Meningokoksik hastalıklarda mortaliteyi etkileyen faktörlerin incelenmesi ve yeni prognostik skorlama

Abstract

-97- ÖZET Meningokoksik hastalıklar (m. sepsis, m. sepsis ve menen jit, a. menenjit) dünyanın her yerinde endemik hastalık olup za man zaman da epidemilere de neden olmaktadır, istanbul'da menin gokoksik hastalık insidansı yüzbinde 2.1'dir. istanbul endemik bölge özelligindedir. istanbul'da çocuk yaş grubu meningokok sik hastalık insidansı yüzbinde 5.5'dir. Çocuk yaş grubunda hastalığı yakalanma riski, tüm populasyona göre 2.6 kat daha yüksektir. 1985-1989 yılları arasındaki 5 yıllık süre içinde I.ö. Cerrahpaşa Tıp Fak. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'r.da 140 hasta meningokoksik hastalık tanısıyla kabul edil mişti. Hastaların cinsiyet dağılımında özellik yoktu, %67'si 2 yaşından büyüktü. Hastaların %71'i de kasım-nisan döneminde kliniğimize başvurmuştu. En sık gözlenen hastalık tipi m. sep sis ve menenjitin bir arada olduğu tabloydu. Ateş, peteşiyal döküntü, kusma pozitif meningeal bulgu ve bilinç değişiklikle ri sık gözlenen bulgulardı. Klinik ve laboratuvar bulgular için de yüksek mortali- te ile en sık birlikte olan hipotansiyondu. Bunu yaygın pete- şi-pur?ura, lökopeni bilinç değişikliği ve menenjitin olmama--98- sı izliyordu. Fulminan seyirinde mortaliteyi çok etkilediği gözlendi. Ateş ile mortalite arasındaki ilişki anlamsız bulundu. Penisilin-kloramfenikol tedavisi ile %92 başarı sağlanmıştır. Kortizon tedavisi alan hastalarda ölüm oranının daha yüksek olduğu gözlendi. Bunun sebebi de, bu hastaların klinik durumlarının çok kötü olması, şok, kalp yetmezliği ve DIC ile mücadelenin zor olması düşünüldü. Dolayısıyla da antienf lamatuvar cevabı gözlemeğe yeterli zaman kalmıyordu. Kısa süre içinde ve yüksek oranda ölüm oranına sahip olan meningokoksik hastalıkta, hastalar çok çabuk ve doğru olarak değerlendirilmeli, tedavileri de buna göre ayarlanmalıdır. Bu durumu gözönüne alarak yeni bir skorlama sistemi önerildi ve uygulandı. Hipotansiyon 3 puan, yaygın peteşi- purpura ve lökopeni 2'şer puan, bilinç değişikliği ve menenjitin olmaması ise l'er puan ile değerlendirildi. 6 puan ve üzerinde olan hastalar çok riskli grup olarak değerlendirildi. Skorlamamızın özelliği güvenirliği yüksek, her yerde ve her zaman kolaylıkla uygulanabilir olmasıydı.