Anonim şirketlerde önemli miktarda malvarlığı üzerinde işlemler

Abstract

Anonim şirkette önemli miktarda malvarlığı üzerinde işlemler, anonim şirketin yapısı ve faaliyetlerini ve ayrıca pay sahiplerinin çıkarlarını etkileyen ciddi sonuçlar doğurur. Bu söz konusu işlemler, yabancı hukuk sistemlerinde uzun zamandır pay sahiplerinin korunması amacıyla genel kurulun yetkili olduğu özel usule tabidir.Türk hukukunda 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu öncesinde sadece tasfiye halindeki anonim şirket için düzenlenen genel kurulun bu yetkisi, Yargıtay kararlarında ve öğretide faaliyeti devam eden şirket için de kabul edilmekteydi. Bugün ise Yargıtay içtihatları ve yabancı hukuk sistemlerine uygun olarak önemli miktarda malvarlığı üzerindeki işlemler, faaliyeti devam eden şirketler açısından özel olarak düzenlenerek genel kurulun devredilemez görev ve yetkileri arasında sayılmış ve ayrıca halka açık şirketler için önemli nitelikte işlemlere özgü özel usule tabi kılınmıştır (TTK md. 408/2-f; SPK md. 23/1-b). Ancak Türk Ticaret Kanunu'na Adalet Komisyonu tarafından sonradan eklenen hüküm birçok yönden yoruma ve tartışmaya açıktır. Zira hükmün kapsamı ve uygulama alanı konusunda Türk Ticaret Kanunu bakımından usul ve esaslar yönünden söz konusu olan belirsizlikler, genel kurul ile yönetim kurulu arasında yetki çatışması yaratabileceği gibi, işlemin akıbeti ve dolayısıyla tarafların işlemle bağlılık durumu açısından da sorun doğurabilecek niteliktedir. Öte yandan halka açık şirketler bakımından Sermaye Piyasası mevzuatında önemli nitelikte işlemler için öngörülen usulün de önemli miktarda malvarlığı üzerindeki işlemler özelinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Çalışmamızda yoruma ve tartışmaya muhtaç hususlara açıklık getirilmesi amacıyla, önemli miktarda malvarlığı üzerindeki işlemlerin gerçekleştirilmesine ilişkin hukuki bir çerçeve oluşturularak, bu işlemler düzenlenişi, kapsamı, tabi olduğu usul ve nihayet hüküm ve sonuçları yönünden incelenmiştir.

From the legal and economic perspective, transactions regarding the substantial amount of assets of a joint stock company have serious consequences on its structure and activities, specifically affecting the interests of shareholders. That's why, in comparative law, within the scope of the protection of shareholders, such transactions are subjected to a special process in which the general assembly plays a crucial role in authorization of the aforementioned transactions. In Turkish law, before the enactment of Turkish Commercial Code nr. 6102, the general assembly had this authorization, but only in the liquidation process of a company. However, in various decisions of the Turkish High Court of Appeal and the legal scholarly work, in accordance with the comparative law, it was pointed out that the general assembly should have this authorization, even if the company is not in a liquidation process. Currently, such transactions of active companies are specifically regulated and are considered among the non-delegable authorizations of the general assembly. In addition, such transactions of publicly-held corporations are subjected to a special process (Art. 408/2-f of TCC; Art. 23/1-b of CML). However, the relevant article added by the Commission of Justice to the Turkish Commercial Code needs to be scrutinized and interpreted. There are many uncertainties regarding rules and procedures within the scope of this provision. This ambiguity might lead to authorization conflicts between the general assembly and the administrative board. Moreover, certain legal problems might arise from these transactions. Last, the special regulation in the Capital Market Law regarding the transactions embodying the substantial amount of assets needs detailed examination. This thesis aims to resolve the ambiguities of the aforementioned provisions and create a special legal basis for the regulations of these types of transactions.