An evaluation methodology for assessing artificial lighting quality in architecture: The case of APIKAM

Abstract

Adı-Soyadı: Hilmi Gökhan KUTLUOkul: zmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüAnabilim Dalı: MimarlıkProgramı: Mimarlık (Yüksek Lisans)Tez Ba lı ı: Mimarlıkta Yapay Aydınlatma Niteli ini Belirlemek çin birDe erlendirme Yöntemi: Apikam Örne iÖZETBu tezin amacı yapay aydınlatma kalitesini belirlemeye yönelik niteliksel birde erlendirme metodolojisi geli tirmektir. Aydınlatma endüstrisinin temel probleminiceliksel parametreler ve sistemler üzerinde yükselen teknik yapısıyla mimarlı ıntemel bile enlerinden biri olan insan faktörünü gözardı eden bir kurguya sahipolmasıdır.De erlendirme metodolojisi, aydınlatma aracılı ı ile olu an mekansaldinamikler üzerinde etkisi oldu u dü ünülen tüm de i kenleri gözeten niteliksel biryakla ım olarak gözetilmi tir. Aydınlatmanın davranı üzerindeki etkilerini degözeten bu çalı ma bilgi alanı olarak çevre psikolojisinden yararlanmı ve budavranı sal etkileri aydınlatma kalitesinin belirlenme sürecine dahil etmeyiamaçlamı tır. Veri toplamak amacıyla anketlerden, manuel ölçümlerden vebilgisayar simulasyonlarından yararlanılmı tır.De erlendirme metodolojisini test etmek amacıyla, zmir Ahmet Piri tina KentAr ivi ve Müzesi (APIKAM) sergi salonunda bir çalı ma alanı olu turulmu tur.Geli tirilen metodoloji, APIKAM sergi salonunda mevcut iki aydınlatma sistemineili kin olarak detaylı bir de erlendirmeyi mümkün kılmı tır. Her iki aydınlatmasistemi de, ürettikleri ı ı ın yüksek yo unlukta olması, UV ve IR dalgaboylarınıı ımaları, ve de yarattıkları kama ma problemleri nedeniyle fonksiyonelde erlendirmeler özelinde ba arısız olmu tur. Her iki sistem de organik kökenlimalzemelerin sergilendi i bir ortamın aydınlatılması için uygun de ildir. Fizyolojikde erlendirmede, florasan sistem, halojen sisteme oranla daha az uyarıcı etkiye sahipoldu u için ba arısız olmu tur. Psikolojik de erlendirmede, her iki aydınlatmasistemi de dikkat ölçe i özelinde, mekan hiyerar isi ile çakı an bir görsel izlekolu turamadıkları için ba arısız olmu lardır. Anket sonuçları, estetik ve mekansalyargılar ölçe inde, tercih edilen aydınlatmanın halojen sistem oldu unugöstermektedir. Duygusal tepkiler özelinde, florasan aydınlatma sistemi, genel olarakolumsuz duygulanımları tetikledi i için ba arısız olmu tur.

Name: Hilmi Gökhan KUTLUSchool: zmir Institute of TechnologyDepartment: ArchitectureMajor: Architecture (Master)Title of Thesis: An Evaluation Methodology for Assessing Artificial LightingQuality in Architecture: The Case of ApikamABSTRACTThe aim of this dissertation is to design a qualitative evaluation methodologyfor artificial lighting. There is a problem in the general characteristics of lightingindustry, deriving from its technical vocabulary which is mainly based onquantitative parameters, values, and systems which in some ways are neglecting themain ingredient of architecture: the user.The evaluation methodology that is subject of this dissertation was consideredas a qualitative approach to lighting quality. The study benefited from the knowledgeof environmental psychology, concerning the effect of lighting on behaviors and triedto integrate it to the process of assessing lighting quality. The methodology dependson data collection by various means such as surveys, measurements, and computersimulations.To test the qualitative evaluation methodology, a case study was designed inthe exhibition hall of the Ahmet Piri tina City Archive and Museum (APIKAM) inzmir. The evaluation methodology was successfully operated and made a detailedevaluation possible on the two lighting systems in the exhibition hall of APIKAM.Both lighting systems failed in functional aspects, because of the high intensity of lightthey produce, the emission of UV and IR wavelengths, and glare problems. They aresimply not appropriate for the selected environment, where organic-basedmaterials are exhibited. Recessed fluorescent lighting system failed in physiologicalaspects as it triggers less arousal than halogen spotlighting system. Both lightingsystems have failed in attention scale under psychological aspects, because none ofthem supply continuity in the order of visual clues that match with the sequentialorder of the exhibition. For aesthetic and environmental judgments, the results of thesurvey showed that halogen lighting system was the preferred one by the subjects.For the sub-part of feelings, recessed fluorescent lighting systems failed, because itinfluenced generally negative feelings, while positive feelings are generally influencedby halogen spotlighting system.