Cengiz Aytmatov`un eserlerindeki maddi kültür unsurlarının dil ve anlam açısından incelenmesi

Abstract

Kültür, içinde barındırdığı unsurlarıyla bir milletin maddi ve manevi olarak yılların getirdiği bir birikim sonucunda oluşturduğu değerler bütünüdür. Kültür, maddi kültür ve manevi kültür olarak ikiye ayrılmaktadır. Edebiyat, felsefe, masallar, efsaneler vb. manevi kültür öğesidir. Günlük yaşamda kullanılan eşyalar, araç ve gereçler ise maddi kültürü oluşturmaktadır. Kültür birikiminin temellendirilmesinde ise dilin büyük bir önemi vardır. Çünkü dil hem kültürün oluşmasını hem de gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaktadır.Kültür, edebiyat ve dil üçlüsünün önemini çok iyi bilen Aytmatov eserlerinde maddi kültür unsurlarını şuurlu bir şekilde kullanmıştır. Çünkü Cengiz Aytmatov, ülkesinin Sovyetler tarafından işgale uğradığı bir dönemde yaşamıştır. Ayrıca İkinci Dünya Savaşı'nın Kırgız halkına yaşattığı sıkıntılara da şahitlik etmiştir. Aytmatov günlük yaşamda sürekli kullandığımız eşyalara bilinçli olarak anlamlar yüklemiştir. Böylece okuyucularına maddi kültür unsurları üzerinden, bağımsızlık, milli şuur, milliyetçilik, geçmişe duyulan özlem, barış, erdem, sevgi aşk gibi değerleri anlatmak ve hatırlatmak istemiştir. Maddi kültür unsurların, kültür ve dil açısından önemiyle ilgili ciltlerce eserler yazılabilmektedir. Biz ise özele indirerek Aytmatov'un eserlerindeki maddi kültür unsurlarının, dil ve kültür bakımından önemini inceledik.

With all the elements in it, culture is a set of values that a nation has created as a result of a years of accumulation, both materially and spiritually. Culture is divided into two sections as a material culture and spiritual culture. Literature, philosophy, tales, legends etc. are elements of spiritual culture. The materials, tools and equipments used in everyday life form the material culture. Language has a great importance on foundation of cultural accumulation because language ensures both culture formation and handing it down to the next generations.Aytmatov, who knew the importance of culture, literature and language trio very well, consciously used material cultural elements in his works because Cengiz Aytmatov lived in a period when his country was occupied by the Soviets. He also witnessed the hardship of the Second World War to the Kyrgyz people.Aytmatov consciously assigned meanings to the materials that we always use in our everyday life. Thus, he wanted to inform and remind readers about the values such as independence, national consciousness, nationalism, nostalgia, peace, virtue, love and romance through material cultural elements. It is possible to write many works related to the importance of material cultural elements in terms of culture and language. However we have especially examined the material cultural elements in Aytmatov's works in terms of language and culture.