Borsa İstanbul`un mikro yapısındaki değişikliklerin gün içi getiri, volatilite ve kapanış fiyatına etkisi

Abstract

Borsa İstanbul'da gün içi getiri ve volatilite yapıları ve bu yapıları oluşturan nedenlerden biri olan kapanış fiyatı manipülasyonunu test etmek üzere 1 Kasım 2006 – 31 Mayıs 2012 döneminde farklı endekslerde yer alan 102 adet hisse senedi kullanılmıştır. Yine aynı dönemde Borsa İstanbul'un mikro yapısında meydana gelen açılış seansı uygulamasına geçiş, disketle emir iletimi uygulamasının kaldırılması, fiyat adımlarının küçültülmesi, emir iptalinin serbest bırakılması ve kapanış seansı uygulamasına geçişin gün içi yapılara olan etkileri araştırılmıştır.Borsa İstanbul'un gün içi getiri yapısının genel literatüre paralel olarak çift seans uygulaması nedeniyle çift U formunda (ya da W formu) olduğunu söylemek mümkündür. Borsa İstanbul'un seans açılışlarında ve kapanışlarındaki getirinin diğer zaman dilimlerine göre daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Gün içi volatilite yapısının ise çift seans uygulaması nedeniyle çift L formunda olduğunu söylemek mümkündür. Borsa İstanbul'un seans açılışındaki volatilitenin yüksek olduğu ve seans sonuna doğru bu volatilitenin azaldığı gözlemlenmiştir. Açılış seansı uygulaması getiri formunu istatistiki olarak önemli ölçüde değiştirmiş olup, açılış seansıyla birlikte ilk 15 dakikalık getirilerde önemli bir düşüş olmuştur. Ancak açılış seansı uygulaması açılışta gözlemlenen volatiliteyi de anlamlı bir şekilde arttırmıştır. Kapanış seansı uygulaması kapanıştaki getiriyi ve sabah açılışta gözlemlenen volatiliteyi anlamlı bir şekilde düşürmüştür. Borsa İstanbul'da tek fiyat yöntemli kapanış seansının uygulamaya girmesine kadar olan dönemde Felixson ve Pelli (1999) modeline göre kapanış fiyatını artırmaya yönelik manipülatif hareketlerin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son 15 dakikaya kadar olan dönemde `Alım-Satım`ın toplam işlem miktarına oranı değişkeninin katsayısının pozitif ve yüksek anlamlılık düzeyine sahip olması kapanış fiyatı manipülasyonunu destekleyici niteliktedir. Kapanış seansı uygulamasının kapanış fiyatı manipülasyonunu önemli ölçüde ortadan kaldırdığı görülmüştür.

Closing price manipulation has been tested and intraday pattern has been analyzed in Borsa Istanbul using 102 shares in different indexes while focusing on the period between November 1, 2006 – May 31, 2012. Additionally, an investigation of the implementation of opening call session, abolishing transmitting orders on a floppy disk, reduction of price tick size, allowing order cancellation and implementation of closing call session in the micro structure to intraday pattern of Borsa Istanbul is carried out covering the same period of time. Due to two seperate trading sessions, the intraday return pattern fits the double U form more precisely the W form and is in fact consistent with the literature. When compared to other time periods in trading session, the returns are higher both in the opening and closing times. Due to two seperate trading sessions, the votality pattern fits the double L form. It has been identified that the volatality is high during the opening time and it decreases towards the end of the session. Implementation of opening call session decreased return meanwhile increased volatility during the opening time. Implementation of closing call session decreased the return in the closing time and the volatality in the opening time of the next morning. According to Felixson and Pelli (1999), there were uprise closing price manipulations until the implementation of closing call session in Borsa Istanbul. This uprise closing price manipulation seems to have been significantly eliminated after the implementation of closing call session. Estimating quite high, positive and high significance level of coefficient of net position (upto last 15 minutes of second session) to total trades supported that there is uprising closing price manipulation. The observations show that the implementation of closing session had definite impact in eliminating the uprise closing price manipulation.