Safranbolu yöresinde kullanılan atasözleri ve deyimlerin fonetik incelemesi

Abstract

Atasözleri ve deyimler; atalarımızın uzun deneyimler sonucunda edinmiş oldukları bilgi ve birikimi gelecek nesillere aktaran özlü sözlerdir. Bir sözün atasözü ya da deyim olabilmesi için topluma mal olması, genel kabul görmesi, söyleyeninin belli olmaması, kalıplaşmış sözler olması gibi özellikleri taşıması gerekmektedir. Atasözleri ve deyimlerin yaygınlaşması da önemli bir husustur. Ancak bazı yörelerle özdeşleşmiş atasözleri ve deyimler de bulunmaktadır. Bir yörenin kültürüyle özdeşleşen ve zaman içerisinde değişip, o şekilde kabul gören atasözleri o yöreye mal edilebilir. Bu çalışmamızda Safranbolu yöresinde kullanılan ya da yöreye mal edilen atasözleri ve deyimleri inceledik. Çalışmada, Safranbolu yöresinde kullanılan atasözleri ve deyimler sözlü kaynaklardan ve Safranbolu ile ilgili kitaplardan derlenerek bir araya getirilmiştir. Çalışma süresince 491 atasözü ve 474 deyim olmak üzere 965 adet özlü söz tespit edilmiştir. İki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde; atasözleri ve deyimlerin genel özellikleri, derlemesi yapılmış olan atasözü ve deyimlerin yöresel söyleyişleri, günümüz Türkiye Türkçesi ile söylenişleri ve anlamları verilmiştir. İkinci bölümde ise çalışma süresince yörede kullanıldığı tespit edilen özlü sözlerin genel dil hususiyetleri incelenmiştir.

Proverbs and idioms are the concise words transferring the knowledge and experience to the future generations as a result of long experience of our ancestors.There are some properties proverbs and idioms required to have that it should become public knowledge, should be generally accepted by the society, should be formulaic words, and the person who said should not be certain. Widespread use of proverbs and idioms is also an important consideration. However, there are also some regions have been identified with proverbs and idioms. Proverbs which identified with a region's culture and changed over time and accepted can be attributed to that region. In this study, we have studied the proverbs and idioms used the in Safranbolu region or attributed to that region.In this study, proverbs and idioms used in Safranbolu region were combined from oral sources and boks related Safranbolu. During the study,965 apophthegm have been identified consisting of 491 proverbs and 474 idioms. In the first part of the study which consists of two parts; general characteristics of proverbs and idioms, local spellings of proverbs and idioms, today's Turkey Turkish pronunciations and meanings are given. In the second part, general language characteristic of proverbs and idioms that identified during the study were analyzed.