Bankacılık sektöründe entelektüel sermayenin ölçülmesi, değerlendirilmesi ve muhasebeleştirilmesi

Abstract

Günümüzün iş dünyasının temel karakterlerinden biri, bilgi yoğun üretime dayanması ve yüksek uzmanlık gerektirmesidir. Geçmiş dönemlerde olduğu gibi üretimde yalnızca emek ve sermaye dikkate alınmamaktadır. Bilginin yükselen değeriyle birlikte, entelektüel sermaye bankacılık sektöründe büyük bir önem arz etmektedir. Bu çalışmada bankacılık sektöründe entelektüel sermayenin ölçülmesi, değerlendirilmesi, muhasebeleştirilmesi, raporlanması ve yönetilmesi konularına konsantre olunmuştur. Çalışmanın uygulama kısmı, Türkiye Garanti Bankası A. Ş. üzerinde gerçekleştirilmiştir. Yürütülen çalışma neticesinde düzenlenen bankanın entelektüel sermaye raporu şirketin insan sermayesi ve yapısal sermayesinin bazı yönlerden olumlu, bazı yönlerden ise olumsuz bir trend sergilediğini göstermiştir. Şirketin ilişki sermayesiyle ilgili zayıf bir noktaya rastlanmamıştır. Bankanın entelektüel sermayesinin piyasa değeri - defter değeri yöntemiyle ölçülmesi sonucunda, entelektüel sermayesinin belirli bir istikrara sahip olmadığı tespit edilmiştir. Bankanın defter değerinde her yıl artış gerçekleşirken, piyasa değerinde dalgalanmalar mevcuttur. Katma değer entelektüel katsayısı yöntemi de, piyasa değeri - defter değeri yöntemi gibi bankanın entelektüel sermayesinde belirli bir istikrarın bulunmadığına işaret etmektedir. Ancak her iki yönteme göre de şirketin entelektüel sermayesi 2005 yılında zenginleşmiş, 2008 yılında ise fakirleşmiştir. Katma değer entelektüel katsayısı yöntemi ışığında bankada katma değer, finansal sermaye, maddi sermaye, insan sermayesi ve yapısal sermaye istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Gerçekleştirilen korelasyon analizi, bankanın insan sermayesi etkinliği ile yapısal sermaye etkinliği arasında çok güçlü bir ilişkinin var olduğunu göstermektedir.

One of the main characteristics of today?s business world is that, it depends on knowledge intensive production and requires high expertise. Nowadays, compared to the former periods, labor and capital are not the only factors considered for production. Intellectual capital has become very important in the banking sector with the rising value of knowledge. This paper concentrates on the measurement, evaluation, accounting, reporting and management of intellectual capital in banking industry. The technical part of this study focuses on Türkiye Garanti Bankası A. Ş. (Garanti Bank). The intellectual capital report of mentioned bank prepared as a result of technical work has shown that, the human capital and structural capital of company presents some positive and negative trends. However, no weak points has been determined related to relational capital of the firm. Additionally, the technical part of this study has revealed that, intellectual capital of the bank does not reflect stability according to the market value - book value measurement method. While the book value of bank rises systematically every year, fluctuations are observed for its market value. Similar to the market value - book value method, the value added intellectual coefficient method also points that intellectual capital of the bank is away from being stable. On the other hand, in regards to both methods, intellectual capital of the enterprise did prosper in 2005 and weakened in 2008. Besides, in the light of value added intellectual coefficient method, bank?s value added, financial capital, physical capital, human capital and structural capital has been rising steadily. Finally, correlation analysis of this paper indicates that, a very strong relationship exists between the bank?s human capital efficiency and the structural capital efficiency.