Tenoksikam, Ketorolak ve Meperidin`in kolon anastomozu iyileşmesi üzerine etkileri (Sıçanlar üzerinde deneysel çalışma)

Abstract

ÖZET Kolorektal cerrahide en önemli komplikasyon anastomoz ayrılması veya kaçak olup yüksek morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. Cerrahi tekniğin uygulanmasındaki hatalar dışında, anastomoz kaçağına sebep olabilen pek çok lokal ve sistemik faktör, sonuç olarak tek bir nokta üzerine etki ederler. Bu da submukozadaki bağ dokusudur. Barsak duvarının gerilim gücünü sağlayan bu dokunun kuvvetini de içerdiği kollajenin nitelik ve niceliğini belirler. Kollajen normal şartlar altında devamlı yapım ve yıkım süreci içerisindedir. Proteolitik enzimlerin etkilerine oldukça dirençli olan kollajenin yıkımı, özgül bir enzim olan kollajenaz ile olmaktadır. Kolon anastomozlarından sonraki ilk 3-4. günlerde kollajen yıkımı ağır basar ve doku kollajen içeriği önemli ölçüde düşer. Bundan sonra kollajen yapımı artarak 7. günde tekrar normal kollajen düzeyine ulaşılır. Ameliyat sonrası erken dönemde meydana gelen doku kollajen miktarındaki bu düşüş, kollajenaz miktarındaki artış İle birliktedir, kollajenolitik aktivite, normalde serumda bulunan a globulin yapıda, antikimotripsin özellikte inhibitor bir madde tarafından regüle edilmektedir. Ancak ameliyat sonrası dönemde bu maddenin serumdaki miktarı azalmaktadır. Kollojenazin sentezi, salimim veya aktivasyonu muhtemelen nonspesifik inflamatuar süreçlerle başlatılmaktadır. Kolon anastomozunun erken iyileşme döneminde anastomoz hattında ve tüm gastrointestinal sistemde artmış kollojenaz aktivitesinde, makrofajlar ve PMN Iokositler önemli rol oynamaktadırlar. 42Yara iyileşmesinde NSAID'lerin etkileri yoğun bir biçimde araştırılmaktadır; çünkü bu ilaçlar inflamasyonun en önemli mediatörü olan prostaglandinlerin sentezini inhibe etmekte ve PMN lokosit ve makrofajların enzim salgılarını azaltmaktadırlar. Sıçanlar üzerinde yaptığımız bu çalışmada; meperidin ile son zamanlarda ameliyat sonrası analjezi için kullanımları gittikçe artan, nonsteroid antienflamatuar özellikteki tenoksikam ve ketorolak'ın kolon anastomoz iyileşmesi Üzerine olan etkilerini araştırdık. Tenoksikam ve ketorolak gruplarından, ameliyat sonrası 3. günde, mekanik, biokimyasal, histopatolojik yöntemlerle elde ettiğimiz sonuçlan kontrol grubu ile karşılaştırdığımızda ; anastomoz iyileşme evrelerinin her üç grupta da benzer olduğunu tespit ettik. Ameliyat sonrası 7. günde ise tenoksikam ve ketorolak gruplarında infektif komplikasyonların ortaya çıkması yanında, anastamoz patlama basınçlarının da kontrol grubuna oranla anlamlı şekilde düşük olduğu tespit edildi. Bu sonuç, tenoksikam ve ketorolak'ın ameliyat sonrası kullanım sürelerinin uzaması, infektif komplikasyonların oluşmasına ve anastomoz iyileşmesinin gecikmesine yol açabileceği kanısını uyandırmaktadır. Meperidin kullandığımız grupta ameliyat sonrası 3. günde elde edilen patlama basıncı değeri kontrol grubuna oranla anlamlı şekilde yüksekti. Diğer parametreler açısından her iki grup arasında anlamlı fark tespit edilmedi. Ameliyat sonrası 7. güne ait bulgular bakımından da her iki grup arasında anlamlı fark yoktu. Bu sonuç, meperidinin ameliyat sonrası erken dönemde kullanımının, her hangi bir şekilde kolon anastomozunun gerilim gücü kazanmasını hızlandırabileceği fikrini ortaya koymaktadır. 43