Sukuk finans modeli ve Türkiye`deki potansiyelinin araştırılması

Abstract

Dünyada İslami finans din farkı gözetilmeksizin bütün ülkeler tarafından ilgiyle izlenmekte ve yeni düzenlemelerle uygulanmaktadır. İslami finansın önemli lokomotifi olan katılım bankaları faiz yerine kar ve zarara katılma esasına göre mali sektörde faaliyet gösteren, reel ekonomiyi finanse eden, kendine özgü fon toplama ve fon kullandırma yöntemlerine sahip olan kurumlardır.Katılım bankacılığının kendine özgü sistemi faizsiz finansman endüstrisinde atıl fonların ekonomiye kazandırılmasında yeni alternatifleri otaya çıkarmıştır. Bu alternatifler arasında son yıllarda hızla gelişen özelliğiyle sukuk finansman aracı öne çıkmaktadır. Sukuk piyasası geleneksel bono piyasasının yanında İslam ülkeleri başta olmak üzere tüm dünyada hızla gelişmektedir. Türkiye de sukuk piyasasının potansiyelini görerek 2012 Eylül ayında 1.5 milyar dolarlık sukuk ihraç ederek gerçek anlamda piyasa adım atmıĢtır.Bu çalışmada sukuk finans modeli tanımlanmış olup, dünyada yaygın olarak kullanılan bu modelin Türkiye için uygulanabilirliği, hacmi ve derinliği incelenmiştir. Sukuk sertifikası ile ilgili kanun ve düzenlemeler tamamlanmış olup, ihracın önemli hacmini oluşturan katılım bankaları ihraç oranları Kuveyt Türk Katılım Bankası örneği ile karşılaştırılarak sukuk finansman modeli ayrıntılı olarak tanıtılmıştır. Elde edilen veriler ışığında ve sukuk piyasasının dünyadaki gelişimi incelendiğinde henüz bu piyasada yeni yeni ihraçlar yapmaya başlayan Türkiye‟nin çok geniş bir potansiyele sahip olduğu görülmektedir.

Islamic Finance is currently subject to considerable interest in many countries across the world regardless of religious affiliations, and new regulations are continually being enacted for its implementation. Participation Banks, which are the main driving force of Islamic Finance, are organizations that carry out their activities in the financial sector based on sharing of profit and less arrangements instead of interest rates. These organizations actively finance the real economy, and possess their own distinctive methods of generating and utilizing funds.The distinctive system of participation banking has provided new financial alternatives for effectively directing idle funds within the interest-free finance sector towards the economy. Among these new alternatives is the sukuk financial instrument, which has rapidly developed in recent years. The sukuk market is rapidly developing alongside the traditional bond market in many countries across the world, and especially in Muslim countries. Seeing the potential of the sukuk market, Turkey has issued 1.5 billion USD of sukuk in September 2012, thus making an important entry into this market.In this study, the sukuk finance model was described in detail, and this widely-used model‟s potential applicability, volume and depth for Turkey were investigated. The necessary laws and regulations regarding the sukuk certificate were defined, and the sukuk finance model was presented in detail by comparing the issue ratios of participation banks (which currently issue a considerable portion of the existing sukuk) with the example of the Kuwait Turk Participation Bank. In light of the obtained data and the trends associated with the development of the sukuk market across the world, it is possible to observe that Turkey – which has only recently started to issue sukuk – possesses a great potential with respect to the sukuk market.