Konaklama işletmelerinde çift faktör kuramı ile iş tatmini üzerine karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Turizm sektöründe hizmet satın alan misafir ile o hizmeti sunan işgörenin yüz yüze ilişki içerisinde olması, işgörenlerin önemini arttırmaktadır. Bunun nedeni konaklama işletmelerinde çalışan işgörenlerin iş motivasyonu ve iş tatminlerinin, müşteri memnuniyetini ve hizmet kalitesini etkilemesidir. Dolayısıyla müşteri tatmininde ve işletmenin başarısında işgörenin doğrudan etkisinin olduğu ortaya çıkmaktadır.Özellikle işletmelerin, beklenen amaç ve hedeflere ulaşmalarındaki en önemli yapı taşlarından birisi o örgütte çalışan işgörenlerin performanslarıdır. Performans işgörenin işine yönelik motivasyon düzeyi ile ilgiliyken, Motivasyon, işgörenlerin beklentilerine ulaşma düzeyine paralel olarak, onları işe ve işletmeye karşı olumlu tutum ve davranışlara yöneltmeyi sağlamaktadır.Bu çalışmada, ''Herzberg'in Çift Faktör Teorisi'' çevresinde, Antalya ve Ankara'daki dört ve beş yıldızlı konaklama işletmesi çalışanlarının, iş motivasyonu ve iş tatmini düzeyleri ölçülerek, işgörenlerin motivasyon düzeyleri ile iş tatminleri temelinde kent ve kıyı oteli çalışanları arasında bir farklılaşma olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla ilgili çalışmada iş motivasyonu ve iş tatmini anketleri kullanılmış olup görgül çalışmadan elde edilen verilerin analizinde istatistiksel analiz programından yararlanılarak 'frekans analizi', 'yüzde dağılımı', 't-testi', 'Anova' ve 'Tukey' testleri yapılmıştır.Araştırma sonucuna göre; işgörenlerin, çalıştıkları otellerdeki yöneticilerle işgörenler arasındaki iletişimden, kendilerine yeterli önem ve saygının gösterilmemesinden, bahşiş/ücret gibi ek gelirlerden ve son olarak çalışma saatlerinden memnun olmadıkları ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte işgörenlerin dışsal motivasyon araçları olarak değerlendirilen servis ve ulaşım ihtiyaçları, lojman imkanları, sigorta ve emeklilik imkanları, işyerindeki arkadaşlık ortamı ve iş için gerekli araç-gereç ve ekipman ihtiyaçlarının karşılanması gibi faktörlerden memnun oldukları belirlenmiştir. Ayrıca işgörenlerin, içsel motivasyon araçlarından olan takdir edilme, yapılan işle ilgili kararlara katılma, otelde bağımsız hareket edebilme gibi faktörlerden memnun olmadıkları saptanmıştır.Çalışmada kent otelleri yöneticilerinin kıyı otelleri yöneticilerine kıyasla dışsal motivasyon araçları olarak belirtilen, sigorta ve emeklilik imkanı, çalışma ortamının fiziksel koşulları, iş için gerekli araç-gereç ve ekipman desteği gibi faktörlere daha fazla önem verdikleri saptanmıştır. Ayrıca Antalya'daki işgörenlerin, Ankara'daki işgörenlere kıyasla, iş başarma, işi zamanında bitirme gibi görevlerini yerine getirdiklerinde, üstleri tarafından takdir edilmedikleri ya da ödüllendirilmedikleri bu durumun ise çalışanlarda içsel motivasyonu azalttığı ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra kıyı işletmelerinde, iş ile ilgili kararlar alınırken ilgili işgörenin görüşlerine başvurulmadığı saptanmıştır.Çalışmada Antalya'da görev yapan işgörenlerin, yaptıkları işin toplumda saygın bir iş olarak algılanmaması, alınan ücreti ve yapılan işin niteliğinin işgörenleri memnun etmemesi nedenleriyle Ankara'daki meslektaşlarına göre iş tatmin düzeylerinin daha düşük olduğu ortaya çıkmıştır.Anahtar Sözcükler:Çift Faktör Kuramı, Herzberg, Dışsal Motivasyon, İçsel Motivasyon, İş Tatmini, Konaklama İşletmeleri.

Due to the face to face relationships between guests, purchasing services and employees, offering services, increases the importance of employees at tourism industry. In fact, employees' motivation and job satisfaction of hospitality industry affect customer satisfaction and the service quality. Thus, employees have a direct impact on customer satisfaction and success of the business.One of the most essential priorities in achieving the goals and objectives of the business is the performances of the employees working in the organization. Performance is related to the employee's level of motivation towards job. Furthermore, the motivation enables to raise the positive attitudes and behaviors towards job and the organization in parallel with meeting the expectations of employees.In this study, in the context of 'Herzberg's Two Factor Theory', job satisfaction and motivation levels of employees, working at four and five star hotels in Antalya and Ankara, are determined and the difference between motivations and job satisfaction of employees, working for urban hotels, and employees, working for resort hotels, are presented within the scope of work motivation and satisfaction. Fort his purpose motivation and job satisfaction questionnaires were used and in data analysis, obtained from empirical study, frequency analysis, percentage distribution, t-tests, Anova and Tukey tests were used utilizing the statistical analysis program.According to results employees are not satisfied with the relationships between managers and employees, inadequate attention and the respect to the employees, inadequate salary and additional income such as tips, and working hours. However employees are satisfied with the external motivation factors such as transportation services, lodging services, social insurance and retirement facilities, the friendly atmosphere, and the equipment provided to perform the job. Besides employees are not satisfied with internal motivation factors such as being appreciated, participation of decisions related to job, and acting independently.In this study it is determined that urban hotel managers give much emphasis to external motivation factors such as insurance and retirement facilities, physical conditions of the working environment, support for the necessary equipment for the job when compared to coastal hotel managers. Besides when compared to employees working in Ankara, employees working in Antalya have lower internal motivation because of not being appreciated or being rewarded by their superiors when having a good work performance, finishing the work on time. Furthermore at coastal hotels employees have no affect when taking a decision related to job. Employees working at hotels in Antalya have lower job satisfaction because of perceiving the job as not a reputable work in society, unsatisfactory salary and inadequate quality of work when compared to employees working in Ankara. Keywords:External Motivation, Herzberg, Hospitality Industry, Internal Motivation, Job Satisfaction, Two Factor Theory,