Prostat kanseri tanı ve takibinde trus ve trus eşliğinde transrektal prostat biopsisinin yeri

Abstract

ÖZET: Günümüzde ileri yaş grubundaki erkeklerde kanserden ölüm nedenlerinin en önemlilerinden olan prostat ca tanısında hala problemler yaşanmak tadır. Prostatın lokalizasyonu hem klinik hem de radyolojik olarak tanıyı zor- laştırmaktadır.PSA gibi yüksek özgüllüğe sahip markerlar bile tanı ve takipte tek başına yeterli olmamaktadır.Standart konvansiyonel filmlerle ve transabdominal ultrasonografı ile prostata sınırlı kalmış kanserler saptanamamakta dır. Prostat hastalıklarının tanısında noninvaziv yöntemlerden en başarılıları TRUS ve MR olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu modalitelerle prostatta malignite şüphesi taşıyan alanlar büyük bir doğrulukla tespit edilebilmektedir. Bu modalitelerle saptanmış malignite düşündüren lezyonlardan kesin tanı ve evreleme için biopsi alınması gerekmektedir. Bu amaca uygun tek biopsi yaklaşımı US eşliğinde uygulanacak transrektal prostat biopsisidir. Eskiden beri uygulanan rektal tuşe ve eşliğinde nodul biopsilerinde manüplasyonda ve tanıda güçlüklerle karşılaşılaşılmaktadır.Bu yöntemle yapılan biopsilerde tuşede malignite şüphesi taşıyan vakaların ancak %50 civarında malign çıktığı literatürde bildirilmektedir (11).Bu düşük yüzdenin başlıca nedeni rektal tuşenin pozitif ön tanı oranının düşüklüğüdür.Buna işle min teknik zorluklan ve benzeri nedenlerle hedeflenenen lezyondan biopsi alınamaması olasılığı da eklenmektedir.Sonuçta doğru tanıda elde edilebilen düşük yüzdeler daha etkin başka bir yöntem kullanılması gerektirmektedir. Olabilecek yanlış tanılan minimuma indirebilmek tam olarak lezyondan biopsi almakla mümkündür.Lezyondan parça alındığından emin olmak ise ancak iğne ucunun lezyon içinde görülebilmesiyle mümkündür. Böyle bir olanak günümüzde sadece TRUS ve eşliğinde biopsiyle sağlanabilmektedir. 64Bu çalışmada rektal tuşe ve/veya yüksek PSA değerleriyle maligniteden şüphelenilen hastalarda TRUS ve eşliğinde biopsi uygulanmıştır/Toplam 136 olgunun 44 tanesinde patolojik incelemede malignite tespit edilmiş olup bunların 43 tanesine adenoca tanısı konulmuştur. TRUS'de oldukça yüksek oranda malign ve benign lezyonlar ayrılabilmektedir.Örneğin TRUS'da benign olarak yorumlanan lezyonlarda pozitif ön tanı oranı %97 lere kadar çıkmaktadır.Öyleyse TRUS'de malign lezyon saptanmamışsa büyük bir olasılıkla ortada benign bir proses söz konusudur. Eğer TRUS'de malignite kriterleri taşıyan lezyon saptanmışsa patolojik kesin tanı yüksek bir oranda prostat ca olmaktadır.Bu seride TRUS'nin pozitif öntam oranı malign olgularda %71.18'dir.Aynı grupta rektal tuşe ve PSA için pozitif ön tanı oranları sırasıyla %43.83 ve %38.18 olarak hesaplanmıştır.Benign vakalarda bu değişkenler için pozitif ön tanı oranları oldukça artmaktadır. Patolojik olarak malignite saptanan 44 olgunun 42 si TRUS'de maligniteden şüphelenilen 59 olgunun arasından çıkmıştır.TRUS'de patoloji sonucu malign olan 2 olgu benign olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada TRUS'nin özellikle klinik malignite şüphesi olan olgularda yüksek pozitif ön tanı oranlarıyla gereksiz biopsileri ve yanlış tanılan önleyebi leceği ortaya çıkmaktadır.TRUS'de malignite şüphesi varsa bu alanlardan yapılacak biopsilerle hastalara kesin patolojik tanı konulabilecek ve doğru yapılacak evreleme ile hastalara erken ve uygun tedavi uygulanabilecektir. 65