Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kurulması(644 sayılı KHK) ile planlama yetkilerinin merkezileşmesi ve kent mekânına etkileri: Çorlu örneği

Abstract

Dünya genelinde ilerleyen küreselleşmenin yerel üzerindeki etkilerinin artması ile küreselleşme sürecinin yerelleşme sürecini tetiklediği ve ulus-devletler üzerinde önemli etkiler yarattığı görülmektedir. Dünyada oluşan bu dinamikler karşısında siyasal ve ekonomik entegrasyonlar söz konusu iken, bu gelişmelerin getirdiği şartlar da çeşitli yapıları değişim ve yenileşmeye zorlamaktadır. Hizmetlerin etkinliğinin arttırılması, iyileştirilmesi amacı ile yönetimin yeniden yapılandırılması konuları giderek önem kazanmakta ve bu durum merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasındaki görev ve yetki paylaşımı konusunda sınırların belirlenmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Neoliberal politikalara paralel olarak, Dünya Bankası ve diğer uluslararası kuruluşlar, kamusal hizmetlerin yerel yönetimler tarafından gerçekleştirilmesi konusunda yapısal uyum programları ile gelişmekte olan ülkeler üzerinde etkili olmaktadır. Yerelleşme dinamikleri Avrupa Birliği başta olmak üzere diğer uluslararası örgütlenmeler tarafından da desteklenmekte ve yetkilerin yeniden yapılanması ve işlevlerinin düzenlenmesi konularını gündeme getirmektedir. Avrupa?daki ülkelerin yönetim sistemlerine bakıldığında da yerel yönetimlerin merkezi yönetimden daha fazla rol üstlenmiş olduğu görülmektedir. Ülkemizde ise son yirmi yılda yerel yönetimlerin yetkileri ile ilgili düzenlemeleri incelediğimizde bir taraftan yerelleşme adına olumlu gelişmeler yaşanırken, diğer taraftan ise bazı düzenlemeler ile yerel yönetim yetkilerinin merkezi yönetim birimlerine aktarılmış olduğunu görmekteyiz. Sözü edilen düzenlemelerin son örneği ise; planlama yetkilerinin önemli bir bölümünün, 644 sayılı KHK ile kurulan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde toplanması şeklinde olmuştur. Böylece, imar yetkileri konusunda son dönemde çıkarılan KHK?lerle yapılan düzenlemeler ile, imar planlama, kentsel dönüşüm ve yapı ruhsatlarının verilmesi gibi yerel nitelikli işlevlere ilişkin yetkiler merkez yönetim birimlerine de verilmiştir. Ancak merkezin bu yetkilerini kullanması kentsel mekanda yerel ve merkez arasında çatışma oluşmasına neden olmaktadır. Asli görevi yerleşme ve yapılaşmayı ilişkin kuralları belirlemek, planlama sisteminde koordinasyon ve denetimi sağlamak olması gereken merkezi bir kurum niteliğindeki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı?na verilen söz konusu yetkilerin yerel ölçekteki etkileri, Çorlu?da kurulması planlanan ?Entegre Atık Bertaraf ve Enerji Üretim Tesisi? örneği üzerinden incelenmiştir.Bu çalışma ile büyük ölçekli yatırım kararlarının yerel ölçekte, kentsel mekana etkilerinin olduğu, planların hazırlanma ve onayına ilişkin çeşitli aşamalarda merkezi ve yerel yönetim birimleri arasında çatışmaların yaşandığı ortaya konmuş ve bu kapsamda var olan çatışmaların nasıl çözümlenebileceği, bu türdeki planlama kararlarında nasıl bir yönetim-katılım mekanizması oluşturulması gerektiği konuları örnek incelemesi üzerinden verilmeye çalışılmıştır.

Across the globe, the effects of advancing globalization increases locally, the process of globalization has triggered the process of decentralization and it has a significant impact on the nation-states. While the political and economic integration of the world in the face of these dynamics, change and innovation to a variety of circumstances brought about by these developments, forcing structures. Improving the efficiency of services, with the aim of improving the management restructuring is becoming increasingly important issues. This sharing of responsibilities between the central government and local governments, emphasizes the need to determine the limits of.In parallel with the neo-liberal policies, the World Bank and other international organizations, public services by local governments in the implementation of structural adjustment programs on developing countries is more effective. Decentralization dynamics, especially in the European Union is also supported by other international organizations. These dynamics, highlights the issues of authority and organization restructuring. Management systems of the countries in Europe, local governments are more effective than the central government. In our country, we examine the last two decades, the regulations relating to the powers of local governments, while the positive developments in the name of decentralization on the one hand, on the other hand, the powers of the central government departments are transferred to local governments. The latest example of the aforementioned regulations, an important part of the planning authority, established by 644 Law, to give the Ministry of Environment and Urbanization.Recently, by the laws about the planning authorities; urban planning, urban regeneration and building permits as provided by the local authorities are given in units of the central government. However, in the urban space, leads to the formation of conflict between the local and central. The main task of a central organization of the Ministry of Environment and Urbanization, determine the rules for the establishment and structuring, planning, co-ordination and control of the system to provide. The new planning powers of the Ministry of Environment and Urbanization investigated on a local scale, by The Çorlu ?Integrated Waste Disposal and Energy Production Facility? Case.In this study, a large-scale investment decisions at the local level, the effects of urban space are explained and the preparation of plans and approval stages are as clashes occurred between the central and local government units. In this context, issues of how the conflicts are resolved, how to create a management-participation mechanism on the planning decisions on major investments are mentioned by by The Çorlu ?Integrated Waste Disposal and Energy Production Facility? Case.