İşletmelerin finansal tablolarında hilenin tespitine yönelik BİST gıda sektörü üzerinde bir araştırma

Abstract

Dünya'da meydana gelen teknolojik gelişmeler sonucunda muhasebe bilgi sistemleri ve bilgisayar sistemleri gelişmiş ve bu gelişmeler sonucunda muhasebe bilgi sistemlerinde her türlü işlemin ve bunların yanında hile, hata ve önemli yanlışlıkların ortaya çıkması söz konusu olmuştur. Böyle sıra dışı işlemlerin önlenmesinde denetim ortaya çıkmaktadır. Denetime ihtiyaç duyulması ile denetim alanında birçok yeni gelişme ve değişiklikler olmuştur. Akademisyenler, denetim ve bağımsız denetim organları, finansçılar ve danışmanlık şirketleri tarafından hata, hile ve önemli yanlışlıkları tespit edebilmek için çeşitli yöntemler geliştirilmiş ve günümüzde bu yöntemler denetçiler tarafından da uygulanmaktadır. Çalışmada, geliştirilen denetim yöntemleri, denetim süreçleri, hileler ve manupilasyonlar, hilenin tespitinde denetçilerin kullanmakta olduğu tespit yöntemleri incelenmiş olup bu yöntemlerin uygulamada kullanılmasının açıklığa kavuşturulması amaçlanmıştır. Çalışmamızın uygulama bölümünde bu amaca hizmet edebileceğini düşündüğümüz bir uygulama yer almaktadır. Bu uygulama; BİST Gıda sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin bağımsız denetim raporlarında yer alan denetçi görüşlerinden, şartlı görüş verilen şirketlerin, şartlı görüş sebeplerinin ve sonuçlarının anlaşılmasını ve tespit edilmesini açıklamayı veya anlaşılmasını sağlamayı amaçlayan bir uygulamaya yer verilmiştir.

As a result of the technological advancements across the world, the accountancy information systems and the computer systems have been developed. Nevertheless, these advancements have resulted in deceits, fallacies and remarkable mistakes. Inspection is of vital importance in order to prevent such kind of operations. The need for inspection has brought along various developments and changes. In order to detect the deceits, fallacies and mistakes, the academicians, the inspection and independent inspection bodies, the financiers and the consultancy companies have developed different methods which are commonly used by the inspectors today. In the present study, the inspection methods, the inspection processes, the deceits and manipulations, the methods used by the inspectors to detect the deceits are examined and it is targeted to clarify the practical uses of these methods. A practice considered to serve this aim is provided in the implementation part of the study. This practice aims at explaining and clarifying the reasons and the results of the qualified opinions of the inspection bodies in the light of the inspector opinions covered in the independent inspection reports of the companies operating in BIST Food industry.