Türkiye`de kamu hizmetlerinin gönüllü kuruluşlar aracılığıyla yerine getirilmesi

Abstract

Gönüllülük, bireylerin özgür iradeleri ile hiçbir maddi çıkar amacı gütmeksizin toplum yararına hizmet etme, sorumluluk alma tutkusudur. Hayırseverlik kavramı ile ilişkili olan gönüllülük, kutsal metinlerde de teşvik edilmektedir. Gönüllülük duygusu ile hareket eden bireyler bir araya gelerek gönüllü kuruluşları oluştururlar. Gönüllü kuruluşlar, yapıları itibariyle devletten bağımsız, kâr amacı gütmeyen ve önemli toplumsal hizmetler üreten ve sunan bir organizasyondur.Toplumun kamusal mal ve hizmetlere olan talepleri her geçen gün artmakta, devletler bu talepleri karşılamakta tek başlarına yetersiz kalmaktadırlar. Kendilerine ortaklar arayan devletlere en ideal ortaklar olarak gönüllü kuruluşlar ön plana çıkmaktadır. Günümüzde çok güçlü olan devletler bile, özellikle toplumsal nitelikli kamu hizmetlerinin üretim ve sunumunda gönüllü kuruluşlardan yararlanmak istemekte ve onları teşvik etmektedir.Türk yönetim kültürü, gönüllü kuruluşların kamusal ihtiyaçların karşılanmasında en etkin olduğu toplumlardan birisidir. Özellikle Osmanlılarda, günümüzde belediyelerin görevleri arasında sayılan birçok hizmet gönüllü kuruluşlar tarafından yerine getirilmiştir. Bu durum, Türkiye'de gönüllü kuruluşların teşvik edilip kamu hizmetlerinin sunumunda devletin omuzlarındaki yükü hafifletmesi anlamında önem arz etmektedir.Bu tez çalışmasında, Türkiye'de gönüllü kuruluşların kamu hizmetlerinin sunumunda devlete alternatif olma potansiyelleri üzerinde durulmaktadır. Bu anlamda konunun kavramsal ve kuramsal çerçevesi çizilmekte, gönüllülük bağlamında hayırseverlik duygusu farklı kültürler ve ülkeler üzerinden ele alınmakta, gelişmiş ülkelerde kamu hizmetlerinin sunumunda gönüllü kuruluşların etkinliklerine yer verilmektedir.Çalışmada Türkiye'de gönüllü kuruluşların mevcut durumları vakıflar ve dernekler üzerinden ele alınmış, bu kuruluşların kamu hizmeti sunma ve devlete ortak olma potansiyelleri değerlendirilmiştir.

Volunteering is the act of giving service and taking responsibility in which the individuals provide with their own free will without having the purpose of any financial interests. Volunteering which is associated with the concept of charity is also encouraged in the scriptures. Individuals who act with the urge of volunteering gather and form voluntary organizations. Voluntary organizations are organizations which intrinsically act independently from the government with no purpose of any financial interests that provide important public services.Public demand for goods and services are increasing with each passing day and the governments become insufficient in meeting these demands. The most ideal collaborators for the government that is in search for such collaborators are the voluntary organizations. Today, even the most powerful countries, especially for the production and the presentation of public services, want to benefit from voluntary organizations and encourage accordingly. Turkish society is one of the societies in which the administrative culture is most effective in meeting public needs through voluntary organizations. Particularly in Ottoman Empire, many services of which the municipalities are currently responsible for were carried out by voluntary organizations. This case is of importance regarding the encouraging the voluntary organizations in Turkey for taking the load off from the government's shoulders regarding the execution of the public services.In this dissertation study, the potential of voluntary organizations for providing public services as an alternative to the government was investigated. In this manner, conceptual and theoretical framework of this subject was drawn, charity within the volunteering concept was assessed in terms of different cultures and countries, and the activities of voluntary organizations in providing the public services in the developed countries were explained.In the study, current status of the voluntary organizations in Turkey were assessed in terms of foundations and associations and their potential for providing public services and collaborating with the government was evaluated.