İşletmelerde yenilik performansına etki eden faktörler üzerine bir araştırma

Abstract

Teknolojik gelişmelerin hızlı olduğu ve müşteri beklenti ve ihtiyaçlarının arttığı bir ortamda işletmelerin mevcut müşterilerini elde tutabilmeleri ve işletmelerin devamlılığı için ürün ve hizmetlerinde iyileştirmeler yapmaları, yeni ürün ve hizmetler ortaya koymaları kaçınılmaz olmuştur. Yeniliğin ekonomik ve sosyal açıdan önemi, yenilik çalışmalarına olan ilgiyi arttırmaktadır. Yeniliği etkileyen faktörler ve ilgili faktörler arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik yapılan bu çalışmanın amacı, potansiyel ve gerçekleşen özümseme kapasitesinin örgütsel öğrenme, yenilikçi kültür ve insan sermayesi faktörlerinin yenilik performansına etkisindeki aracılık rolünün incelenmesidir. Bu kapsamda teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyette bulunan 406 işletmeden anket yolu ile veri toplanarak araştırma gerçekleştirilmiştir. Aracılık ilişkisinin incelenebilmesi için ilk olarak bağımsız değişkenleri oluşturan örgütsel öğrenme, yenilikçi kültür ve insan sermayesi ile aracı değişken olan potansiyel ve gerçekleşen özümseme kapasitesi arasındaki ilişki incelenmiştir. İkinci aşamada aracı değişkenler olan potansiyel ve gerçekleşen özümseme kapasitesinin ürün ve süreç yeniliğine etkisi analiz edilmiştir. Son aşamada ise hiyerarşik regresyon yöntemi ile bağımsız ve aracı değişkenlerin ürün ve süreç yeniliğine etkisi analiz edilerek aracılık rolü incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre potansiyel özümseme kapasitesi unsuru olan edinim değişkeninin bilgi aktarımı ve entegrasyonu, yenilikçi kültür ve insan sermayesi ile ürün yeniliği arasındaki ilişkide kısmi aracılık yaptığı belirlenmiştir. Asimilasyon değişkeninin bilgi aktarımı ve entegrasyonu ile süreç yeniliği arasında aracılık etkisi bulunmazken, diğer örgütsel öğrenme unsurları ile yenilikçi kültür ve insan sermayesi ürün ve süreç yeniliği arasındaki ilişkide kısmi aracık etkisi bulunmaktadır.Gerçekleşen özümseme kapasitesi unsurlarında dönüştürme değişkeninin örgütsel öğrenme ile ürün ve süreç yeniliği ilişkisinde aracılık etkisi bulunmamaktadır. İnsan sermayesi ile yenilikçi kültür ürün ve süreç yeniliği ilişkisinde ise kısmi aracılık yapmaktadır. Gerçekleşen özümseme kapasitesinin diğer unsuru olan faydalanma değişkeni örgütsel öğrenme ile süreç yeniliği ilişkisinde aracılık yapmamaktadır. Ancak açıklık ve deneyimleme dışındaki diğer örgütsel öğrenme unsurları ile ürün yeniliği arasında kısmi aracılık yapmaktadır. Faydalanma değişkeninin yenilikçi kültür ve insan sermayesi ile ürün ve süreç yeniliği ilişkisinde ise kısmi aracılık yaptığı belirlenmiştir.

Under circumstances of rapid technological development and growing customer expectations and needs, it has become inevitable for firms to improve existing goods and services and to develop new ones in order for the sustainability of firms and retain existing customers. The economic and social importance of innovation is to increase the interest in innovation endeavours.The purpose of this study on determining the relationship between factors affecting innovation and related factors is to examine the mediating role of the effects of such factors of potential and realized absorptive capacity as organizational learning, innovative culture and human capital on innovation performance. In this context, the research has been conducted by gathering data through surveys from 406 firms operating in technology development regions. Firstly, the relationship between the independent variables of organizational learning, innovative culture and human capital and the mediating variable of potential and realized absorptive capacity in order to examine mediation relationship. In the second stage, the impact of potential and realized absorptive capacity on product and process innovation is analysed. At the final stage, mediating role is examined by analysing the impact of independent and meditative variables on product and process innovation with hierarchical regression method. According to the results of the study, acquisition variable which is an element of potential absorptive capacity has a partial mediating role in the relationship of product innovation with knowledge transfer and integration, innovative culture and human capital. While assimilation variable does not have mediating role between the process innovation and the knowledge transfer and integration, the other organizational learning elements, innovative culture and human capital, have a partial mediating role in the relationship between product and process innovation.Transformation variable among the elements of the realized absorptive capacity does not have mediating role in the relationship between the organizational learning and the product and process innovation. It has a partial mediating role in the relationship of the product and process innovation with the human capital and innovative culture. The exploitation variable, which is the other element of realized absorptive capacity, does not have mediating role in the relationship between the organizational learning and the process innovation. However, it has a partial mediating role in the relationship between product innovation and organizational learning except for openness and experimentation elements. The exploitation variable has a partial mediating role in the relationship of the innovative culture and human capital with the process and product innovation.