Aspirin ve sodyum salisilatın interlökin-1 ile stimüle edilmiş ve edilmemiş endotel hücre kültüründe prostaglandin metabolizmasına etkisi

Abstract

32 SONUÇ VE ÖZET Bu çalışmada IL-1 ile stimüle ve IL-1 ile stimüle edilmemiş GKEH'de aspirin ve sodyum salisilatın prostaglandin metabolitleri, CO. enzim kitlesi ve mRNA ekspresyo- nuna etkisi araştırılmıştır. GKEH'nin IL-1 ile stimülasyonu inflamasyon modelinin in vitro oluşturulmasını sağlamıştır. İlk aşamada IL-1'in GKEH'deki etkisi ortaya konmuş. 1- 10 Ü/ml konsantrasyonda IL-1 'in dört saatlik stimülasyonu takiben 6-keto- PGFralfa düzeyini yaklaşık dört katı artırdığı, 2- Aynı dozdaki stimülasyonun C.O. enzim kitlesinde ve mRNA ekspresyonun- da da artışa yol açtığı tespit edildi. Stimülasyonun 4-6 saatlik inkübasyonu takiben mak simum düzeye ulaştığı, stimülasyonun protein sentezi ve transkripsiyon sonucu ortaya çıktığı nitekim protein sentezi blokeri olan cycloheximid ile transkripsiyon bloken olan Actinomycin -D'nin GKEH'de stimülasyonu önlediği gösterildi. Endotel hücrelerinin IL- 1 'in uyarısı esnasında hücre sinyal ileti sistemlerinden protein kinase-C'nin kullandığı ön çalışmalarla belirlendi. İkinci aşamada aspirin ve sodyum salisilatın IL-1 ile stimüle ve stimüle edilme miş GKEH'de prostaglandin metabolizmasına etkileri araştırıldı. IL-1 ile stimüle edilme miş hcrelerde aspirinin 18 mcg/ml konsantrasyonda 6-keto-PGF^alfa düzeyinde sade ce % 5 azalmaya neden olduğu, IL-1 ile stimüle hücrelerde aynı konsantrasyondaki as pirinin metabolitleri % 66 oranında azalttığı gösterildi. Sodyum salisilatın da aspirin ka dar olmasa da ona yakın ölçüde metabolitlere etkisi olduğu belirlendi. Aspirin ve sodyum salisilatın C.O. enzim kitlesine etkisinin de IL-1 ile stimüle hücrelerde daha belirgin olduğu ve bu açıdan sonuçların metabolitler üzerine olan bloke edici etkiyle uyumlu olduğu gösterildi. Gerek metabolitlerin (RIA ile) ve gerekse enzim kitlesinin (Western-Blot) tayini nin ortaya koyduğu bir diğer ilginç özellik 18 mcg/ml gibi yüksek aspirin konsantrasyon larında dahi metabolitlerin % 34 oranında sentez edilmeye devam edişi idi. Bu sonuçlar aspirine rezistan C.O. geninin olabileceği veya non-cyclooxygenase yolla (oksijen radikallerle) prostaglandin sentezinin devam edebileceği olasılığını akla getirmekteydi. Son aşamada aspirinin C.O. geni mRNA ekspresyonuna etkisi araştırıldı. Bu deneylerde aspirinin düşük konsantrasyonlarda dahi C.O. mRNA ekspresyonunu nega-33 - tif yönde etkilediği gösterildi. Sonuç olarak, aspirinin etkisinin IL-1 ile stimüle hücrelerde daha belirgin olduğu, böbrek, mide gibi prostaglandin salınımının bazal düzeyde devamının şart olduğu organlarda gerekli bazal salınımı önemli bir düzeyde etkilemez iken inflamasyonu kontrol edebileceği düşünüldü. Buna benzer şekilde aspirin, stimüle endotel hücrelerinde cyclooxygenase'i bariz inhibe ederek prostaglandinlerin sentezini sınırlarken bazal prostasiklin gibi trombosit aktivasyonuna karşı defans mekanizmasını oluşturan prostasiklin'i inhibe etmemektedir. Aspirinin sodyum salisilat'a göre prostaglandinleri sadece % 5 oranında daha fazla bloke edişi aspirinin birçok etkisini sodyum salisilat üzerinden yaptığı sadece absorbsiyondan hemen sonra presistemik sirkülasyonda deasetile olmadan trombosit C.O.'ı asetilleyerek salisilata ilave etkinliğini kazanmış olabileceğini düşündürmektedir.