Analysis of illegal physical development in metropolitan cities: An İzmir case

Abstract

öz Bu tezin temel amacı, yasadışı konut, sanayi, ticaret ve diğer tipteki binaların üretim süreçlerini araştırmak ve belediyelerin yasadışı - kontrol edilemeyen yapılaşmaya karşı eylem ve tavırlarını sorgulamaktır. Tezin amacına yönelik olarak ve yerel özelliklerle ilgili bilgi üretmek amacıyla İzmir'deki yasadışı yapılaşmayla ilgili sayısal ve fiziksel veriler araştırılmış, bu aşamada istatistiksel veriler ve Coğrafi Bilgi Sistemleri araç olarak kullanılmıştır. Yasadışı fiziki gelişim, bir kentleşme sorunudur. Buradan hareketle problemin karakterini ve dinamiklerini anlamak ve arkasındaki sebepleri ortaya çıkarmak için, tezin araştırdığı konuların sanayileşme, göç, kentleşme gibi sorunun sosyal, ekonomik ve politik belirleyicilerini de kapsaması gerekir. Bu nedenle, yasadışı fiziki yapılaşma sürecini anlayabilmek için olgunun arka planı da tartışılmıştır. Bu çalışmada yasadışı fiziki gelişim konusu, 3. dünya ülkelerindeki ekonomik, sosyal, politik ve kültürel niteliksel ve niceliksel dönüşümlerin bir sonucu olarak kabul edilmiştir. Bu bağlamda, 3. dünya ülkeleri kentlerinden, Türkiye kentlerinden ve İzmir'den, birbirinden farklı ve karşılaştırmalı örnekler verilmiştir. Yasadışı yapılaşma kavramıyla ilgili politikalar, yasalar, düzenlemeler, uygulamalar ve kurumlar değerlendirilmiştir. Tezin alan çalışması kısmını oluşturan bölümde, İzmir Büyükşehir Belediyesine bağlı 9 ilçe belediyesi özelinde, yapılan denetimler sonucu yapılara uygulanan cezalar, Ocak 2000 ve Aralık 2000 zaman aralığında incelenmiştir. Son olarak ise, kentsel alandaki yasadışı - kontrol edilemeyen gelişmeleri önleyecek bir stratejik yaklaşım geliştirilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler : 1. Yasadışı Fiziki Yapılaşma 2. Yasadışı Yerleşmeler 3. Yasadışı Bina Yapımı Süreçleri 4. Konut ve Arsa Politikalarının Değerlendirilmesi 5. Belediyelerin Eylem ve Tavırları

ABSTRACT The main aim of this study is to analyze the production processes of illegal housing, industrial, commercial and other types of buildings and also to examine the municipalities' acts and attitudes against the illegal-uncontrolled development. In this connection, quantitative and physical database about illegal development in Izmir Metropolitan City was searched by using statistical data and Geographical Information Systems as a tool and to generate information about local and physical features of Izmir. Illegal physical development is an urbanization problem, so to understand the characteristics-dynamics of the problem and to search the reasons behind the uncontrolled and illegal development; social, economic and political determinants of the subject such as industrialization, migration and urbanization should be analyzed. Therefore, to understand the process of illegal physical development, background of the phenomenon was discussed. In this study, illegal physical development issue has been regarded as a global problem, which is the result of quantitative and qualitative transformation of the economic, social, political and cultural structure in the 3rd world countries. Thus, samples from 3rd world countries, from Turkish Cities and from Izmir were given to present different variations as a comparative research. Policies, laws, regulations, applications and institutions about the prevention of illegal building production were evaluated. In the case study of the thesis, the enforcement notices (yapı tatil zaptı) that were given by supervision of each 9 district municipality of Izmir Metropolitan Municipality, during January 2000-December 2000 period were analyzed. The last step was to search for a strategic approach to prevent illegal-uncontrolled development in urban space. Key Words : 1. Illegal Physical Development 2. Illegal Settlements 3. Illegal Building Production Processes 4. Evaluation of Housing and Land Policies 5. Municipalities' Acts and Attitudes