Tiroid hastalıklarında otoimmünite ve antikardiolipin antikorları

Abstract

121 ÖZET Tiroid hastalıklarında otoimmunitenin yeri ve önemi ile Antikardiolipin Antikor (ACA)'lannm katkı ve değerini araştırmak amacına yönelik olan bu çalışma, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi îç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Endokrinoloji Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı'nda yapılmıştır. Endokrinoloji Polikliniğine başvuranlardan yaş ortalaması 41.25±1.04 yıl olan 152'si kadın 166 tiroid hastası ile, yaş ortalaması 35.72±1.31 yıl olan 53'ü kadın 54 kontrol olgusunda Antitiroglobulin (TgAb), Antimikrozomal Antikor (TMAb), TSH reseptör antikoru (TRAb), IgG tipi ACA (ACA IgG), IgM tipi ACA (ACA IgM) fitreleri çalışılmıştır. TgAb ve TMAb hemaglütinasyon yöntemi ile, TRAb THYBIA radioreceptor assay yöntemi ile, ACA' lar ELISA yöntemi ile çalışılmıştır. Tiroid hastalarında gerekli ilave laboratuvar incelemeleri, TSH (two site chemiluminometric immunoassay), T3 ve T4 (competetive immunoassay) düzeyleri tayin edilmiştir. Tiroid hastalarında, hastalığın fonksiyonel, morfolojik ve etyolojik bakımdan farklı durumlarında ve, halen uygulanan ve/veya geçmişte uygulanmış olan farklı tedavi yöntemlerinde tiroid otoantikorlarının ve ACA'larının ilişkileri incelenmiştir. Çalışılan otoantikorların her biri için normal ve patolojik olduğu koşullardaki diğer otoantikorların durumu ve tiroid hastalarının taşıdığı özellikler incelenmiştir. Çeşitli otoantikorların birlikte normal veya patolojik olduğu hallerde [TgAb TMAb birlikte: TgTMAb, TgAb TMAb TRAb birlikte: TgMRAb, ACA IgG ACA IgM birlikte: AC] diğer otoantikorların durumu ile grupların temel özellikleri değerlendirilmiştir. Tiroid hastalarında tüm otoantikorların TSH ile pozitif ilişki gösterdiği, TSH'nın yüksek bulunduğu durumların, özellikle T3 ve T4 ile uyumsuzluk da mevcutsa, otoimmun zemine önemli bir işaret olduğu saptanmıştır. TgAb'in TMAb ile, ACA IgG'nin ise TRAb ve ACA IgM ile önemli pozitif ilişki içinde olduğu belirlenmiştir. Geçmişte ya da halen fonksiyon bozukluğu olan gruplarda TgAb ve TMAb daha yüksek titrede ve oranda patolojik bulunmuştur. Otoimmun tiroid zeminini göstermede, TMAb'un TgAb'den ve diğer otoantikorlardan daha duyarlı olduğu gözlenmiştir. Replasman tedavisi altındaki hipotiroidili hastalarda ve ablasyon yöntemleri (Radyoaktif İyot tedavisi ve cerrahi) uygulanmış olan hipertiroidili hastalarda TgAb ve TMAb patolojilerinin önemli düzeyde kaybolduğu saptanmıştır. TRAb'nun patolojik olması halinde, olguların %52.27'sinin fonksiyon bozukluğu gösterdiği ve, hipertiroidi dahil tüm fonksiyonel gruplarda TSH düzeyinin yüksek olduğu bulunmuştur. TRAb patolojisinin hipertiroidiye spesifik olmadığı, hatta hipotiroidi bulunan hastalarda daha yüksek titre ve oranda TRAb patolojisi bulunduğu saptanmıştır. ACA IgG'nin patolojik sınırlara varmış belirgin yüksekliğinin TSH ve TRAb yüksekliği ile seyreden spontan hipotiroidi grubunda yoğunlaştığı belirlenmiştir. ACA'lann, TSH'nın, reseptörüne bağlanmasını engelleyici özellik taşıyan otoantikorlardan olduğu izlenimi edinilmiştir. Genel olarak ACATarla ilgili patolojik verilerin nodul içeren gruplarda yoğunluk kazanması nedeniyle nodul oluşumu ile ACA'lar arasında ilişki olduğu kanısına varılmıştır. Tiroid hastalıklarında otoimmunitenin önemli yeri olduğu, ACA'lann otoimmun zemine katılım gösterdiği ve varlığı halinde de hastalığın seyrine katkısı olduğu sonucuna varılmıştır. TSH yüksekliğinin tiroiddeki otoimmun zeminin önemli bir işareti olduğu, özellikle TRAb olmak üzere tiroid otoantikorlarının patolojik bulunduğu hallerde, TSH, T3 ve T4 düzeylerinin yanıltıcı olabileceğinin, tedavi karar aşamasında göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varılmıştır.