Eflani ilçesinde bulunan `Alkış-kargış ve batıl inançların` dil ve anlam yönünden incelenmesi

Abstract

Geçmişten günümüze yazılı ve sözlü kültürde yaygın olarak kullanılan alkış, kargış (dua, beddua) ve batıl inançlar Türk kültürünün önemli ve vazgeçilmez bir parçası haline gelmişlerdir. Her yaş grubundaki insanlar, sevgi, öfke, saygı, nefret, kızgınlık, muhabbet gibi duygu durumlarını sözlü bir biçimde dile getirebilmek için alkış ve kargışlar; somut nesneler ile açıklanamayan durumlar için batıl inançlar kullanmaktadırlar.Bu tez çalışmasında, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Eflani yöresinde yaşayan halkın, geçmişten günümüze kullandığı alkış, kargış ve beddualar dil ve anlatım yönünden incelenmiştir. Çalışmada, Eflani yöresinde yaşayan halk ile yüz yüze konuşularak saha çalışması yapılmıştır. Saha çalışmasındaki verilerin toplanmasında sosyo-ekonomik farklılıklar (yaş, cinsiyet, medeni hal gibi) göz ardı edilmiştir.Elde edilen bulgular sonucunda, yöre halkı tarafından kullanılan alkış, kargış ve batıl inançlarda inanç değerlerine dayanan unsurların bulunduğu saptanmıştır. Kullanılan bütün söylemlerin bir ihtiyaçtan dolayı doğduğu görülmüştür. Alkış ve kargışların yaratana bir çeşit yalvarma biçimi olduğu, batıl inançların ise geçmişten günümüze kadar somut nesnelere dayanmayan inanışlar olduğu belirlenmiştir. Yörede kullanılan alkışların, maneviyat, huzur, mutluluk, şükran gibi duyguları işaret ederek, yüce bir varlıktan temenni niteliğinde olduğu anlaşılmıştır. Aynı zamanda, kargışların ise, nefret, öfke, çaresizlik gibi duyguları içerdiği gözlemlenmiştir. Dil bakımından incelendiğinde, kargışların sayısının alkışlardan fazla olduğu ve genellikle emir kipi ile bittiği saptanmıştır. Özellikle kargış söylemlerinde, arkaik yapıların hala yaygın olarak kullanıldığı belirlenmiştir. Söylemlerde, Eflani yöresine özgü tonlulaşma özelliğinin bulunduğu saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Alkış; Kargış, Batıl İnanç; Sözlü Kültür, Eflani.

The acclamations, imprecations (prayer, curse) and superstition which are widely used in written and oral culture from past to present have become an important and indispensable part of Turkish culture. People in all age groups, they use acclamations and imprecations in order to express the mood of feelings such as love, anger, respect, hate, anger, cheers; they use superstitious beliefs in cases that cannot be explained by concrete objects.In this thesis, acclamations, imprecations and superstitious beliefs used by the people living in Eflani region, which has hosted many civilizations, have been examined in terms of language and narration. In the study, a field study was conducted face to face with the people living in Eflani region. Socio-economic differences (age, gender, marital status) were ignored in the collection of the data in the field study.As a result of the findings, it was determined that there were elements based on belief values in acclamations, imprecations and superstitious beliefs. It was observed that all discourses were born due to a need. It is determined that acclamations and imprecations are a form of begging for the creator, and superstitious beliefs are not based on concrete objects from past to present. Acclamations are used in the region, spirituality, peace, happiness, gratitude, such as pointing to the feeling of a great asset from the presence of a understood. At the same time, it was observed that the imprecations included feelings such as hatred, anger and despair. When examined in terms of language, the number of imprecations is more than acclamations, and is usually concluded with the order mode. It is determined that archaic structures are still widely used, especially in the discourse of confusion. In the discourses, it was determined that there was a special toning feature of Eflani region.Keywords: Acclamations; Imprecations; Superstitious Beliefs; Oral Culture; Eflani.