enough for small scale structures. This study analysed steel, which is used worldwide in construction and development of the buildings, as a construction material and stability of the systems which are pointed is examined. The first chapter defined the purpose, scope, and the method used in the research. The second chapter defined and explained the rationale behind the emergence and development of the skyscrapers worldwide, and their reflections in Turkey via some examples. The third chapter explained steel's properties, production process, types and forms of steel as a construction material, and steel as a connection element such as column, beam and floor components. The fourth chapter presented the history of steel construction in skyscrapers, and then discussed the advantages and disadvantages of steel in construction in terms of planning, strength, and application. The fifth chapter introduced the application areas of steel structural systems in skyscrapers, application methods and characteristics by referring to examples and conceptual projects of each system. At the sixth chapter, the principles of stabilizing of steel construction systems and selecting the principles with examining the points of `frame`, `element` and `system` are explained. The conclusion part proposed some ideas to the architects and engineers about steel as an effective material in high-rise buildings; and pointed out that, designing the high rise steel buildings with examining subject of stabilization principles, contribute a great deal to the design and construction of steel buildings. xn