Vergi kültürünün ekonomik büyüme üzerine etkisi Türkiye örneği

Abstract

Vergi gelirleri; devletlerin güvenlik, hukuk, eğitim, sağlık ve diğer kamu hizmetlerini, alt ve üstyapı çalışmalarını sürdürebilmeleri için temel finansman kaynağını oluşturmaktadır. Vergi gelirlerinin yüksek olduğu ve toplanan vergilerin etkin biçimde değerlendirildiği ülkelerde, ekonomik büyüme ve refah artışının da hızlı olduğu dikkat çekmektedir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde kayıt dışı ekonomik faaliyetler, milli gelirin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır ve bu ülkelerde büyük miktarda vergi kaybına yol açmaktadır. Bu noktada ülkelerde vergi kültürünün oluşturulması ve geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu konunun çocukların eğitim programlarına erken yaşlarda alınması, okullarda ders ve konu olarak işlenmesi, ülkede yaygın konferans, yarışma ve etkinlikler düzenlenmesi, kamu spotları hazırlanıp yayınlanması, bilimsel çalışmalar yapılıp, yayınlar üretilmesi ve konunun sürekli gündemde tutulmasında yarar vardır. Bu çalışmada 1975-2016 döneminde Türkiye'de toplanan vergiler ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler, ADF birim kök testi ve Granger nedensellik analiz yöntemleriyle incelenmiştir. ADF testi sonucunda; serilerin ikinci farkta durağan oldukları belirlenmiştir. Granger nedensellik testinde ise ekonomik büyümeden vergi gelirlerine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu bulunmuştur. Vergi gelirlerinden ekonomik büyümeye doğru ise herhangi bir nedensellik ilişkisine rastlanamamıştır. Bu sonuçlar; Türkiye'de vergi gelirlerinin yeterince yüksek olmadığını ve toplanan vergilerin ekonomik büyümeyi destekleyecek alanlarda etkin biçimde kullanılamadığını ima etmektedir. Öte yandan artan ekonomik büyüme ve gelire bağlı olarak, kurumlar vergisi ve gelir vergisinin doğası gereği, ülkede toplanan vergi miktarının da değiştiği bulunmuştur.

Tax revenues constitutes the main source of financing for the states to continue their work on security, law, education, health and other public services, infra- and super-structure. In countries where tax revenues are high and taxes collected are evaluated effectively, it is noteworthy that economic growth and prosperity increases are also rapid. Unregistered economic activities in developing countries such as Turkey are an important part of the national income and leads to large amounts of tax losses in these countries. At this point, it is very crucial to establish and develop a tax culture in countries. This issue should be taken at the early ages of the children's education programs, taught as courses and subjects in schools. Moreover, nationwide conferences, competitions and events should be organized, public service broadcasts be prepared, scientific studies be conducted, publications be produced and by this way the issue be kept on the agenda.In this study, the relationship between economic growth and taxes collected during the period of 1975-2016 in Turkey is examined by ADF unit root test and Granger causality analysis. According to ADF test; it is determined that the series are stationary at the second difference. In Granger causality test, it is found that there is one-way causality relationship from economic growth to tax revenues. No causal relationship is found from tax revenues to economic growth. These results imply that tax revenue is not sufficiently high and taxes collected cannot be used effectively in the areas supporting economic growth. On the other hand, due to the nature of corporate tax and income tax, the amount of tax collected in the country has also changed in accordance with the increased economic growth and income.