Hipertansif bireylerin tedaviye uyum ve yaşam değişikliği başarısını değerlendirme ölçeğinin geliştirilmesi

Abstract

Hipertansiyon tüm dünyadaki yetişkin nüfusun yaklaşık üçte birini etkileyen ve birinci basamakta çalışan sağlık personeli tarafından en çok gözlenen kronik bir sağlık durumudur. Yaşam tarzı değişiklikleri, tedavide ilk basamak olarak tercih edilebilir ve mevcut medikal tedavinin etkinliğini arttırır, daha az sayıda ve düşük dozda ilaç kullanımını sağlar. Birinci basamakta çalışan hekimlerin, hipertansif bireylerin takibinde standart ölçekleri kullanması tedaviye uyumun objektif değerlendirilmesine imkan verecektir. Bu çalışma birinci basamakta takip edilen hipertansif bireylerin değerlendirilmesinde hastaların hem yaşam tarzı değişikliklerini hem de medikal tedaviye uyumunu sorgulayacak bir ölçek geliştirmek, katılımcılarda farkındalık yaratmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma metodolojik tipte bir araştırma olup, veriler 01.03.2017-01.06.2017 tarihlerinde, İstanbul Bağcılar 12 No'lu ASM 'ye başvuran hipertansif 301 bireyle görüşülerek elde edildi. Kapsam geçerliliği açısından uzman görüşüne sunulan 60 maddeden uygun 28 madde seçildi. Ölçeğin yapı geçerliliği için Açıklayıcı ve Doğrulayıcı faktör analizi uygulandı. Katılımcıların %50,8'nin ölçülen kan basıncı değeri normal, %49,2'sinin yüksek saptandı, %77,4'ü tedaviye uyumlu ve yaşam değişikliği başarısını gerçekleştirmiş saptandı, erkekler daha uyumluydu (p=0,026). Kan basıncını düzenli ölçtürenlerde (p=0,043), ilaç tedavisine ara vermeyenlerde (p=0,000), düzenli egzersiz yapan bireylerde tedaviye uyum yüksekti (p=0,000). Diyetine tam uyum gösteren katılımcıların hepsi tedaviye uyumluydu (p=0,019). Diyetine tam uyum gösteren katılımcıların hepsi tedaviye uyumlu olarak değerlendirildi (p=0,019). Obez olmayan ve kan basıncı normal saptanan katılımcılarda tedaviye uyum anlamlı olarak yüksekti (p=0,004, p=0,037). Çalışmamız neticesinde hipertansif bireylerin tedaviye uyumunu ve yaşam tarzı değişikliğini değerlendirecek ölçeğimizin geçerlilik ve güvenirlik çalışmasını gerçekleştirdik ve kullanıma uygun bulduk. Anahtar Kelimeler: Hipertansiyon, Tedaviye Uyum, Yaşam Tarzı Değişiklikleri, Açıklayıcı Faktör Analizi, Doğrulayıcı Faktör Analizi

Hypertension is a chronic health condition that affects approximately one third of the adult population all over the world and is most often observed by physicians and health personnel working in primary care. Lifestyle changes may be preferred as the first step in treatment and can increase the efficacy of medical treatment. This study was conducted to develop a scale that will question both the lifestyle changes and the compliance to medical treatment. The data was obtained between 01.03.2017 and 01.06.2017 with 301 hypertensive individuals who admitted to Istanbul Bağcılar 12. Family Health Center. In terms of scope validity, 28 items from 60 items were evaluated as suitable after approved by expert opinion. Descriptive and Confirmatory factor analysis was applied to construct validity. 50,8% of the participants had normal blood pressure, 49,2% had high, 77,4% of had been found compatible, also the males were more compatible (p=0.026). The compliance was higher if the blood pressure was measured regularly or necessary (p=0.043), if did't stop medication (p=0,000), if exercise regularly (p=0,000). ). All participants who were fully in agreement with their diet were evaluated as complience with treatment (p=0,019). The compliance was higher in non-obese and normal blood pressured participants (p=0.004, p=0.037).We conducted the validity and reliability study of our scale to evaluate treatment compliance and lifestyle change of hypertensive individuals in our study and found it suitable. Keywords: Hypertension, Treatment Compliance, Lifestyle Changes, Explanatory and Confirmatory Factor Analysis