Okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul müdürlerinin sergilediği öğretim liderliği davranışlarını incelemektir. Bu araştırmada fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Karabük ilinde Safranbolu ve Merkez ilçede Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokul ve ortaokullarda görev yapmakta olan 14 okul müdürü ile yürütülmüştür. Araştırmada fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Katılımcılar amaçlı örneklem yöntemlerinden ölçüt ve kolay ulaşılabilir örnekleme uygun olarak araştırılan fenomene ilişkin yeterli deneyime sahip olduğu düşünülen okul müdürleri arasından seçilmiştir. Veriler araştırma konusunun alanyazınına ve alan uzmanlarının görüşlerine dayalı olarak oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanmıştır. Araştırma bulguları ilkokul ve ortaokulda görev yapan okul müdürlerinin okulun vizyon ve misyonunun yönetimi boyutunda çoğunlukla akademik başarıyı hedeflediklerini, okul programının ve öğrenmenin yönetimi boyutunda öğretim programlarını ve programdaki değişiklikleri uygulamada öğretim liderliği davranışlarına uygun davrandıklarını, öğrenci gelişiminin izlenip değerlendirilmesi boyutunda öğrenci gelişiminin takibini ortaokul müdürlerinin ilkokul müdürlerinden daha çok yerine getirdiklerini, okul kadrosunun geliştirilmesi boyutunda öğretmenlerin mesleki gelişimini destekleme davranışının az sayıda okul müdürü tarafından gerçekleştirildiğini, okul müdürlerinin okul ikliminin ve kültürünün yönetimi boyutunda öğretim liderliği rol ve davranışlarını yerine getirdiklerini göstermiştir. Okul müdürlerinin okul çevresinin yönetimi boyutunda çevrenin ve ailenin desteğini sağlamaya yönelik öğretim liderliği davranışlarını yerine getirdikleri görülmüştür. Diğer taraftan, okul müdürlerinin, öğrencilerin motivasyonunu artırmaya yönelik sosyal ve kültürel çalışmalara önem verdikleri, öğretmenleri motive etmek için okul dışı etkinlikleri düzenledikleri görülmüştür. Okul müdürlerinin yıllık plan ve zümre toplantılarını kontrol ettikleri, öğretmenlerle işbirliği yaparak araç gereç desteği sağladıkları, okul sorunlarına duyarlılık gösterdikleri, başarılı öğrencileri ödüllendirdikleri, başarılı öğretmenleri ise sosyal ödüllerle ödüllendirdikleri ortaya konmuştur. Ayrıca okul müdürlerinin satın alma, tadilat, bakım ve onarım işlerini yapmak istemedikleri anlaşılmıştır. Okul müdürlerinin öğretim liderliği davranışlarını artırmaya yönelik okul müdürlüğünün öğretmenlikten ayrı bir meslek olarak kabul edilmesi, müdürlerin yüksek lisans ve doktora yapmalarının teşvik edilmesi, Milli Eğitim Bakanlığı ile üniversiteler arasında düzenlenecek bir protokolle uygulama ağırlıklı okul müdürü yetiştirme programının hayata geçirilmesi, okul müdürlerinin öğretmenleri denetleme görevi yerine öğretmenlere rehberlik etme görevini ve ödüllendirme yetkisini verecek yasal düzenlemelerin yapılması önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Liderlik, Öğretim Liderliği, Okul Müdürü, Nitel Araştırma

The aim of this study is to examine the levels of displaying instructional leadership by school principals. The research was carried out with 14 school principals working in primary and secondary schools of the Ministry of National Education in Safranbolu and the central district of Karabük province in 2018-2019 academic year. In this study, phenomenology design was conducted. The participants were selected among the school principals who were considered to have sufficient experience of the phenomenon being investigated in accordance with the criteria and easily accessible sampling method which are among the purposeful sampling method. The data were collected through semi-structured interview form, developed based on the literature of the research problem and the opinions of the field experts. The following findings were obtained from the research: School principals working in primary and secondary schools mostly aim at academic achievement in the dimension of the school's vision and mission management. School principals adhere to the teaching leadership behaviors in the implementation of the school curriculum and the management of learning and the changes in the curriculum and program. In the dimension of monitoring and evaluation of student development, secondary school principals follow the student development more than the primary school principals. In the aspect of professional development of the schools' staff, the behavior of supporting teachers' professional development is not carried out by a small number of principals. School principals perform their instructional leadership roles and behaviors in the dimension of the management and culture of the school. It was observed that a certain part of the school principals fulfilled their instructional leadership behaviors in order to provide the support of the environment and the family in the dimension of the management of the school environment. On the other hand, it was observed that most of the school principals gave importance to social and cultural studies to increase the students' motivation, and they organized out-of-school activities to motivate teachers. It has been shown that school principals control annual plans and community meetings, provide support for teachers in cooperation with teachers, show sensitivity to school problems, reward successful students, and reward successful teachers with social awards. In addition, it was understood that the school principals did not want to do the purchasing, modification, maintenance and repair works. Adoption of school principals to increase their instructional leadership behaviors as a separate profession from teaching, to encourage principals to master and doctorate, to implement a program to be implemented by the Ministry of National Education and universities to implement an application-oriented school principal training program, to make legal arrangements to give principals the task of guiding and awarding authority should be advisable.Keywords: Leadership, Instructional Leadership, School Leadership, Qualitative Research