Ergenlerin aile aidiyeti ve ebeveyn ilişkileri ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ergenlerin aile aidiyeti ve ebeveyn ilişkileri ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın evrenini ortaöğretim kurumlarına devam eden 15-18 yaş grubu ergenler, örneklemi ise 313'ü kız ve 247'si erkek (n=560) ergen oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında `Aile Aidiyeti Ölçeği`, `Ebeveyn-Ergen İlişki Niteliği Ölçeği` ve `Ahlaki Olgunluk Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizi bilgisayar ortamında yapılmış, t-Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Pearson Korelasyon Katsayısından yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Meslek Lisesi'ne devam eden ergenlerin aile aidiyetlerinin, okul başarısını orta ve zayıf olarak algılayan ergenlerin kendilik aidiyetlerinin düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ergenlik dönemindeki kız öğrencilerin, erkek öğrencilere oranla, annelerine yönelik açıklık ve olumsuz ebeveyn ilişkilerinin, erkeklerin ise kız öğrencilere oranla babalarıyla olumlu ebeveyn ilişkilerinin daha fazla olduğu; okul başarısını orta ve zayıf olarak algılayan ergenlerin ebeveyn-ergen ilişki düzeylerinin düşük olduğu; annelerini demokratik olarak algılayan ergenlerin ebeveyn-ergen ilişki niteliğinin, annelerini otoriter ve aşırı koruyucu olarak algılayanlara göre daha yüksek olduğu; babayla ilgili hem olumlu hem de olumsuz duyguların aile gelir düzeyi algısı yüksek olanlarda daha fazla olduğu belirlenmiştir. Ergenlik dönemindeki kız öğrencilerin, erkek öğrencilere göre, İmam-Hatip ve Fen Lisesi'ne devam eden ergenlerin, Anadolu ve Meslek Lisesi'ne devam eden ergenlere göre ve anne-babalarını demokratik olarak algılayan ergenlerin, koruyucu ve otoriter olarak algılayan ergenlere göre ahlaki olgunluk düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ergenlerin aile aidiyetleriyle ebeveyn-ergen ilişki niteliği ve ahlaki olgunluk düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Aile aidiyeti, ahlaki olgunluk, ebeveyn ilişkileri, ergenlikdönemi

In this study, it is aimed to analyze the relationship between adolescents' family belonging and relations with their parents, and the level of their moral maturity. The population of the study which was designed in correlational survey model was consist of adolescents at the ages of 15-18 who study at secondary schools; and the sample of the study was composed of 313 female and 247 male (n=560) adolescents. While gathering the data, there were used `Scale of Family Belonging`, `Quality of Parent-Adolescent Relationship Scale`, and `Scale of Moral Maturity`. While the analysis of data, t-Test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Pearson Correlation Coefficient were used by using computer. As a result of the study, it has seen that adolescents studying at Vocational High School have low level of family belonging; and the adolescents whose school grades are average or poor have low level of self-belonging. It has been detected that female adolescents have open and negative relationship with their mothers, and male adolescents have positive relationship with their fathers much more; the adolescents whose school grades are average or poor have low level of parent-adolescent relationship; the adolescents who think that their mothers are democratic have higher level of parent-adolescent relationship than those who think their mothers authoritarian and overprotective; the adolescents who have high-income family have both negative and positive relationship with their fathers much more. It has been confirmed that female adolescents, the adolescents studying at Religious Vocational High School and Science High School, and the adolescents who think their parents democratic have higher level of moral maturity. In the study, it is determined that there is a meaningful relationship between adolescents' family belonging and quality of parent-adolescent relationship, and the level of their moral maturity.Key Words: Family belonging, moral maturity, parent-adolescent relations, puberty