İzole perfüze sıçan pulmoner damar yatağında serotonin oluşturduğu bifazik vasokonstriktör etkinin mekanizması

Abstract

endotel fonksiyonunu bozan metilen mavisi (24, 40) gerek serotoninin Fi yanıtlarını ve gerekse Fi yanıtlarında lidoflazine bağlı artmayı deprese etmektedir. Benzer şekilde F2 yanıtlar da antagonize olmaktadır. Ancak lidoflazin ve metilen mavisi kombinasyonu, F2 yanıtlarında bu bileşiklerin tek başlarına yaptığı inhibisyonu belirgin şekilde güçlendirmektedir. Metilen mavisi nin bu etkisini salt EDRF antagonizması ile açıklamak yeterli değildir. Belkide serotoninin etkisinde damar endotelinden salıverilen PGF2a TXA2 endotelin, PAF ve PGI2 gibi aktif endojen maddelerinde bir rolü vardır (24, 35, 39, 88). Metilen mavisi ile damar endotelinin bozulması bunlardan vazokonstriktör olanlarının salgısını azaltarak pasif vazodilatasyona ve dolayısı ile yukarıda sözü edilen inhibitor etkilere neden olabilir. 45VI. ÖZET Serotonin, düz kas kasılmasını kendine özgü çeşitli reseptörler aracılığıyla uyaran güçlü vazokonstriktör bir nörotransmitterdir. Farmakoloji yönünden önemi gittikçe artan serotonin'in etki mekanizmalarının, agonist ve antagonistlerinin tanımlanması önem taşımaktadır. Lidoflazin, damar düz kası üzerine selektif etkili bir piperazin türevidir. Çalışmada, endojen adenozin'i potansiyelize eden lidoflazin, pürinerjik adenozin reseptörlerin spesifik antagonisti teofilin ve guanilat siklaz inhibitörü metilen mavisi kullanarak, serotonin'in bu damar yatağındaki vasküler etkilerine katılan süreçlerin açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Deneylerde her iki cinsten 200-250g. ağırlığındaki Wistar Albino cinsi sıçanlar kullanıldı. Akciğerler Bakhle ve ark. (1969)'nın metoduna göre izole edildi. Pulmoner kanül perfüzyon sistemine bağlandı. Perfüzyon peristaltik pompa ile sabit tutuldu. Perfüzyon basıncı basınç trandüseri üzerinden poligraf sistemine kaydedildi. İntraarteriyel uygulanan bütün ilaçlar Krebs Hensenheit solüsyonu içinde eritilerek verildi. Serotonin kontrol yanıtları alındıktan sonra; lidoflazin, siproheptadin, teofilin, metilen mavisi ve bunların kombinasyonları ile deneyler yapıldı. Serotonin perfüzyon basıncında doza bağımlı bir artma ve bifazik pressor yanıt oluşturdu. Lidoflazin, serotonine bağlı Fi yanıtlarında dozla orantılı bir artma ve F2 yanıtlarında inhibisyon oluşturdu. Siproheptadin, serotonin'in Fi ve F2 yanıtlarında doza bağımlı inhibisyon oluşturdu. Lidoflazin'in Fi yanıtlarına yaptığı potansiyalizasyon siproheptadin ile anlamlı bir şekilde antagonize edildi. Lidoflazin-siptoheptadin kombinasyonu serotonin'in F^ yanıtlarını anlamlı bir şekilde deprese etti. F2 yanıtlarına lidoflazin'in inhibitor etkisi siproheptadinle potansiyelize edildi. Teofilin tek başına F, serotonin yanıtlarında anlamlı olmayan bir artma oluşturdu ve lidoflazin'in Fi yanıtlarında yaptığı potansiyalizasyonu antagonize etti, F2 yanıtlarında ise anlamlı olmayan bir azalmaya neden oldu, lidoflazin'in bu faza olan inhibitor etkisini güçlendirdi. Metilen mavisi hem Fi hem F2 fazında inhibitor etki yaptı, lidoflazin'in Fi fazında neden olduğu artmayı da engelledi. 46