20. yüzyıl teknolojik ütopyalarının, hareketlilik, esneklik/uyabilirlik ve teknoloji kavramları bağlamında çağdaş konut tasarımına etkisi

Abstract

Bu çalısmada, son yıllarda tasarlanan çagdas konutların, teknolojik ütopyalardanetkilenmeleri; hareketlilik, esneklik / uyabilirlik ve teknoloji kavramları baglamındaarastırılmıstır. Çalısmanın amacı son yıllarda tasarlanan çagdas konutların 20.yüzyıldaki teknolojik ütopyalardan etkilenmelerini hareketlilik, esneklik / uyabilirlik veteknoloji kavramları baglamında arastırmaktır. Oldukça genis bir konu olan teknolojikütopya kavramı sınırlandırılmıs, tez içeriginde arastırılan konular kapsam bölümündeortaya konmustur. Tezde kapsam içine alınan teknolojik ütopyalar incelenmistir.Bunlar Buckminister Fuller, Archigram ve Metabolism gruplarının ütopyalarıdır. Buütopik projelerin konut tasarımına getirmek istedikleri Hareketlilik, esneklik /uyabilirlik, endüstriyel üretim ve teknolojik iyimserlik yaklasımları incelenmistir.Çagdas konut tasarımlarının ütopyalardan etkilenmelerini ortaya koymak için,ütopyaların tasıdıgı ortak özelliklerden yararlanılmıstır. Bu amaçla tezin dördüncübölümünde bu ortak özellikler ayrı ayrı ele alınmıstır. Bunlar; hareketlilik yani mobilite,esneklik / uyabilirlik ve teknoloji kavramlarıdır. (Endüstriyel üretim ve teknolojikiyimserlik kavramlarına ise teknoloji olgusunun alt açılımı olarak deginilmistir.) Tezinbesinci bölümünde günümüzde tasarlanmıs çagdas konut tasarımlarından, bahsedilenteknolojik ütopyalardan esinlenilen konut tasarım örnekleri incelenmistir. Bunlarınteknolojik ütopyalardan etkilenmelerini ortaya koymak üzere her örnek proje,kendisiyle ile hareketlilik, esneklik / uyabilirlik, endüstriyel üretim ve teknolojikiyimserlik kavramları açısından iliski kurulabilen birer teknolojik ütopya ile bukavramlar aracılıgıyla tablolar halinde karsılastırılmıstır. Bu karsılastırmalar yolu ileortaya çıkan sonuçlar tezin altıncı bölümünde ifade edilmistir. Buna göre tezin 20.yüzyılda üretilen teknolojik ütopyalar, son yıllarda tasarlanan çagdas konutları,Hareketlilik, esneklik / uyabilirlik, endüstriyel üretim ve teknolojik iyimserlikkavramları baglamında etkilemektedirler. Sonuç bölümünde, ulasılan sonuçlar detaylıolarak ifade edilmistir.Anahtar Kelimeler: 20.Yüzyıl, Ütopya, Teknoloji, Hareketlilik, Esneklik, Uyabilirlik

In this study, effects of technological utopias on today?s modern house designs wereanalyzed from mobility, flexibility / adaptability and technology standpoints. Thephenomenon of technological utopia, a substantially broad concept, was limited andsubtopics of thesis were specified in the scope part. In this thesis, technological utopiaswere elaborated within the scope of study. These utopias were projects of BuckministerFuller, Archigram and Metabolist groups. Mobility, flexibility / adaptability, industrialproduction and technological optimism approaches, attempted to prevail in house designby abovementioned projects were explored. Common characteristics of technologicalutopias were utilized in order to reveal effects of utopias over today?s modern housedesigns. Thus, in the fourth chapter, these common characteristics were elaboratedseperately These common characteristics were mobility, flexibility / adaptability and thephenomenon of technology. Industrial production and technological optimism weretaken as extensions of technology concept. The fifth chapter included assessments ofcontemporary house design examples which were proposed to be affected bytechnological utopias. In order to reveal effects of technological utapias, each housedesign was compared with an utopic project from mobility, flexibility / adaptability,industrial production and technological optimism standpoints in a tabular form. Resultsof these comparisons were presented in the last chapter. As was seen in the study,technological utopias of 20th century had common characteristics; mobility, flexibility /adaptability, industrial production and technological optimism. The conclusion was thatcertain contemporary house designs were influenced by utopias of 20th century andtheir abovementioned common characteristics.Keywords: 20th Century, Utopia, Technology, Mobility, Flexibility, Adaptability