Kronik böbrek yetersizliğinde serum gastrin düzeyi ve bunun laboratuvar verileriyle ilişkileri

Abstract

23 SONUÇ VE ÖZET İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Nefroloji Bilim Dalına 1.1.1991/1.7.1991 tarihleri arasında başvuran 30 dializ öncesi, 20 hemodializ hastası, 30 transplantasyon ve kontrol grubu olarak da 20 hastahane personeli olmak üzere toplam 100 kişi çalışmaya alındı. Tüm olguların yaşları 16 ile 81 arasında değişiyordu; olguların 41 (% 41)'i kadın, 59 (% 59)'u erkek idi. Dializ öncesi hastası olarak nite lenen olgular hiç hemodialize alınmamış üremik hastalardı. Kronik renal yetersizlik süreleri 18.9+22.4 ay (3 ile 120 ay arası) ve kreatinin klirensle- ri 17. 1± 14.7 (3 ile 60 ml/dk arası) ml/dk idi. Yaş ortalamaları 45.5+17.0 olup, 9 (% 30)'u kadın, 21 (% 70)'i erkek idi. Kronik hemodializ olguları ise haftada iki kez düzenli olarak hemodialize giren olgulardı. Ortalama hemodializ süreleri 19. 3± 13.2 ay (5 ile 60 ay arası) idi. Yaş ortalamaları 45.6±16.9 olup, 12 (% 60)'i kadın, 8 (% 40)'ı erkek idi. Transplantasyonlu- larda ise transplantasyondan sonra geçen ortalama süre 20. 1± 12.8 ay (2 ile 48 ay arası) idi. Ortalama yaşları 29.8±7.4 olup, 6 (% 2C)'si kadın, 24 (% 80)'ü erkek idi. Kontrollerin ortalama yaşı 36.5±14.2 clup, 14 (% 70)'ü kadın, 6 (% 30)'sı erkek idi.24 Aşağıdaki sonuçlar elde edildi; 1- Dializ öncesi ve dializ hastalarında ortalama SG seviyeleri kontrol grubuna kıyasla ileri derecede anlamlı olarak yüksek (p< 0.001), transplantasyon grubunda ortalama SG düzeyi dializ öncesi ve dializ hasta larından ileri derecede anlamlı olarak düşük (p< 0.001) fakat kontroller den anlamlı olarak yüksek (p<0.01) bulundu. 2- Üremiklerde ileri derecede anlamlı SG seviyesi yüksekliği iki nedene bağlanmaktadır: a) Böbreklerin yetersizliği nedeniyle, gastrin biyo- degradasyonunun tam olarak yapılamaması, b) Artmış gastrin üretimi: Üre miklerde midede Hcl-asid ve gastrin arasındaki normal şartlarda işleyen negatif feet-back mekanizması etkisizdir. Çünkü gastrin salgısı ne kadar artarsa artsın atrofik gastrit veya perietal hücre disfonksiyonu nedeniyle gastrinin hedef üzerindeki fonksiyonu gerçekleşmemekte ve terminolojik olarak gastrine dirençli aklorhidri oluşmaktadır. Bu nedenlerle gastrin sal gısı çok anormal düzeylere çıkabilmektedir. 3- Dializ öncesi grubunda SG seviyesi ile, kronik renal yetersizli ğin derecesini gösteren kreatinin klirensi, kreatinin ve üre gibi parametre ler arasında korelasyon saptanmadı. Dializ grubunda ise yalnızca SG sevi yesi ile serum kreatinin seviyesi arasında zayıf bir pozitif korelasyon sap tandı. Transplantasyon grubunda ise SG düzeyi ile kreatinin klirensi arasın da negatif korelasyon, serum kreatinin düzeyi ile de pozitif korelasyon sap tandı. 4- Dializ öncesi, dializ ve transplantasyon grubunda SG ile parat- hormon arasında korelasyon saptanmadı.25 5- Dializ öncesi ve transplantasyon gruplarında SG düzeyi ile serum alkali fosfataz, kalsiyum ve fosfat seviyeleri arasında korelasyon sap tanmadı. Dializ hastalarında ise SG ile alkali fosfataz ve fosfat arasında zayıf pozitif korelasyon saptanmasına karşın serum kalsiyum düzeyi ile iliş ki saptanmadı. 6- SG düzeyi ile dializ öncesi hastalarında kronik renal yetersizli ğin süresi, transplantasyonlularda transplantasyondan sonra geçen süre ve kronik hemodializ hastalarında hemodializ süresi arasında bir ilişki saptan madı.