The history of the Maghrebi script

Abstract

Arap hat sanatı İslam ve Arap medeniyetinde çok önemli bir konuma sahiptir. Bilim, yazmaya bağlı olan İslam kimliğini bu şekilde tanımıştır. Arapça hat, Arapça harflerini kullanan farklı dillerin tasarım ve yazma sanatıdır. Araplar yoğun bedevilik döneminde yazıyı bulmuşlardır. Ulaştıkları bu yeni hattı ellerinde tutabilecek önemli nedenleri yoktu. Hat sanatı onların nazarında, bir sanat şeklini almamıştır. Araplar,sayısız kültür merkezine sahip devlet haline gelene kadar. Arap alfabesi İslami fetihlerle birlikte ilk olarak birinci yy hicri7 Fas ülkesine girmiştir. Aralarında Kufi hattı dâhil olmak üzere ;Doğu da ki hat sanatı ilk önce bölgenin başkenti olan Kayravan şehrine daha sonra diğer ülkelere yayılmıştır. Endülüs ise Kufi hattı gelişerek birincisi; Çok köşeli olan Endülüs Kufisi ikincisi; Yuvarlak yani dairesel Kurtubi ya da Endülüs hattı şeklinde iki şekle ayrılmıştır.Fas hattı, Fas ve Endülüs başta olmak üzere çeşitli Arap ve İslam ülkeleri arasında ki iletişim ve bilgi aktarımının sağlanmasında önemli bir araçtır. Harflerin yapısını koruyan, yüksek incelik, sembolik, doğrusal ve kromatik diyaloğa veya diyalektiğe dayanan sanatsal tarzı ile estetik bir şekil almıştır. Değişik ifadeler ve çoklu tabirlere dayanan sembolik harfleri şekillendirmeye dayanmıştır. Araştırmacı, bu araştırmayı beş bölüme ayırmıştır.Birinci bölüm: Araştırmanın önemini ve problemi İslam fikrinde ki Fas hat sanatı ile ilgili güzel düşünceleri ortaya çıkarmayı hedeflemiştir. İlaveten araştırmanın konusu ile ilgili direkt kavramlar tanıtılmıştır. İkinci Bölüm: Teorik çerçeveyi belirleyerek Cahiliye döneminden Osmanlı devleti dönemi dahil olmak üzere Arap hat tarihinin gelişim aşamalarına yer verilmiştir.Üçüncü Bölüm: İslam dini ortaya çıktıktan sonra ve Osmanlı dönemine kadar Arap hat sanatı, türlerini ve gelişim aşamalarına yer vermiştir. Dördüncü Bölüm: Fas hattının türleri, gelişim aşamaları ve sanatsal görselliğe ulaşan en meşhur hattatlar açıklanmıştır.Beşinci Bölüm: Araştırmacı, Fas hattının görsel bir hal alan desenleri ve sanatsal dayanaklara sahip beş ayrı kısımda açıklanmıştır. Birinci kısım: İslam sanatında ki Arap hat görselliğiİkinci Kısım: Fas hat türleri Üçüncü Kısım: Fas hat sanatının özellikleriDördüncü kısım: Fas hat sanatının bileşenleriBeşinci Kısım: Fas hat sanatının yapısı ve dayanaklarıYukarıda verilen bilgilere dayanarak Fas, Arap hat sanatının görünüm özelliklerinden yola çıkarak hattı pozitif düşüncelere dayandığı kanaatine varmıştır. Geleneksel yapıdan çıkarak yazı oluşum yöntemi ile harflerin özelikleri geliştirilmiştir. Alışılmışlığın dışında bir yapı çıkartılmıştır. Harfler, usul ve kaideler kullanılarak güzelliği ortaya çıkarma hedeflenmiştir. Bu konuda elde edilen sonuçları aşağıda şöyle özetleyebiliriz.1.Fas hattı sanatında esnekliği kullanarak güzelliği ön plana çıkarmıştır. Yatay harfler ise uzatma kullanarak diğer harflere dayandırılmıştır. 2. Harflerin yerlerini estetik, geometrik şekil oluşturarak kullanılmıştır.3.Harflerin, hacmi, ölçüleri, duruşları ve yönlerini değiştirerek alışılmışlığın dışında görsellik katılmıştır. Gerekli olan durumunda metnin kelimeleri düzensizleşmiş veya yerleri değiştirilmiştir. 4.Geometrik (daire, dikdörtgen ve üçgen) gibi şekilleri kullanarak görsellik katılmıştır. Düzensiz ve serbest şekiller ile birlikte genel oluşum ortaya çıkartılarak esnek bir hat yapısı ortaya çıkartılmıştır. 5.Hat sanatında kalemin hacim ve ölçüsünün değişimi sonucunda hattat metnin oluşumu sırasında farklılaştırma ortaya çıkarmada yardımcı olmuştur.6. Estetik ilişkilere ulaşmada konfigürasyon içinde tekrarlanan harflerin bazı bölümleri tekrarını yansıtma yoluyla ritim, uyum ve çeşitlilik olmaktadır. Bu araştırma sunumu ile araştırmacının elde ettiği sonuçlar, Fas hat tarihinin kısa bir özetini sunmuştur. Hattın taşıdığı sanatsal oluşum, estetik değerleri, hat tekniğinde hat araçlarının teknik yönleri bilgilerini taşımaktadır. Asırlar boyunca en büyük hattatların ortaya çıkardığı Fas hat sanatının işlerini ve problemlerini bulma gereksinimi ortaya çıkmıştır. Fas hattı, esnekliği ve görselliği bakımından Fas kimliklerinden biridir. Fas hatları sanatsal estetiği, medeniyeti ve değerleri ile ün kazanmış ve birçok Fas kütüphanelerinde yazıtlar mevcuttur. Mağrib ülkelerinde birçok hattat, el sanatları ve tasarımcı Fas hat sanatının esnekliğini kullanmıştır. Bu özellikler sınırsız yaratıcılık imkânı açmıştır. Sanatkâr ve hattatlar tablo, çizim ve desenler de Fas hattı kullanılmıştır. Sanatlarını ahşap, taş, alçı; maden ve kâğıt gibi araçlarla uygulamışlardır. Elde edilen sanat eserleri ve Fas hat sanatının estetikliği ile ilgili tarih boyunca tanıklık edecek birçok belge vardır.

The Arabic calligraphic methods and varieties had always acknowledged as a symbol of the Arab-Islamic civilization. This is nothing out of the obvious due to the fact that writing systems artistically and linguistically do shape a culture and that the process of comprehending its characters, styles, its linguistic & aesthetic features you would end up with a traced chronological line of information about the populations, cultures, civilizations, which had invented, enhanced, and developed this certain writing system and the languages that had utilized it respectively.Writing had reached the Arabs in the peninsula during their prolonged state of nomadism; during which they had not sophisticated and innovated their language's orthography aesthetically until after the Islamic conquests across Asian, North African, and Sub-European territories, that chronologic point where the civilization had reached its multicultural golden age. With the conquests, the Arabic writing system had been adopted within the new western territories `Maghreb` during the Seventh AD. / First AH. Along with its arriving orthographic styles and calligraphic varieties, traditions, and methods. Considering that, it has become – by that time – the official system of writing within the state, and the sacred language of the Holy Quran. The city of Kairouan had adopted and spread many oriental calligraphic methods to the rest of the region, including the Kufic. In Andalusia, the Kufic began to develop where two new varieties emerged, one angled: Andalusian Kufic, and the cursive Cordovan.The Maghrebi calligraphy had become a critical instrument of intercultural communication between the regions of the Arabic-speaking territories. In addition, its varieties had continued developing from an aesthetic aspect to enhance its chromatic, linear, and symbolic dialogical characteristics, to a degree that availed the orthographic essence of the characters flexible as the calligrapher needed.The researcher had approached this study within five chapters, where in the first uncovered the study query and importance, its objectives concerning the aesthetic characteristics of the Maghrebi calligraphy and defining the aspects of this study. The second chapter covered the chronological timeline of the Arabic calligraphy development, beginning from the Jahiliyyah to the Ottoman era. The third chapter had listed the types and varieties of the Arabic calligraphy fonts from the early Islamic era until the Ottoman reign. The fourth chapter studied the history of Moroccan `Maghrebi` calligraphy, its phases of development, and its varieties, along with a number of famed individuals – be them penmen, papermakers, scholars, etc. – whom have innovated, studied, and refined this art throughout time. The fifth chapter discussed the artistic & aesthetic characteristics and features of the Maghrebi calligraphy in detail, shedding light over the concept of aesthesia from the perspective of Arab & Muslim artists in the first section, while listing the specifications of each variety in the second, the researcher contemplated the aesthetic features the Maghrebi calligraphy contained in its models on the third section, and in the fourth it spoke of and discussed the aesthetic visual relations appearing in its creations. In addition, by the fifth it discussed the artistic feats of this art.Throughout this study, the researcher had comprehended and resumed a list of visual characteristics that the Arabic Maghrebi letters had withheld, and with which, it had the Maghrebi calligraphic style shattering the walls of regularity and into the sky of artistic innovation and development. As this style invested the morphologic and orthographic flexibility of the Arabic letters to result in a numerous amount of creations that withheld its own unique physical and artistic characteristics. All to reach the limits of beautification and aesthesia potentials this writing system contained, we can summarize the results of this study in the following points:1.The Jeli Maghrebi variety had employed the flexibility of letters to enable them to be extended horizontally as a `base-plate` that holds the rest of the letters from under.2.The morphological and geometric distinction of each letter can be employed to create an aesthetic influence that can break the tediousness within the calligraphic composition itself.3.The positional diversity of the letters within the composition can bring a sense of creativity in the ways these letters connect.4.Exploiting the shapes of letters – geometrically – can add a presence of numerous aesthetic relations within the composition.5.The diversity of pen sizes and standards can add a sense of diversity where numerous pens and quills can be employed within a single composition; this diversity helps the calligrapher in adding contrast between the calligraphic units.6.Employing the nature of entwined letters, by its visual rotational, harmonic, and repetitive feats can result compositions of infinite motion. The researcher has attempted to visualize a glimpse of light over the history of Maghrebi calligraphy to emphasize the importance of its existence as a part of the international artistic heritage, as well as to emphasize the need to preserve and modernize it as an aspect of the North African identity. However, many libraries hold an enormous amount of manuscripts and portraits of Maghrebi calligraphy till now and many of Moroccan artists and calligraphers had attempted to revisualize and recreate the art of Maghrebi calligraphy in our modern time. Where they had managed eventually to create a number of unique masterpieces that will stand against the tides of time.