Marka tescilinden doğan hakların tüketilmesi ilkesi ve istisnaları

Abstract

Marka, bir teşebbüsün mal ve hizmetlerini, bir başka teşebbüsün mal vehizmetlerinden ayırt etmesi koşuluyla kişi adları dâhil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler,sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimdeifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaret olaraktanımlanmıştır. Marka hakkı, marka hakkına dayanılarak üretilen mal ve hizmetlerin üçüncükişiler tarafından aynı sınıf mal ve hizmetin o marka altında üretim yapmalarını önlemeimkânı veren ve herkese karşı ileri sürülebilen mutlak ve tekelci bir haktır.Marka hakkının kötüye kullanılmasını önlemek üzere oluşturulan sınırlama tüketilmeilkesi olarak anılmaktadır. Marka hakkının tüketilmesi ilkesi, marka sahibi veya onun rızasıdâhilinde üçüncü bir kişi tarafından belli bir coğrafi bölgede piyasaya sunulan markalımalların tedavülünün marka hakkına dayanılarak engellenememesini ifade etmektedir. Markahakkının tüketilme ilkesinin coğrafi sınırını belirleme yönünden ülkesel, bölgesel veuluslararası tüketilme sistemleri öngörülmüştür. Ülkemizde 556 Sayılı KHK.'nın 13.maddesiile ülkesel tüketilme ilkesi benimsenmiştir. Buna karşın Yargıtay, kararlarıyla paralelithalatlara imkân tanıyarak uluslararası tüketilme ilkesini kabul etmektedir.Marka hakkının tüketilmesi ilkesinin uygulanmayacağı haller düzenlenerek bu ilkeninistisnaları öngörülmüştür. Marka sahibinin, malın piyasaya sunulmasından sonra, üçüncükişiler tarafından değiştirilerek veya kötüleştirilerek ticari amaçlı kullanılmasını önlemeyetkisi bulunmaktadır.

Trade mark is a distinctive sign of some kind which is used by a businessorganization to uniquely identify the source of its products and services to distinguish itsproducts or services from those of other entities. Trademark defined as a type of intellectualproperty, and typically comprises a name, word, phrase, logo, symbol, design, image, or acombination of these elements. Trade mark rights may be used to prevent others from usinga confusingly similar mark and prevent others from making the same goods or from sellingthe same goods or services under the same mark. It is a monopolist and an absolute right thatcan be contended towards anybody.Limitation, designated for prevention from abuse of brand rights, is referred asconsumption principle. Principle of consumption of brand rights means inability to preventcurrency of branded merchandises, introduced within a certain geographical region by brandowner or a third person under the consent of brand owner, on the basis of brand rights.National, regional and international consumption systems are anticipated in connection withdetermination of geographical territories of principle of consumption of brand rights.National consumption principle is adopted in our country according to 13th article of 556Numbered Law Equivalent Decree. Nevertheless, Supreme Court has enabled parallelimports via its resolutions, and accepts international consumption principle.Cases, where principle of consumption of brand rights is not applicable, are arranged,and exceptions of this principle are anticipated. Brand owner has the right to preventcommercial usage via modification or deteriorating by third persons after introducing themerchandise to the market.