Su stresinin kişniş (Corıandrum satıvum L.) te bitki gelişimi ile meyvede yağ asidi ve besin elementi içeriğine etkisinin araştırılması

Abstract

Önemli çevresel stres faktörlerden olan su stresi, özellikle tıbbi ve aromatik bitkilerde; bitkinin büyümesini, sekonder metabolit içeriğini ve bitkide mineral madde kompozisyonunu önemli ölçüde etkilemektedir. Kişniş (CoriandrumSativum L.)bitkisi halk arasında yaygın bir şekilde kullanılmakta olan önemli bir sebze ve baharat bitkisidir. Bu çalışmada; 2012 yetiştirme döneminde saksılarda yetiştirilen kişniş bitkilerine uygulanan su stresinin büyüme parametrelerine, meyve yağ asidi ve besin elementi içeriğine etkileri araştırılmıştır. Tohumların çimlenmesini takiben, fidelerin bir aylık büyüme sürecinden itibaren, bitkiler % 100 kontrol, % 50 orta su stresi ve % 25 ağır su stresi gruplarından oluşan üç farklı su rejimine maruz bırakılmıştır. Tohum olgunlaşma döneminde hasat edilen bitkilerde; kök, sürgün ve meyve gibi bitki kısımları ayrılmıştır. Hasat edilen meyvelerden elde edilen sabit yağın esterleştirilmesinden sonra GC-FID ile yağ asidi bileşenleri belirlenmiştir. Bitkinin kök ve sürgündeki Na, K, Mg ve Ca elementleri ICP-OES ile tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ağır su stresinde bitkide büyümenin olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir. Meyve sabit yağındaki ana bileşenlerin oleik asit, stearik asit, palmitik asit ve linoleik asit olduğu, su stresinin meyvede oleik asit oranının azalmasına yol açtığı, palmitik asit oranını ise arttırdığı tespit edilmiştir. Mineral madde analizi sonucunda ise; farklı bitki kısımlarında K içeriğinde değişiklik ortaya çıktığı; Na, Mg ve Ca içeriğindeki değişiminise istatistiksel olarak önemsiz olduğu bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Büyüme parametreleri, Coriandrumsativum L., kişniş, mineral madde içeriği, su stresi, yağ asitleri

Water stress, one of the important environmental stress factors, significantly affects plant growth, secondary metabolites and mineral content in especially medicinal and aromatic plants. Coriander (Coriandrumsativum L.) is a vegetable and medicinal plant which is widely used among people in Turkey. In this study, the effects of water stress on plant growth, fruit fatty acid composition and mineral content of coriander were investigated under greenhouse conditions in 2012 at Kilis 7 Aralık University, Kilis - Turkey. After germination, coriander seedlings were exposed to different water regimes; Control (C, 100 %), Moderate Water Deficit (MWD, 50 %), and Severe Water Deficit (SWD, 25 %) for one month. After fruit maturity, root, shoot and seeds were harvested and seperated. Fatty acid composition in fruits was analyzed using GC-FID after fatty oil esterification. Na, K, Mg and Ca contents in root and shoots were determined by ICP-OES. In conclusion, growth parameters were adversely influenced by severe water stress.Accordingly, oleic acid, stearic acid, palmitic acid and linoleic acid were ascertained in fruits as the main constituents. Water stress reduced the oleic acid proportion whereas it increased palmitic acid. According to the mineral content, there were differences with respect to the K content. There were no statistical differences among plant parts regarding with Na, Mg and Ca content. Keywords: Coriander, fatty acid, growth parameters, mineral contents, water stress