Herpes simpleks ensefaliti: 39 olgunun değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: HSV?1 en sık sporadik ensefalit nedenidir. Latent virüsün reaktivasyonu sonucu gelişmektedir. Özellikle temporal loblarda hemorajik nekroza neden olur. BOS'da HSV-DNA'sının PCR ile saptanması ve MRG ile temporal loblardaki tutulumun gösterilmesi kesin tanıyı koydurur. Asiklovirle tedavi, mortalite ve sekel oranlarını ciddi oranda düşürmektedir. Biz bu çalışmada merkezimiz ve çeşitli merkezlerdeki kesin herpes simpleks ensefaliti (HSE) olgularını bir araya getirip klinik özelliklerini, tanı, tedavi ve prognozlarını belirlemeyi amaçladık.Hastalar ve Yöntem: Merkezimiz ve çeşitli merkezlerde 10 sene geriye doğru tarayarak kesin HSE tanılı (ensefalitle uyumlu klinik + MRG'de tutulum ve/veya BOS'ta pozitif HSV-DNA) hastalar belirlendi. Klinik özellikleri dosyalarından kaydedildi. Son durumları telefonla öğrenildi. Prognozlarını etkileyen bağımlı ve bağımsız değişkenler standart istatistik metodlar ile saptandı.Bulgular: Toplam 39 hastaya ulaşıldı. En sık klinik belirtiler arasında baş ağrısı (%88), ateş (%84) ve bilinç bulanıklığı (%70) vardı. BOS'ta PCR pozitifliği %60 iken MRG'de tutulum %92 oranında saptandı. Çoğu hastaya tedavi kliniğinin ilk 4 günü içinde başlanmış ve ?14 gün verilmişti. Olguların %13'ü mortalite, %72'si sekel ve %15'i tam iyileşme ile sonuçlanmıştı. Prognozla ilişkili bağımsız faktörler irdelendiğinde ana yakınma ile tedavi arasındaki süre ve başvurudaki yüksek nabız düzeyi saptandı.Sonuç: HSE asiklovir ile etkin tedavi edilebilmesine karşın, günümüzde hâlâ ciddi mortalite ve morbidite nedenidir. Hastalarımızın ~ 2/3'ü iyi prognozla (tam iyileşme veya hafif/orta morbidite) sonuçlanmıştır. Bu oran son 25 senede yayınlanan çalışmalara benzerdir ve önemli bir değişiklik göstermemiştir. Prognozu etkileyen ana faktör hastalıkla ilgili ilk belirti ile tedavi başlangıcı arasındaki sürenin uzamasıdır. Bu gecikmeyi irdeleyecek prospektif bir çalışmaya gereksinim vardır. Çalışmamız HSE'nin tanı ve tedavisinde erken davranmanın ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Günlük hekimlik pratiğinde ana (başvurdurucu) yakınması baş ağrısı ve ateş olan bir hastada eşlik eden başka klinik belirti ve bulgular olmasa da (biliç değişikliği gibi) aklımıza bir MSS enfeksiyonu (ensefalit ve menenjit gibi) gelmelidir ve hızla bir merkeze gönderilmelidir.

Introduction: HSV?1 is the most common cause of sporadic encephalitis. Reactivation of the latent virus leads to disease. Hemorrhagic necrosis is observed especially in temporal lobes. Detection of HSV-DNA in CSF by PCR and of temporal lobe involvement by MRI are required to confirm the diagnosis. Acyclovir treatment limits morbidity and mortality due to this disease considerably. Our aim was to determine clinical characteristics and prognosis of herpes simplex encephalitis (HSE) cases seen in our and collaborating clinics.Method: We retrospectively searched the archives for the last 10 years to include patients with confirmed HSE diagnosis, i.e. clinical presentation compatible with encephalitis and involvement in MRI or positive HSV-DNA in CSF. Clinical details were noted from patient files. Patients? last condition was learnt by phone. Dependent and independent risk factors affecting prognosis were determined by using standard statistical methods.Results: A total of 39 patients were reached. Most common presenting symptoms were headache (88%), fever (84%) and changes in mental status (70%). HSV-DNA detected by PCR was positive in 60% of patients while involvement in brain was detectable by MRI in 92%. Most patients were started treatment within four days of their clinic and received ?14 days of treatment. Mortality rate was 13%, while 72% of patients remained with sequela. Complete recovery was observed in only 15% of patients. Two independent risk factors associated with prognosis were determined: interval between main complaint and treatment and, pulse rate at presentation.Conclusion: HSE still causes considerable morbidity and mortality despite the availability of an effective treatment with acyclovir. In our clinical series, ~ 2/3 of the patients recovered with good prognosis, i.e. complete recovery or mild/moderate morbidity. This rate is similar to other clinical series published on HSE within the last 25 years and has not changed much. It appears that the most important factor that affects the prognosis is the delay between emergence of initial complaint and start of treatment. A prospective trial investigating reasons of this delay seems necessary. Our results emphasize the importance of early diagnosis and prompt treatment of HSE. In our daily practice, a patient presenting with headache and fever as main complaints, with or without mental status changes, should raise the suspicion of a CNS infection such as meningitis or encephalitis and should be referred to a center without delay.