Obez çocukların tedavisinde yüksek lifli diyetin rolü

Abstract

38 ÖZET Amaçlar Çalışmamızda obez çocuklarda yüksek lifli diyet ile standart diyeti karşılaştırarak aşağıdaki faktörleri araştırmak istedik; 1. Yüksek lifli diyet standart lifli diyete göre daha fazla kilo kaybına yol açmakta mıdır? 2. Yüksek lifli diyetin lipitlerin düşürülmesinde standart diyete göre bir üstünlüğü var mıdır? 3. Yüksek lifli diyet, kalsiyum ve fosfor gibi bazı elementlerin kaybına yol açmakta mıdır? Denekler Araştırmamız, rast gele yöntemli kontrol gruplu klinik bir çalışmadır ve İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı Polikliniğinde yürütülmüştür. Çalışma grubu olarak yaş dağılımı 8-13 yıl arasında ve ortalama yaş 10.50±1.46 yıl olan 21 kız (% 52.5) ve 19 erkek (% 47.5) toplam 40 sağlıklı obez çocuk rast gele seçildi. Kontrol grubu olarak yaş dağılımı 8-12 yıl arasında ve ortalama yaş 10.1±1.6 yıl olan 17 kız (% 57) ve 13 erkek (% 43) toplam 30 sağlıklı çocuk alındı. Çalışma grubuna dahil 40 şişman çocuk, yüksek lifli diyet alan (Grup A) ve standart lifli diyet alan (Grup B ) olmak üzere rast gele iki eşit grubu ayrıldı. Her iki gruba da yaşa göre 1200-1500 kalori ve olacak şekilde dengeli düşük kalorili bir diyet uygulandı. Grup A'nın diyetinde doğal lif miktarı 10-12 gram/1000 kalori ve grup B'nin diyetinde doğal lif miktarı 4-5 gram/1000 kaloriydi. Bulgular Kontrol grubu ile kıyaslandığında obez grupta total kolesterol (191,97±27,88 mg/dl'ye karşı 162,27 ±26,20 mg/dL, p<0,0001), LDL kolesterol (122,03 ± 25,64 mg/dL'ye karşı 71,62 ± 32,44 mg/dL, p<0,0001) ve hemoglobin değerleri (13,24 ±0,72 g/dL'ye karşılık 12,15 ± 0,87 g/dL, p<0.0001), kalsiyum (9,45±0,33 mg/dL karşılık 9,17±0,44 mg/dL, p=0,004) yüksek iken HDL-koles- terol (43,61±10,46 md/dL'ye karşılık 71,03±16,74 mg/dL, pO,0001) ve MCV39 (80,30 ± 2,2 i3'e karşılık 85,13 ± 4,04 n3, p<0,0001) değerleri anlamlı derecede düşük bulundu. Trigliserit, VLDL, fosfor ve hematokrit değerleri ile eritrosit sayıları ise farksızdı. Yüksek lifli diyet uygulanan grupta diyetten 8 hafta sonra tartı (p<0.0001), triseps deri kıvrım kalınlığı(p<0.0001), total kolesterol (p<0.0001), trigliserid (p=0,009), VLDL kolesterol (p=0.016), ve LDL kolesterol(p<0.0001 ) anlamlı olarak düştüğü, HDL kolesterolün (p= 0.018) anlamlı olarak yükseldiği saptandı. Diyet sonrası kalsiyum, fosfor ve hemoglobin değerlerinde anlamlı bir farklılık saptanmadı. Standart lifli diyet grupta diyetten 8 hafta sonra tartı (p<0.0001), triseps deri kıvrım kalınlığı (p<0.0001), total kolesterol (pO.0001), trigliserid (p=0.001), VLDL kolesterol (p=0.002), ve LDL kolesterol (p<0.0001 ) anlamlı olarak düştüğü saptandı. Diyet sonrası kalsiyum, fosfor ve hemoglobin değerlerinde anlamlı bir farklılık saptanmadı. Standart diyet uygulanan grupta, yüksek lif alan gruptan farklı olarak HDL kolesterolde bir değişiklik olmadı. İki aylık tedavi sonrasında yüksek lifli diyet alan grupta (Grup A) tartı kaybı 4.5 kg iken, standart diyet alanda (Grup B) 3.9 kg idi (p=0,089). Grup A'daki total kolesterol azalması 15.5 mg/dL iken, Grup B'de 11.4 mg idi (p=0.072). Grup A'daki LDL-kolesterol azalması 17.1 mg/dL iken Grup B'de 10.7 mg idi (p=0.08). Kalsiyum, fosfor ve hemoglobin (demir göstergesi) düzeylerinde diyet sonrasında olumsuz bir değişme saptanmadı. Yüksek diyet uygulaması başlangıcında bazı olgularda şişkinlik olmuştu ancak birkaç gün içerisinde ortadan kalktı. Sonuç Bu çalışmanın sonuçları yüksek lifli diyetin erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da rahatlıkla uygulanabileceğini, fazla bir yan etki yapmadan kilo kaybı ve kolesterol düşürmede yararlı olduğunu göstermektedir. Ayrıca daha belirgin sonuçların alınması için olgu sayısının daha fazla ve diyet süresinin daha uzun olması gerektiği kanaatine varıldı. Anahtar Kelimeler: Obezite, çocuk, yüksek lif, standart lif, lipit.

40 SUMMARY Aim In our study we gave high fiber and standard fiber diets to obese children in order to compare the following objectives: 1. Whether high fiber diet is superior in weight reduction than standard fiber diet. 2. Whether high fiber diet is superior in the reduction of lipids compared to standard fiber diet. 3. Whether high fiber diet plays a röle in the loss of some elements such as calcium and phosphorus. Subjects The study was a randomized controlled clinical trial carried out at the metabolic out-patient polyclinic in the Pediatrics department of Cerrahpaşa hospital, Istanbul university. The study group consisted of randomly selected 40 obese children of whom 21 (52.5 %) were girls and 19 (47.5%) were boys between the ages of 8-13 years with an average age of 10.50±1.46 years. The control group consisted of 30 healthy children of whom 17 (57%) were girls and 1 3 (43%) were boys between the ages of 8-1 2 years with an average age of 10.10±1.6years. The 40 obese children who were taken in the study were randomly distributed into two equal groups receiving high fiber diet (Group A) and standard fiber diet (Group B). The subjects in both the groups received an age suitable balanced low caloric diet of 1200-1500 calorie. The natural fiber content in the diet of group A was 10-12 grams/1000 calorie whereas it was 4-5 grams/1000 calorie for group B. Results Comparing the obese group to the control group, the levels of total cholesterol (191,97127,88 mg/dl versus 162,27 ±26,20 mg/dL, p<0,0001), LDL cholesterol (122,03 ± 25,64 mg/dL versus 71,62 ± 32,44 mg/dL, p<0,0001),41 hemoglobin (13,24 ±0,72 g/dL versus 12,15 ± 0,87 g/dL, pO.0001) and calcium (9,45±0,33 mg/dL versus 9,17±0,44 mg/dL, p=0,004) were significantly higher whereas HDL-kolesterol (43,61±10,46 md/dL versus 71,03±16,74 mg/dL, p<0,0001) and MCV (80,30 ± 2,2 n3'e versus 85,13 ± 4,04 n3, p<0,0001) values were found to be significantly lower. Triglyceride, VLDL, phosphorus and hematocrit levels were indifferent. Weight (p<0.0001), triceps skin fold thickness (pO.0001), total cholesterol (p<0.0001), triglyceride (p<0.009), VLDL cholesterol (p<0.016) and LDL cholesterol (p<0.0001) significantly decreased whereas HDL cholesterol (p=0.018) significantly increased after 8 weeks in the group receiving high fiber diet. Values of calcium, phosphorus and hemoglobin didn't change significantly. Weight (p<0.0001), triceps skin fold thickness (p<0.0001), total cholesterol (p<0.0001), triglyceride (p<0.001), VLDL cholesterol (p<0.002) and LDL cholesterol (p<0.0001) significantly decreased 8 weeks after the group received standard fiber diet. Values of calcium, phosphorus and hemoglobin didn't change significantly. No change in HDL values occurred in this group. After 2 months of treatment, the high fiber diet group (Group A) lost 4 kg whereas the standard fiber diet group (Group B) lost 3.9 kg (p=0.089). Total cholesterol level decreased in groups A and B by 15.5mg/dl and 11.4mg/dl respectively whereas LDL cholesterol decreased by 17.1 mg/dl and 10.7 mg/dl respectively (p=0.08). Calcium, phosphorus and hemoglobin levels were not affected by the diet. Bloating and epigastric fullness was a transient complaint of a few subjects receiving high fiber diet which disappeared within a few days. Conclusion The results of this study revealed that like in adults, it is possible to safely recommend high fiber diet to children for weight and cholesterol reduction without causing any significant ill effects. To have better results, it is in our opinion to use this diet in a larger population for a longer period of time. Key words: Obesity, children, high fiber, standard fiber, lipid.