Konya ilindeki işletmelerde Mevlâna`nın yönetime özgü fikirlerinin etkileri üzerine bir araştırma

Abstract

Sosyal bilimler alanında yapılan çalışmalar bir taraftan dar uzmanlık alanlarına göre dikey ilerlerken birçok durumda da farklı bilim dalları ve disiplinleri de kapsayacak şekilde yatay bir gelişme seyri göstermektedir. Bu bağlamda işletme alanında yapılan çalışmaların çok boyutlu olduğuna dikkati çekerek düşünce tarihi kapsamında işletme ile ilgili temel konuların ele alınarak irdelenmesi büyük önem arz etmektedir. Zengin tarihi geçmişe sahip Türk İslam düşünce tarihinde işletme ile ilgili konuların kendine özgü bir yer işgal ettiğini ve günümüz araştırmaları içinde besleyici nitelikte oluğunu özellikle vurgulamamız gerekir. Bu çalışma, böyle bir bakış açısı ile incelenmiş olup tarihten günümüze uzayan ve işletme ile ilgili çalışma hayatı, işçi-işveren ilişkileri, ahlaklı ticaret, usta-çırak ilişkilisi, haklı-haksız kazanç vs. kavramları içerecek bir boyutta olup günümüze yansıyan pratik sonuçları betimlemektedir. Bu çalışma ile Mevlâna Celâleddîn Rumî'nin Mesnevî eserindeki beyitlerinden yararlanılarak oluşturulmuş olan soru ifadeleri yönetim ve strateji boyutu adı altında toplanarak likert bir ölçek oluşturulmuştur. Oluşturulan bu anket öncelikle pilot çalışması uygulaması kapsamında Konya ilinde yapılmış ve elde edilen sonuçlar analiz edilerek anketin son haline ulaşılmıştır. Son haline ulaşan anket Konya ilinde yaşayan ve Konyalı olan çoğunu işverenlerin oluşturduğu 477 deneğe uygulanmıştır. Anket ile elde edilen veriler; yönetim ve strateji boyutu ile demografik özelliklerin ortalama değerleri hesaplanmıştır. Çalışmanın amacını Mevlâna'nın öğretileri doğrultusunda oluşturulan ifadelerin denekler tarafından nasıl algılandığına, her bir ifade kapsamında Mevlâna'nın hayata ve insanın özüne dair ifade ettiği düşüncelerinin ne kadarının günümüz iş hayatına etkisinin olup olmadığı ve eyleme dökülebildiğini görmek oluşturmaktadır.

While the studies in the field of social sciences shape vertically in respect to their narrow areas of expertise while in many cases, horizontal development including different sciences and disciplines are being observed. In this context, it worths noting that the studies carried out in the field of business, especially on the discussion of basic issues related to business within the scope of intellectual history, are multidimensional. In the rich intellectual history of Turkish Islamic disciplines, it must be emphasized that the issues related to business discipline have an unique position and they are one of the distinctive characteristics in today's modern researches. This study has been examined with this point of view and the concepts such as daily working life, labour relations, ethical trade, mentor system, earned-unearned gain etc. have been the notions that are counted in this dimension throughout the history that is why this study depicts the practical results that are reflected on a daily basis. With this study, questionnaires are formed by using Mevlâna Celaleddin Rumi's couplets in Mesnevi work and they are mostly merged under the name of business management and strategy so as to say as a result of questionnaires, a likert scale was formed. This questionnaire was first conducted in the province of Konya within the scope of pilot study and the obtained results were analyzed and afterwards the questionnaire was put into its final form. The survey, which reached its final status, was applied to 477 participants- mostly consisting of employers in Konya. On the data obtained by questionnaire; management and strategy dimensions and demographic characteristics were calculated by average value. The main objective of this study is to contribute toward a comprehensive understanding of Mevlana's view on how generated the ideas in accordance with his teachings -within the context of each statement- are perceived by the participants and how much of the ideas expressed by him and his essence are interacted and acted on today's work life.