1147 Numaralı Sürmene Kazası Nüfus Defteri değerlendirmesi

Abstract

Sürmene, yerleşim yeri olarak çok eskilere dayanmaktadır. Karadeniz kıyısında bulunması ve stratejik konumu itibariyle önemlidir. Sürmene'nin merkezi konusunda çeşitli görüşler bulunmakla birlikte kesin bilgiler 1878 Trabzon Salnamesinde kaydedildiği şekliyle olduğu görülür.Çalışmamıza konu olan nüfus defteri Hicri 29 Zilhicce 1251- Miladi 16 Nisan 1836 tarihlidir. 1147 numaralı nüfus defteri bölgedeki Müslüman nüfus hakkında bilgi vermektedir. Bu defterin de Osmanlı Devleti'ndeki nüfus sayımlarının amacı olan, asker ve vergi mükelleflerinin belirlenmesi gayesiyle oluşturulduğu görülmektedir. Bu sebeple defterde sadece erkek nüfusa yer verildiği ve genellikle askerlik durumlarıyla ilgili kayıtlara daha sık rastlandığı görülmektedir. Çalışmamızda; 1836 yılında Sürmene kazasına tabi olan mahallelerde ikamet eden Müslüman erkek nüfusu, bu kişilerin fiziki özellikleri, çok az kayıt altına alınmakla beraber askerlik durumları, kişilerin yaşları, baba adları, engel durumları hakkında bilgiler bulunmaktadır. Bu verilerden yola çıkılarak mahallelerde yaşayan nüfusun oranı, kişilerin yaş oranları, o dönemlerde yaşayan kişilerin ve babalarının isimleri sayılarak bölgede bulunan erkek isimlerinin oranı istatiksel olarak tespit edilmiştir.

Surmene dates back to ancient times as a place of residence. It is important due to being located on the shore of Black Sea and its strategic position. Whilst there are various views concerning the centre of Surmene, exact information's can be seen on the 1878 Surmene Yearbook as it registered.The vital statistics book that is the subject of our study is dated Hijri 29 Zilhijjah 1251- Christian Era 16 April 1836. Vital statistics book nr. 1147 provides information about the vital statistics of Muslims in the region. It is observed that it was elaborated to determine the persons subject to compulsory military service and taxpayers, which was the purpose of censuses in the Ottoman State. For this reason, it is seen that the book contains only the male population and the records concerning the military service status are mostly included in the book.In our study, the information about the male population of Muslims residing in the quarters of Surmene District in 1836, and the physical characteristics of such persons and though recorded to a very little extent, their military service statuses, ages of the persons, names of fathers and handicapped conditions can be found. Based on these data, we tried to determine statistically the rate of population living in the quarters, age rates of the persons, and the rate of the male names in the region by counting the names of the persons who lived at those times and their fathers.