Hisseleri halka arz edilen Türk futbol kulüplerinin mali tablolarının Türkiye muhasebe standartları çerçevesinde incelenmesi

Abstract

Adam Smith ve John Maynard Keynes'in, devletin müdahalesi olmadan bireylerin fayda, üreticilerin ise kar hedefinde faaliyetlerini gerçekleştirdiği bir piyasa olması gerektiği yolundaki ortak görüşlerinin günümüzde büyük bir endüstri haline dönüşen futbol sektöründe de uygulandığı söylenebilir. Yani, günümüzde futbol, bireylerin ?futbolcular?, üreticilerin de ?kulüpler ve zengin başkanları? olduğu geniş bir sektör haline gelmiştir (Taha, 2005).Son yıllarda, futbol kulüpleri yüksek bütçelere sahip örgütlere dönüşmüştür. Dernek statüsü ile yönetilmesi giderek zorlaşan bazı kulüpler, zamanla şirketleşme yoluna gitmiştir. Ancak, günümüzdeki futbolun rekabetçi piyasasında bir anlamda sahip olunan teknik kadro ve stadyum yatırımları ile temsil edilen kulüpler, kısa zamanda ortaya çıkan yüksek maliyetleri karşılayabilmek için fon arayışına girmiştir. Düşük maliyetli fon bulabilmek için başvurulan yöntem, sermaye piyasalarında halka arz olmuştur.Ülkemizde halka arz edilen kulüpler, Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe ve Trabzonspor'dur. Kulüpler arasında sadece Beşiktaş'ın halka arzı, Avrupa'daki ?İngiliz Modeli? olarak bilinen ve kulübün futbola ilişkin tüm gelir/gider ile aktif/pasiflerinin kurulan şirkete devri şeklinde gerçekleşmiştir. Diğer kulüpler ise, ?Gelir Ağırlıklı? Model olarak adlandırılan yöntem ile halka arz olmuşlardır. Bu yöntem ile, futbol takımının sadece gelirleri halka arz edilirken, en önemli maliyet kalemlerinden teknik kadroya ilişkin hiçbir gider mali tablolara yansıtılmamıştır.Futbolun devamlı büyüyen bir sektör haline dönüşmesi ile halka arzı gerçekleşen kulüplerimizin mali raporlaması giderek genişleyen ilgi grupları için daha da önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada, yukarıda sözü edilen halka arz farklılıklarının, futbol sektöründeki şirketlerin karlılıklarına ve bunun sonucu olarak temettü politikalarına nasıl yansıdığı, borsadaki performanslarını nasıl etkilediği ve tüm bunlara ek olarak bu farklılık neticesinde mali tablolarında nasıl bir raporlama yapıldığı birbirleriyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu inceleme sırasında, ilgi gruplarının yeterli seviyede bilgilendirilip bilgilendirilmediğini anlamak amacıyla şirketlerin faaliyet raporlarında sunulan bilgiler Avrupa'daki en zengin 20 kulüp sıralamasındaki önemli üç kulüp ile karşılaştırılmış, ayrıca futbol sektörünün kendine has birtakım işlemlerinin kulüplerin mali tablolarında Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca nasıl muhasebeleştirildiği ve dipnotlardaki sunumu bağımsız denetçi raporları ve uzman denetçi görüşleri yardımıyla açıklanmıştır.Anahtar Kelimeler: Futbol, Halka Arz, Futbol Kulüpleri, Futbolcu Maliyetleri, UEFA

Adam Smith and John Maynard Keynes?s common point that there should be a market free from state intervention where the activities of the individuals with the target of utility and the activities of the producers with the target of profit are realized seems to be valid for today?s football sector which has turned into a huge industry. Indeed, today, football has turned into a huge sector with individuals as the ?soccer players? and producers as the ?clubs and their rich presidents? (Taha, 2005).During the last few years, the football clubs have turned into organizations with big budgets. Certain clubs that are difficult to be managed under the status of association have started to set up companies. However, in the competitive market of the contemporary football, the clubs represented with stadium investments and technical staff have gone into a search for funds in order to meet the rising costs. The method for finding funds with lower costs has been going into public in capital markets.In Turkey, the clubs that have gone into public are Beşiktaş, Galatasaray, Fenerbahçe and Trabzonspor. Only Beşiktaş among others has adopted the ?English Model? transferring all the club?s revenues/expenses and assets/liabilities related to football to the company; while the others went into public with the method known as the ?Income Based Model?. With this method, only the football teams? revenues go into public while none of the expenses related to the technical staff ?among the most important cost accounts ?take place in the financial statements.With the growth of the football sector, the financial reporting of the clubs that have gone into public has gained more importance for the growing interest groups. In this study, the impact of the above-mentioned initial public offering differences over the profitability of the companies in the football sector and, as a result of this, over their dividend policies; over their performance in stock markets, and in addition, over their way of reporting in financial statements are comparatively examined. During this research, for the purpose of understanding whether the interest groups are sufficiently informed or not, information taking place in the companies? annual reports are compared with the important three clubs among the richest 20 clubs in Europe. Besides, the accounting of certain operations unique to the football sector in the clubs? financial statements and their presentation in disclosures are explained in line with Turkish Accounting Standards and with reference to the auditors? reports and audit managers? opinions obtained through interviews.Key Words: Football, Going Public, Football Clubs, Football Player Contracts, UEFA