Atatürk Dönemi Türkiye Kıbrıs ilişkileri

Abstract

Tezimiz, 1923 – 1938 yılları arası dönemi kapsayan ve Atatürk Dönemi olarak anılan dönemde Türkiye Cumhuriyeti ile Kıbrıs arasındaki ilişkileri incelemektedir.Araştırmamızın birinci bölümü; Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kıbrıs'ın siyasi, sosyal ve ekonomik durumu hakkında bilgiler verilmiştir. Ada'nın fethedilme-siyle birlikte Ada'ya göç ettirilen Türk nüfusun yaşadığı sıkıntıların yanı sıra Ada'da yaşamakta olan yerli Rum Ortodoks halka verilen imtiyazlar ve Rumların Osmanlı İmparatorluğu'nun verdiği bu yetkileri kendi çıkarları yönünde kullandıkları kısaca açıklanmıştır. Aynı zamanda İngiltere'nin Akdeniz politikasını kapsamında Kıbrıs'a olan ilgisi çalışmamızın ikinci bölümünde ele alınırken, Osmanlı İmparatorluğu'nun dönemin şartları gereği Kıbrıs'ın yönetimini İngiltere'ye devrettiği antlaşmaların şartları, İngiltere'nin Kıbrıs Adası'na çıkışı ve Kıbrıs halkının yeni yönetime karşı tutumları kısaca açıklanmıştır.Tezin İkinci Bölümünde; Kurtuluş Savaşı yıllarında Kıbrıslı Türklerin Ana-dolu'ya yaptıkları yardımlar ele alınmıştır. Nitekim yaşanan savaşın Ada halkını ne derece etkilediği kısaca açıklanmıştır. Aynı zamanda, Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasının ardından imzalanan Lozan Barış Antlaşması ve sonrasında uygulanan göç hareketi, Atatürk döneminde Kıbrıslı Türklere verilen değer ve Atatürk Devrimlerinin Kıbrıslı Türklere yansımaları ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Kıbrıslı Türklerin kabullendikleri bu inkılâp hareketlerinin İngiliz Hükümeti ve bazı gericiler tarafından engellenmeye çalışıldığı ortaya konulmuştur. Aynı zamanda Kıbrıslı Rumların günden güne artan Enosis propagandalarının şiddete dönüşmesi sonucu ortaya çıkan isyan hareketleri de kısa bir şekilde ortaya konulmuştur.Tezin son bölümü üçüncü bölümde ise, Kıbrıslı Türkler tarafından hayata geçirilen iki kurultayın çalışmaları ve aldığı kararlar hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca, son bölümde Kıbrıs'taki basın hayatı hakkında bilgiler verilmektedir. Türk basını ile Rum basını arasındaki farklar, Kıbrıslı Rumların Enosis propagandalarını gerçekleştirmek için basın yolunu da kullanmaları ve Kıbrıslı aydın Türklerin Türk basın hayatının sona ermemesi için katlandıkları sıkıntılar ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.

This thesis focuses on Turkish-Cyprus relations between years 1923-1938 known as Ataturk's Era.The first parts of the thesis provide some insight about the political, social and economic conditions of Cyprus during the Ottoman Empire Era. After the colo-nization of the island the difficulties the Turkish settlers faced, the concessions granted to the resident Greek population by the Ottoman Empire and the exploitation of these concessions by the Greeks have been briefly mentioned. In the second part of the thesis, Britain's interest in Cyprus as part of their Mediterranean Policy, the terms of the agreement where the Ottoman Empire handed over the administration of the island to Britain, the arrival of the British to the island and the Cypriot response against the new rule have been briefly explained.In the second part of the thesis, During the war of independence, the Cypriot Turks to Anatolia and their benefits are discussed. Indeed, the ongoing war is briefly discussed what degree of influence the people of the island. At the same time the signing of the Treaty of Lausanne and the migration movement in the aftermath of the success of the Turkish war of Independence, the importance given to Turkish Cypriots during Atatürk's Era and the adoption of Ataturk's Reforms by Turkish Cypriots have been described in detail. The attempts of the British government and some fundamentalists to prevent the implementation of these Reforms and the Greek Cypriot uprisings after Enosis gradually turned into a violent act have also been briefly mentioned.The third and the final part of the thesis offers some insight into the activities of the two councils established by the Turkish Cypriots and the decisions taken by these councils. Also provides some information about the condition of the press in Cyprus in the last chapter. The differences between Turkish and Greek presses, how Greek Cypriots use the press for the purpose of Enosis propaganda and the struggle of the Turkish Cypriots in order to keep the Turkish press from being shut down have been explained in detail.