İmam Hatip Lisesi öğrencilerinde din anlayışı ve sosyal değerler algısı

Abstract

Dindarlık, geleneksel-kültürel değerler ve bilim-iş değerleri bu çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Amaçlı ve kota örnekleme prosedürleri uygulanarak Ankara'da 15 İmam-Hatip Lisesindeki 1150 öğrenciden oluşan bir çalışma örneği belirlenmiştir. Araştırmada kesitsel ve ilişkisel tarama modeli ve anket tekniğinden yararlanılmıştır. Dindarlık ölçeği, geleneksel-kültürel değerler ölçeği ve bilim-iş değerleri ölçeği kullanılmıştır. Veriler Statistical Package for Social Science (SPSS) programı yardımıyla analiz edilmiştir. Bulguların değerlendirilmesinde, faktör ve iç tutarlılık, t-test, ANOVA, Pearson Korelasyon ve Çoklu Regresyon analiz teknikleri kullanılmıştır.Giriş bölümünde, araştırmanın konusu, amacı, problemleri, hipotezleri ve değer kavramıyla ilgili çalışmalara yer verilmiştir. Birinci bölümde, toplumsal değer kavramının kuramsal temelleri, toplumdaki fonksiyonları ve din ile değerin diğer sosyal kurumlarla olan işlevsel yönü incelenmiştir. İkinci bölümde, araştırmanın metodolojisi belirlenmiş, İmam Hatip Okullarının tarihi gelişimi ve örneklem grubunun sosyal profiline yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, öncelikle ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirliğine ait bulgulara ve ölçekteki maddelerin aritmetik ortalamalarının dağılımına yer verilmiştir. Daha sonra araştırma grubunun dindarlık eğilimleri ve toplumsal değerlere yönelik algı düzeylerinde çeşitli faktörler açısından anlamlı farklılaşmalar olup olmadığı incelenmiş, ayrıca, dindarlığın geleneksel-kültürel ve bilim-iş değerleri üzerindeki etkisi ve geleneksel-kültürel değerlerin bilim-iş değerleri üzerindeki rolü irdelenmiştir. Araştırma sonuçları, öğrencilerin dindarlık ve toplumsal değerler algısı üzerinde çeşitli toplumsal parametrelerin etkisini ortaya koymuştur.Anahtar Kavramlar: Din, Toplum, Değer, Toplumsal Değerler, Gelenek, Kültür, İmam Hatip Lisesi

Religiousness, traditional-cultural values and science-occupation values constitute the focus of this study. By implementing a purposive and quota sampling procedures, a study sample of 1150 students from 15 Imam-Hatip high schools in Ankara was determined. The study employed a cross-sectional, correlational, and survey research designs. A religiousness scale, traditional-cultural values scale, and science-occupation values scale were used to collect data. The data were analyzed via the Statistical Package for Social Science software. Factor analysis, internal consistency, t-test, ANOVA, Pearson's correlation, and multiple regression analysis were employed to evaluate the findings.The introduction presented the subject, purpose, questions, hypotheses of the study and reviewed studies on the concept of value. In Chapter I, the theoretical foundations of the concept of social value, its functions in society, and the functional aspect of religion and value associated with other social institutions were examined. Chapter II determined the study's methodology and introduced the historical development of Imam-Hatip high schools and the social characteristics of the sample. Chapter III presented the reliability and validity of the scales and the distribution of arithmetic scores of the survey items. Following this, it was investigated whether the participants' tendency of religiousness and their perception levels towards social values differ by various factors. Furthermore, the influence of religiousness on traditional-cultural and science-occupation values and the influence of traditional-cultural values on science-occupation values were investigated.Key Concepts: Religion, Society, Value, Social Values, Tradition, Culture, Imam-Hatip High School