Yoğunlaşan kent ve yaşamında kapasite arayışları ve İstanbul`a bakış

Abstract

Dünya nüfusunun ve kentlileşme oranının durdurulamaz artışı, küresel dünyanın yeniekonomik ve sosyal dengeleri, ekolojik ömrünün sonuna yaklaşan yerküre vb. etkenler,hem mevcut, hem de gelişmekte olan yerleşim biçimleri üzerinde büyük baskılara sebepolmaktadır. Bu baskılar sonucunda kenti oluşturan yapılar, sistemler ve süreçlerzorunlu olarak dönüşümler geçirirken, meydana gelen kritik durumlara çözümarayışları, ?yoğunluk? ve ?kapasite? kavramlarını kentsel söylemlerin ve gündeminönemli bir parçası haline getirmiştir. Birçok kent yoğunluk ve kapasite artışı ile başaçıkabilmek için özgün veya genel modeller ortaya koymuş, kendine özgü yöntemlerlemimari üretimlerle bu dönüşüm süreçlerini yönlendirmişlerdir.9,8 milyonluk resmi nüfusu ile İstanbul son 50 yılda olağandışı bir büyüme göstererekbenzer koşullardaki pek çok metropol gibi mevcut yapısal ve yaşamsal kapasitelerinarttırılması konusuyla yüz yüze gelmiştir. Artan kentsel ihtiyaçların karşılanması,özellikle kentsel yayılmaya alternatif olarak, mevcut dokuların mekansal boyutta dahada yoğunlaşmasıyla görünür hale gelirken gerek küresel ve gerek kendine özgüyöntemler, yaklaşımlar ve mimari üretim modellerini ortaya koymaktadır.Bu tez araştırmasının amacı kentsel yoğunlaşma süreçlerinde meydana gelen zorunlukapasite artışının İstanbul'daki gündelik hayat mekanlarında yapısal ve yaşamsalolarak hangi modellerle gerçekleştiğini tespit etmek ve bu sonuçlar üzerinden, mevcutdurumlarla ilgili farkındalığı arttıracak, geçmiş süreçlerden çıkarımlar sağlayacak vegeleceğe yönelik öngörüler yapmaya imkan tanıyacak bir katalog oluşturmaktır. Bukatalog ile İstanbul'daki kentsel yoğunlaşma süreçlerine doğrudan yargılarda değil, çokyönlü tartışma ortamlarına altlık sağlayabilecek, çeşitlilikleri ortaya koyan, gerektiğindemimari üretimlere de rehberlik eden, tarafsız bir veritabanı aracılığıyla katkıdabulunulması hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yoğunluk, Kapasite, İstanbul, Model, Katalog

Factors like increasing growth rates of world and urban population, changingeconomical and social values of the globalizing world, the ending ecological lifespan ofthe earth etc. have been causing a great pressure on the urban settlements. As a result ofthis pressure, urban structures, systems and processes have been going into deeper andcompulsory changes, while the search for solutions to these critical issues have broughtout the terms of ?density? and ?capacity? back into the urban discourses. Many citieshave displayed original or world-wide models for spatial transformations to cope withthis pressure.Istanbul, with a 9,8 million official population, and a massive growth rate in the last 50years, has also been facing the challenge to cope with increasing capacity needs, just likeother metropolises under similar conditions. The satisfaction of increasing urbandemands has become visible through the densification of the existing urban structures,as an alternative to urban sprawl, and led this transformation by unique or globalmethods, approaches or architectural productions.The goal of this research is to document the models used in increasing the structural andvital capacities of the everyday life in Istanbul, and via this documentation, to form acatalog that would arouse awareness on the existing transformations, take out lessonsfrom the past experiences and to enable us to make projections for the future. With thisobjective catalog, it is aimed to participate in the transformation processes of Istanbulby providing a database for the open discourses, displaying the multiplicities, andguidance if needed for future architectural & urban designs.Keywords: Density, Capacity, Istanbul, Model, Catalog