Critique of legislation by scientific-technical criteria: Toward classification of cultural properties in Turkey

Abstract

Çalısmada, tasınmaz kültür varlıklarının günümüzdeki korunmasıirdelenmektedir. Bu bağlamda tasınmaz kültür varlıklarının tanımlandığı VenedikTüzüğü'nden günümüze kadar geçen sürede olusturulmus baslıca ulusal veuluslararası, teknik ve hukuki metinler incelenmistir. Türkiye'deki tasınmaz kültürvarlıkları ile sınırlanan çalısmada, mevcut hukuk metinleri incelenerek bu varlıklarınhangi tanımlar içinde yasal koruma kapsamında bulunduğu sorgulanmıstır. Türkiye'nin sahip olduğu potansiyel ve kosullar da dikkate alınarak tasınmaz kültürvarlıklarının belirlenmesi için bir sistematik öneri gelistirmeye çalısılmıstır.Tasınmaz kültür varlığı örnekleri mevcut yasal tanımlar yanında yerel coğrafyadergileri taramaları, folklor arastırmaları, gözlemler ve resmi kurumlarla yapılanyazısmalarla belirlenmistir. Çalısma sırasında; (i) yetkili kurumların tasınmaz kültürvarlıklarının belirlenmesi sorununun kısmen farkında olduğu, (ii) sistematik birtasınmaz kültür varlığı sorgulama aracının mevcut olmadığı, (iii) fiziksel çevreyleiliskilendirilebilecek kapsamlı folklorik arastırmaların mevcut olduğu, (iv) benzertasınmaz kültür varlıkları hakkında değisik tespit kararları bulunduğu, ancak teknikve hukuki tanımlara dayalı genel bir koruma politikası belgesi bulunmadığı, (v)tasınmaz kültür varlıklarına ait resmi bir envanter bulunmamakla birlikte değisikkisi ve kurumlarca bu yönde çaba harcandığı, (vi) resmi yapıya yönelik yenikurumsal organizasyonlar getiren yasal düzenlemelere gidildiği tespit edilmistir.Çalısma, yasal koruma uygulaması dısında kalan, çoğunluğu kırsal veya yerlesimsaçağında bulunan tasınmaz kültür varlıklarının tesbiti ve olası diğer tasınmaz kültürvarlıklarını içeren bir sınıflandırma çerçevesi belirlemistir. Bu bağlamdasınıflandırmanın ölçütleri olusturulmus ve her altbaslık için sorgulanması gerekenölçütler listelenerek mevcut uygulamaya yönelik organizasyon önerileribelirlenmistir.

The subject of the study is the contemporary conservation of immovablecultural properties. Eminent charters and conventions from the issue of VeniceCharter to the present which show technical and legal quality were examined todetermine the changes in time. As the study area physically limited with Turkey,immovable cultural properties that were conserved, investigated at Turkish legaltexts and acts in force. Aim of the study is to investigate a systematic approach to fixthe immovable cultural properties that show some kind of characteristics andapplicable within the conditions and potentials of the country. Samples of immovablecultural properties were selected by examination of local geographical magazines,folkloric researches, experiences and official correspondence in addition toidentifications at legal texts. During the study (i) some of the administrativeinstitutions? awareness about the troubles of fixing immovable cultural properties (ii)essence of a systematic way defining immovable cultural properties (iii) presence ofconsiderable number of folkloric research resources that show the relation betweentraditions and physical environment (iv) conflicts at fixation and registrationdecisions about identical immovable properties and absence of conservation policythat depends on technical and legal basis (v) absence of a national inventory ofimmovable cultural properties although there is an insufficient unofficial efforts (vi) anew legal attempt to reorganize the administrative institutions were all observed. Thestudy defined a framework for classification of immovable properties that were leftout the official conservation process and generally located at the fringes of settlementsor at rural. In this context criteria for classification determined and listed for makinginvestigation of inclusion class for each immovable property. Finallyrecommendations for reorganization of conservation institutions proposed.