Deprem bölgeleri için çelik konut teknolojileri ve taşıyıcı sistem önerileri

Abstract

DEPREM BÖLGELERİ İÇİN ÇELİK KONUT TEKNOLOJİLERİ VE TAŞIYICI SİSTEM ÖNERİLERİ ÖZET Marmara Depremi 'yle birlikte, betonarme taşıyıcı sistemlerin depreme karşı davranışlarının çok iyi olmadığı görülmüştür. Bilimsel olmayan inşaat tekniklerinin kullanılması, denetim eksikliği ve uygulamacıların kar amacıyla kalitesiz ve standartlara uygun olmayan yapı malzemeleri kullanmaları sonucu önemli sayıda betonarme bina hasara uğramıştır veya yıkılmıştır. Betonarme taşıyıcı sistemlere alternatif taşıyıcı sistemler getirilememesi ve günümüzde bile yeni inşa edilen binalarda çoğunlukla betonarme taşıyıcı sistemler kullanılması inşaat sektörünü kısır bir döngü içine sokmuştur. Çelik taşıyıcı sistemler, dünyadaki deprem bölgelerinde inşa edilmiş binalarda yaygın olarak kullanılmıştır ve günümüzde de kullanılmaktadır. Çelik; hafiflik ve süneklik gibi üstün özelliklerinden dolayı depreme dayanıklı taşıyıcı sistemlerde kullanılabilecek en iyi malzemedir. Bu yüzden çelik, Türkiye'deki deprem bölgelerinde inşa edilecek binalarda da yaygın olarak kullanılması gereken bir yapı malzemesidir. Çelik taşıyıcı sistem elemanlarının deprem yükleri altında kırılmadan deforme olarak deprem enerjisini sönümleyebilme özelliği, depreme dayanıklı taşıyıcı sistemler için çeliğin vazgeçilmez bir yapı malzemesi olmasını sağlamıştır. Bu çalışmada, depreme dayanıklı yapısal çelik taşıyıcı sistemler ve hafif çelik taşıyıcı sistemler tanıtılarak, bu sistemlerin tasarım prensipleri hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Çelik taşıyıcı sistemler; ekonomi, hafiflik, kolay uygulanabilirlik ve depreme dayanıklılık gibi kriterler göz önüne alınıp karşılaştırılarak, Türkiye koşulları için en uygun çelik taşıyıcı sistem olan merkezi çaprazlı çerçeve sistemleri öneri olarak getirilmiştir. Ayrıca; çeşitli deprem yönetmelikleri, taşıyıcı sistem davranış katsayıları göz önüne alınarak karşılaştırılmıştır ve 1998 Türk Deprem Yönetmeliği 'ndeki taşıyıcı sistem davranış katsayılarının diğer yönetmeliklerdeki katsayılara göre büyük olduğu sonucuna varılmıştır. xı

STEEL HOUSE TECHNOLOGIES AND LOAD BEARING SYSTEM PROPOSALS FOR EARTHQUAKE REGIONS SUMMARY With Marmara Earthquake, it has been seen that the earthquake performances of reinforced concrete load bearing systems are not so good. As a result of using the non-scientific construction techniques, lack of inspection and using the construction materials inappropriate with standards and have poor quality by the contractors having profit purpose, important quantity of building with reinforced concrete load bearing system have been damaged or collapsed. Not able to bring alternative load bearing systems to reinforced concrete load bearing systems and even in these days, the usage of reinforced concrete load bearing systems by a majority in new buildings have put the construction sector in a vicious circle. Steel load bearing systems had been used in the buildings, which constructed in the seismic regions of the world and nowadays these systems are still used by the contractors. Due to superior properties like lightness and ductility, steel is the best material for seismic resistant load bearing systems. Because of this, steel is the construction material that should also be used widely in the buildings, which are constructed in the seismic regions of Turkey. The property of being able to dissipate earthquake energy by deforming without breaking of steel load bearing system members under the earthquake loads make the steel indispensable construction material for the seismic resistant load bearing systems. In this study, seismic resistant structural steel load bearing systems and light-gauge steel load bearing systems are introduced and detailed information about the design principles of these systems are given. Steel load bearing systems are compared considering criterions like economy, lightness, easy applicability and earthquake resistance, and the most appropriate steel load bearing system for Turkey conditions (concentrically braced frame systems) is proposed. Furthermore, various earthquake regulations/specifications have been compared by taking the load bearing system behavior factors into consideration, and have been reached a conclusion that the load bearing system behavior factors in 1998 Turkish Earthquake Regulation are bigger than the load bearing system behavior factors in other regulations. xu