Lavantanın çiçek verimi ve uçucu yağ bileşnelerine malç uygulamasının etkisi

Abstract

Lavanta (Lavandula officinallis L.) bitkisinin çiçek verimi ve uçucu yağ bileşenlerine malç uygulamasının etkisinin araştırıldığı bu çalışma 2014 – 2015 yıllarında Kilis 7 Aralık Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi (TUAM) deneme alanlarında yürütülmüştür. Lavanta bitkisinin teknolojik özelliklerine ilişkin analizler Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü Tıbbi ve Aromatik Bitkiler laboratuvarlarında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, geleneksel açıkta yetiştirme ile plastik siyah naylon örtü üzerinde yetiştirme teknikleri denenmiştir. Araştırma süresi boyunca tüm parseller damla sulama sistemi ile haftada üç kez olmak üzere sulanmış, diğer bakım işlemleri iki yıl boyunca devam etmiştir. Araştırmada; lavantada, saplı taze çiçek verimi, saplı kuru çiçek verimi, sapsız kuru çiçek verimi gibi tarımsal özellikler ile sapsız kuru çiçeklerde uçucu yağ uranı ve GC-MS ile uçucu yağın bileşenleri ortaya çıkartılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, deneme yıllarına göre gelişme gösteren bitkilerde ele alınan özelliklerin istatistiksel anlamda önemli bir şekilde değiştiği, malç uygulamasının incelenen özellikler üzerine etkisinin de istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda; taze saplı çiçek verimi; 33,95-168,22 kg/da; kuru saplı çiçek verimi 10,62- 60,87 kg/da, kuru sapsız çiçek verimi 4,15-49,17 kg/da arasında değişmiştir. Kuru sapsız lavanta çiçeklerinden elde edilen uçucu yağ oranı % 4,37 ile % 8,53 arasında değişim göstermiştir. GC-MS analizlerine göre; 40 farklı bileşen tespit edilmiş olup, ana bileşenler; eucalyptol, ethyl 2-(5-methyl-5-vinyltetrahydrofuran-2-yl)propan-2-yl carbonate, linalool, camphor, borneol, 4-terpineol, α-terpineol, linalyl acetate, lavandulol acetate, β-Farnesene ve butanoic acid 22-methyl-, 3,7-dimethyl-2,6-octadienyl ester şeklinde ortaya çıkmıştır.Anahtar kelimeler: GC-MS, kalite, lavanta, plastik malç, verim

Abstract: This study was carried out to determine the effect of mulching on the flower yield and essential oil composition of lavender (Lavandula officinallis L.) at experimental fields of Agricultural Practice and Research Center of Kilis 7 Aralık University in 2014 – 2015. Laboratory analysis of lavender plants' technological properties were made in the laboratories of Kilis Vocational School Medicinal and Aromatic Plants Programme. In the present study, a conventional growing technique of lavender was compared by plants growing on plastic black mulch. During the field studies, all the experimental plots were irrigated by drop irrigation system three times a week and all the agricultural practices were made. In this work, agricultural properties like fresh stem flower yield, dry stem flower yield, dry stemless flower yield of lavender; technological properties such as essential oil content in dry stemless lavender flowers and its essential oil composition by GC-MS were determined. According to results, investigated agricultural and technological properties of lavender changed by experimental year and different growing media, and plastic black mulch application gave the better results. Differences between investigated properties were statistically significant. In conclusion, fresh stem flower yields were in the range of 33,95-168,22 kg/da; dry stem flower yields were found between 10,62 kg/da and 60,87 kg/da. Dry stemless flower yield of lavender varied from 4,15 kg/da to 49,17 kg/da. Essential oil content in dry stemless lavender flowers was found in the range of 4,37 - 8,53 %. According to GC-MS results, forty different component were determined in the essential oil, and the main components of the lavender essential oil were eucalyptol, ethyl 2-(5-methyl-5-vinyltetrahydrofuran-2-yl)propan-2-yl carbonate, linalool, camphor, borneol, 4-terpineol, α-terpineol, linalyl acetate, lavandulol acetate, β-Farnesene ve butanoic acid 22-methyl-, 3,7-dimethyl-2,6-octadienyl ester.Key words: GC-MS, Lavender, plastic mulch, quality, yield