Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Öğretmenlerin toksik liderlik davranışı gösteren yönecilere ilişkin algıları ve bu davranışların öğretmenlerin bağlılıkları üzerindeki etkisinin araştırılması çalışmanın temel amacı olarak belirlenmiştir. Küreselleşen dünya ve teknolojik gelişmelerin yaratmış olduğu belirsizlik, bütün kurumlar gibi okulların da karşılaştıkları sorunların başında gelmektedir. Okullar bu dönemin ruhuna uygun insan profili yetiştirmek için mekanik örgüt yapısından uzaklaşmış; bilimsel anlamda derinleşebilecek, analitik gözlem yapabilecek, birden fazla açıdan yaklaşmayı öğrenebilecek öğrenci profili yetiştirmek için organik örgüt yapılarını benimsemeye başlamışlardır. Dolayısıyla bu yeni örgütsel yapıda okulların en temel insan kaynağı öğretmenler olmuştur.Safranbolu ilçesinde gerçekleştirilen alan çalışması sonucunda toksik liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılığını olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Kadınların erkeklere göre yöneticilerin daha fazla toksik liderlik özelliklere sahip olduklarını düşündükleri tespit edilmiştir. Yöneticilerin toksik liderlik davranışlarıyla ilgili algının, öğretmenlerin medeni durumlarına ve branşlarına göre anlamlı bir farklılık göstermediği; okul türü, kıdem ve yaş değişkenlerine göre az da olsa farklılaşabildiği tespit edilmiştir. Hem kadın hem de erkek öğretmenlerin bağlılık düzeylerinin aynı seviyede olduğu ortaya çıkmıştır. Örgütsel bağlılık yaş, medeni durum, kıdem ve okul türlerine göre az da olsa farklı çıkmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılığını, yöneticilerin değer bilmez olmalarının ve olumsuz ruh hallerinin azalttığı ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin normatif bağlılığını, yöneticilerin değer bilmez olmaları, olumsuz ruh halleri ve bencil olmaları azaltmaktadır. Toksik liderlik davranışları alt boyutlarının, öğretmenlerin devam bağlılığını etkilemediği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin duygusal bağlılığını ise, yöneticilerin değer bilmez olmalarının azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.

The main purpose of this study was to investigate the perceptions of teachers about toxic leadership behaviors and their effects on teachers' commitment. The uncertainty created by the globalizing world and technological developments is one of the problems faced by schools like all institutions. Schools are moving away from the structure of a mechanical organization in order to train a human profile in accordance with the spirit of this period; have begun to adopt organic organization structures in order to educate students in order to deepen their scientific understanding, to make analytical observations and to learn to approach from multiple perspectives. Therefore, the most basic human resource of schools in this new organizational structure has been teachers.As a result of the field study conducted in Safranbolu district, it has been determined that toxic leadership behaviors of the administrators negatively affect the organizational commitment of teachers. It is found that women think more than men that managers have more toxic leadership characteristics. It is also found that the perceptions of administrators about toxic leadership behaviors do not show a significant difference according to the marital status and branches of the teachers; yet a little difference is seen according to school type, seniority and age. Both the male and female teachers have been found to have the same level of commitment. Teachers' organizational commitment is slightly different according to age, marital status, seniority and school types. It is found that the administrators' lack of value and negative moods decreased teachers 'organizational commitment. The managers' lack of value situation, negative moods and selfishness decrease the normative commitment of teachers. The sub-dimensions of toxic leadership behaviors do not affect teachers' continuation. On the other hand, it is concluded that the emotional commitment of the teachers decrease by unappreciativeness of the administrators.