Çocukluk çağında uzun süreli antikonvülsif tedavinin, serum protein ve lipid profili üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

ÖZET Çalışmamız İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Nörolojisi Polikliniğinde epilepsi tanısı konulmuş, karbamazepin ile tedavi edilen 21, Na-valproat alan 8, karbamazepin + Na-valproat kullanan 10, karbamazepin + fenobarbital alan 12, yeni tanı konulmuş antiepileptik ilaç almayan 10 hasta ve kontrol grubu 20 sağlıklı çocuk olmak üzere toplam 81 olguyu kapsamaktadır. Tüm olgularda serum T.protein, albumin, 04-globulin, <*2-globulin, globulin, 7-globulin, T.kolesterol, trigliserid, HDL, LDL, VLDL, apoAI ve apoB düzeyleri saptandı ve HDL/LDL, HDL/T.kolesterol ve apoA-I/apoB oranları hesaplandı. Epileptik atakların gelişim ve yenilemesi ve uzun süre antikonvülzif tedaviye bağlı yan etkiler insan vücudunda bir çok sistemi etkilemektedir. Epilepsideki ani beklenmeyen ölüm olgularının iskemik kalp hastalığına bağlı olabileceği düşünülmektedir, tskemik kalp hastalığı insidansı epileptik erişkinlerde artmıştır. Ateroskleroz ve koroner kalp hastalığı ile serum lipid ve lipoprotein konsantrasyonları arasında sıkı ilişki bulunmak tadır. Çalışmamızın sonucuna göre karbamazepin kullanan hastalarda, bu ilacın mikrozomal enzim indüksiyonuna bağlı olarak HDL, apoA-I veapoB düzeyleri ve HDL/T.kolesterol ve HDL/LDL oranları yükselmekte ve neticede koroner kalp hastalığı riski azalmaktadır. Na-valproat kullanan hastalarda serum trigliserid ve apoB seviyeleri yüksek, apoA-I/apoB oranları düşük bulundu. Bunlara dayanarak bu ilacın mikrozomal enzim indüksiyonu yapmadığı söylenebilir. Karbamazepin + Na-Valproat kullanan hastalarda serum HDL düzeyleri ve HDL/LDL oranları yüksek bulundu. Bu artış karbamazepinin mikrozomal enzim indüksiyonuna bağlıdır. Bu kombinasyonu kullananlar da; karbamazepinin yaptığı mikrozomal enzim indüksiyonu, Na-Valproatın neden olduğu trigliserid ve apoB yükselmelerini kompanse etmekte ve sonuçta koroner kalp hastalığı riski azalmaktadır. Karbamazepin + Fenobarbital kullananlarda serum apoB düzeyleri yüksek ve apoA-I/apoB oranları düşük bulundu. Her iki ilacın mikrozomal enzim indükleyicisi olmasına rağmen, birlikte kullanıldıklarında mikrozomal enzim indüksiyonu yapmamaktadırlar.