Selçuklular Döneminde Anadolu Türkmenlerinde dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayat

Abstract

Türkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi HayatTürkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi HayatTürkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi HayatTürkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi HayatTürkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi HayatTürkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi HayatTürkiye Selçukluları ile ilgili birçok çalışma yapılmış fakat Selçuklu Devletinin kuruluşunda asıl rolü oynayan Türkmenlerin yaşamı, bu çalışmalarda zaman zaman, kısmen ve dağınık şekilde yer almıştır. Anadolu Türkmenlerinin dini, sosyo-kültürel ve iktisadi hayatını ele alıp ortaya koymak ve Türkmen araştırmalarına katkıda bulunmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada, Türkmen kelimesi özellikle İslamiyeti kabul eden göçebe veya yarı göçebe Oğuzlar için kullanılmış, zaman içerisinde tamamen Oğuz adının yerini almıştır. İslamiyeti kabulle birlikte II büyük göç dalgası ile Anadolu'ya giren Türkmenler kısa sürede bu coğrafyanın Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. Türkmenler Anadolu coğrafyasına gelmeden önce sahip oldukları gelişmiş kültürel birikimlerini bu coğrafyaya beraberlerinde getirmişlerdir. Zaten bu birikim olmasaydı Türkmenlerin Anadolu'da kısa süre içerisinde meydana getirdikleri büyük medeniyet hamlesini açıklamak zor olurdu.Anadolu'ya gelen Türkmenlerin bir kısmı Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettirirken, bir kısmı ise yerleşik hayata kısa sürede adapte olmuşlardır. Anadolu'da göçebe ve yarı göçebe geleneklerini devam ettiren Türkmenler, medrese eğitiminden, dolayısıyla yeterli dini eğitimden uzak kalmışlardır. Ayrıca bu Türkmenlerin sıkı bir devlet denetimine tabi tutulamayışı, şehirli halkın ve bazı devlet adamlarının Türkmenlere karşı olumsuz bir bakış açısına sahip olması, bu arada Türkmenlerin yaşadığı bir takım ekonomik olumsuzlukların giderilemeyişi Türkmenlerle devleti karşı karşıya getirmiş, Türkmenlerin devlete başkaldırmasına neden olabilmiştir.Anahtar Kelimeler: Anadolu, Türkmen, Dini Hayat, Sosyo-Kültürel Hayat, İktisadi Hayat

Many studies have been made about Anatolian Seljuks; however, the life of Turkmenians, who played a major role in foundation of Seljuk Empire, appeared time to time, partially and discursively in these studies. In this study, that we aimed to deal with and set forth the religious, socio-cultural and economic life of Anatolian Turkmenians and to contribute to Turkmen research, the word ?Turkmenian? is used for people, especially Oghuz Turks, who were nomads and half-nomads and adopted Islam and over time;moreover, the word ?Turkmenian? was replaced completely with the name of Oghuz. With the adoption of Islam, Turkmenians, who went into Anatolia with II big wave of migration, have made this geography Turkization and Islamised in a short time. Turkmenians brought their developed cultural background with them to the Anatolian geography. If they hadn?t brought this background with them, it would have been very difficult to explain the big civilization move that Turkmenians brought to Anatolia in a short time.While some of the Turkmenians who came to Anatolia continued their nomad and half-nomad traditions, some of them adapted the settled life in a little while. Turkmenians, who maintained their old traditions in Anatolia, were kept away from Madrasah education, thus from sufficient religious education contrary to the people who lived in cities. Furthermore, this Turkemians being not subjected to a strict government inspection, the city people?s and some of the statesmen?s negative aspects for Turkmenians, in the meanwhile not being able to overcome several financial problems that the Turkmenians experienced faced the Turkmenians with the government and it caused Turkmenians to revolt against the government.Key Words: Anatolian, Turkmenian, Religious life, Socio-cultural life, Economical Life.