Türk Hukukunda gemilerin ihtiyati haczi

Abstract

Çalışmamız üç bölümden ve sonuç kısmından oluşmaktadır.Çalışmamın ilk bölümünde, deniz hukukunun tarihi gelişiminden kısaca bahsedilmiş, gemilerin ihtiyati haczine ilişkin uluslararası 1952 Brüksel Sözleşmesi ve 1999 Cenevre Sözleşmesi anlatılmıştır. Geminin tanımı, unsurları, türleri, milliyeti, donatan ve donatanın sorumluluğu konuları hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Bu konular hakkında tasarıdaki yeni düzenlemeler anlatılmıştırÇalışmamızın ilk bölümün son kısmında gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar incelenmiş, gemi alacaklısının tanımı yapılmış ve hukuki niteliği anlatılmıştır. Türk Ticaret Kanunu (?TTK?) hükümlerine göre kanuni rehin hakkı veren alacaklar tespit edilmiş ve bunlar arasında oluşturulacak hukuki sıradan bahsedilmiştir. Yine bu bölümde kanuni rehin hakkı veren alacakların kendine has özellikleri açıklanmıştır.İkinci bölümde, deniz hukukunda gemilerin cebrî icraya konu olması ve ihtiyati haciz uygulamasında ortaya çıkan problemler üzerinde durulmuştur. Öncelikle cebrî icra alanında karşılaşılan en temel sorunlardan birine değinilerek gemilerin menkul ve gayrimenkul olarak nitelendirilmesi anlatılmış ve sonuçları üzerinde durulmuştur. İhtiyati haciz kararının menkul hükmündeki gemiler ve gayrimenkul hükmündeki gemilerde icrası değerlendirilmiştir. Daha sonra ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz kurumları ve uygulamada ortaya çıkan kanuni rehin hakkı tesisi ile ilgili kararlar ele alınmıştır. Gemilerin cebri icrasında koruma tedbirlerinden hangisinin uygulanması gerektiği konusunda değerlendirme yapılmıştır.Yine bu bölümde uygulamada ciddi problemler yaratan bir başka hususa değinilmiş, kanuni rehin hakkı veren alacakların, sahibine sağladığı rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takipte bulunma hakkı üzerinde durulmuş ve bu takip yolu hakkında açıklamalar yapılmıştır.İkinci bölümün son kısmında ise, haczedilemez gemiler konusu anlatılmıştır. Zararsız geçiş hakkı ile Türk Boğazlarından transit ve zararsız geçiş yapan gemiler ve özellikle TTK'da düzenlenmiş ?yola hazır gemi?nin haciz muafiyeti meselesi anlatılmıştır.Üçüncü bölümde gemilerin ihtiyati haczi konusu anlatılmıştır. Türk hukukunda gemilerin ihtiyati haczi ayrıca bir kanun ile düzenlenmediği için tezimizde zorunlu olarak bir sınırlandırma yapılmıştır. Bu kısımda İİK'nın 257-268. maddeleri arasında düzenlenen ihtiyati haciz konusu bütünüyle ele alınmadan, gemilerin ihtiyati haczi konusunda özellik arz eden belli konular anlatılmıştır. Gemilerin İhtiyati haciz kararında görevli, yetkili mahkeme, teminat ve gemilerin ihtiyati haczi yargılaması gibi konular üzerinde durulmuştur. Özellikle tasarıda bu konularda yeni düzenlemeler mevcut olduğu için bu kısımda tasarıdaki düzenlemelerle konu izah edilmeye çalışılmıştır.Çalışmamızın sonuç bölümünde, gemilerin haczi ile ilgili olarak ele alınan başlıca meseleler hakkında varılan sonuçlar özet olarak verilmiştir.

Our work is constitued of three sections and conclusion part.In the first section of our work, historical development of maritime law is touched upon briefly and 1952 Brussels Convention (International Convention Relating to the Arrest of Sea-Going Ships) and 1999 Geneva Convention (International Convention on Arrest of Ships) are covered. Additionally, the definition, features, types and nationality of a vessel, owner and the liability of owner are briefly handled. The new regulations in the draft of proposed Turkish Commercial Code regarding above mentioned issues are strived to be conveyed.In the last part of the first section, claims which are granted with the right of a lien are examined, the right holder of maritime lien is defined and the legal nature is explained within the second section. The claims which grant maritime lien in accordance with Turkish Commercial Code are determined and the legal rank between such claims are mentioned. Specific features of the claims that granted maritime lien are identified also within this section.In the second section, the vessels being subject to execution under Maritime Law and the problems in relation to the practice of precautionary attachment are stressed upon. Additionally, one of the basic matters come across in the field of execution is touched and the issue of the describing of vessels as movable or immovable with its consequences are mentioned. Thereafter, the precautionary judgment, the precautionary attachment and the court decisions issued in practice for execution of maritime liens onto the vessels are explained. Furthermore, preliminary injunction, precautionary attachment and the execution of court judgments regarding establishment of maritime lien on the vessels are expressed. The issue of which protection measures to be applied in execution of the vessels is appraised.In addition, the right to initiate the enforcement proceedings with demand for the realization of the pledge, which is granted to the right holder of a maritime lien and which also result with crutial problems in practice, are emphasized in this section and the necessary explanations are given regarding to this enforcement procedure.The vessels which are exempted from seizure under Turkish Commercial Code have been explained in the last part of the second section. Additionally, vessels to transit through the Turkish Straits, the exemption from seizure of State vessels and especially, the exemption from seizure of the vessels, which are ready to set sail.The precautionary attachment executed onto the vessels has been explained within the section three of our work. Since the precautionary attachment executed onto the vessels is not regulated by a specific provision of law under Turkish Law, we are left to make compulsory restrictions in this thesis. The specific matters in relation to the precautionary attachment process are explained without making explanations about the whole content of Article 257-268 of Law of Enforcement and Bankruptcy. The subjects, such as the competent courts of jurisdiction and the security to be deposited to the court by the claimant are explained in detail within the forth section. Especially, since the draft of proposed Turkish Commercial Code include new regulations about this subject, such new regulations are tried to be explained in this section.The conclusion includes a summary of the results that have been reached in relation to the precautionary attachment to be executed onto the vessels.