Omurga uzunluğundan boyun hesaplanması

Abstract

ÖZET ve SONUÇ Adli makamların adli tıbba yönelttiği sorulardan biri de; kimliği bilinmeyen bir cesedin kimliğinin ne olduğudur. Kimlik belirlenmesinde ise önemli unsurlardan biri boydur. Vücut bütünlüğü bozulmuş cesetlerin incelenmesinde ya da insan iskeleti kalıntılarının tetkikinde boy tahmini, bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Böyle durumlar için, boy hesaplanmasında kullanılan bir takım metotlar mevcuttur. Anatomik ve matematik metot olarak belli başlı iki gruba ayrılan bu metotlardan, hata payı daha fazla olmasına rağmen daha pratik ve daha geniş uygulama alanına sahip olan matematik metot, mevcut vücut parçalarından bir takım formüller yardımıyla boyun hesaplanması esasına dayanır. Matematik metot olarak en sık kullanılan; uzun ekstremite kemiklerinden boyun hesaplanmasıdır. Ancak ekstremiteleri eksik olan cesetlerde boyu bu şekilde hesaplamak mümkün değildir. Matematik metot içinde, hata payı yüksek olmayan ve adli tıpta kullanım alanı bulmuş bir başka uygulama ise omurga uzunluğundan boyun hesaplanmasıdır. Ceset üzerinde fazladan bir işlem gerektirmeden omurga uzunluğu kolaylıkla ölçülebilmekte ve mevcut formüller yardımıyla boy hesaplanabilmektedir. Fakat bu formüller, çok sayıda araştırmacının da vurguladığı gibi sadece üzerinde çalışılmış toplumlar için geçerlidir.Bu çalışmada, Türk insanında omurga uzunluğundan boyun hesaplanmasında kullanılacak formülleri bulmak için; T.C. uyruklu, Türkiye doğumlu, 38'i 20 yaşın altında (22 erkek, 16 kız), 114'ü 20 yaş ve üstünde (82 erkek, 32 kadın) olmak üzere toplam 152 ceset üzerinde boy ve omurga uzunluğu ölçümleri yapıldı, istatistiksel olarak korelasyon katsayıları (r) dikkate alındığında elde ettiğimiz regresyon denklemlerinde boy (y) ile omurga uzunluğu (x) arasında 20 yaş altı erkeklerde çok güçlü (r= 0.97), 20 yaş altı kızlarda yine çok güçlü (r= 0.99), 20 yaş ve üstü erkeklerde orta güçte (r= 0.64) ve 20 yaş ve üstü kadınlarda güçlü (r= 0.77) aynı yön de geçerli bir ilişki bulundu. Boy (y), omurga uzunluğu (x) alındığında; 20 yaş altı erkekler için y= 3.09 + 2.77 x (t 6.64 cm), 20 yaş altı kızlar için y= -14.05 + 3.06 x (± 4.08 cm), 20 yaş ve üstü erkekler için y= 73.88 + 1.54 x (±5.88 cm), 20 yaş ve üstü kadınlar için v= 44.35 + 1.96 x (± 3.80 cm) olarak tespit edildi. Ölçümü yaptığımız 152 vakanın omurga uzunluklarını denklemlerimizde yerine koyup, standart hataları (S) ± ederek, bulduğumuz tahmini boy sonuçlarını, ölçüm ile bulduğumuz gerçek boylar ile karşılaştırdık. Buna göre denklemlerimizle; 20 yaş altı 22 erkekte 16 (% 73), 20 yaş altı 16 kızda 11 (% 69), 20 yaş ve üstü 82 erkekte 53 (% 65), 20 yaş ve üstü 32 kadında 19 (% 59), toplam 152 olguda 99 (% 66) doğru boy tahmininde bulunulabildiğini gördük. Aynı işlemleri standart hatayı iki misli alarak 2S ± ettiğimizde denklemlerimizle; 20 yaş altı 22 erkekte 20 (% 91), 20 yaş altı 16 kızda 15 (% 94), 20 yaş ve üstü 82 erkekte 80 (% 98), 20 yaş ve üstü 32 kadında 32 (% 100), toplam 152 olguda 147 (% 97) doğru boy tahmininde bulunulabildiğini gördük Tablo 6,7,8,9).Çıkartmış olduğumuz formüllerin Türk adli tıbbına, kafa ve/veya ekstremiteleri mevcut olmayıp da boyu direkt ölçülemeyen cesetlerde dolaylı olarak boyun hesaplanmasını sağlayarak katkıda bulunacağına inan maktayız. Ayrıca bu çalışmanın devamı mahiyetinde olacak olan; uzun ekstremitelerden boyun hesaplanması, omurganın lomber parçasından boyun hesaplanması ve bir de antemortem postmortem boy arasındaki farklılık ile ilgili çalışmaların da ileriki günlerde yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.