Türkiye`de doğrudan yabancı sermaye yatırımları sorunu

Abstract

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları gelişmekte olan ülkeler için önemli bir sermaye kaynağıdır. Bu yatırımlar sermaye sağlamanın yanında ekonomik büyümeyi, ihracatı, istihdamı olumlu yönde etkiler ve teknik bilgi, üretim, yönetim ve pazarlama bilgisinin ülkeye transferini gerçekleştirir.Yabancı yatırımcılar bir ülkeye yatırım kararı alırken birçok kriteri değerlendirerek yer seçimi kararında bulunurlar. Bu kriterler bir ülkeye doğrudan yabancı sermaye girişi karırı ve dolayısıyla miktarını etkilemektedirler.Bu tezin amacı konuyu bir bütün olarak ele alarak yıllar içinde Türkiye'ye gelen doğrudan yabancı sermaye miktarının düşük seviyelerde kalmasının nedenlerini belirmeye çalışmaktadır. Doğrudan yabancı yatırımların ekonomi üzerindeki olumlu etkileri ve yarattığı sosyal faydanın yanında Türkiye için konuyu bir sorun olarak ele alan çalışmaların yapılmamış olması bu çalışmanın yapılmasında en önemli etkendir.Türkiye'nin ekonomik olarak büyüme konusunda son yıllara kadar çok fazla başarı gösterememesi ve bu nedenle iç pazarın yeterince büyük olmamasının yanında hukuksal düzenlemeler, tanıtım ve teşvik gibi konuların eksik kalması yabancı yatırımcılar için Türkiye'yi cazip bir ülke konumuna getirememiştir.Uygulanan ekonometrik analizde Türkiye'ye doğrudan yabancı sermaye girişini etkileyen faktörler araştırılmıştır. Bu araştırma kapsamında incelenen faktörler; ekonomik büyüklük, enflasyon, döviz kuru, bütçe açıkları, dış borçlar, ihracat, ticari dışa açıklık, işgücü verimliliği, politik haklar, sivil özgürlükler, 1983 yılında sivil yönetime geçiş, Gümrük Birliği ve 2003 yılında çıkartılan yeni kanundur.Yapılan literatür taraması ve ekonometrik analizin sonuçlarına göre Türkiye'nin durumu değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeye göre Türkiye'nin doğrudan yabancı sermaye sağlama konusunda beklenen gelişmeyi sağlayamamış olmasının ulaşılan nedenleri sonuç bölümünde sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, DYS, Çokuluslu Şirketler, Türkiye, Doğrudan Yatırımlar, Eş-Bütünleşme, Granger Nedensellik Testi

Foreign Direct investments (FDI?s) are one of the most important resources of support for emerging markets. They should not only be considered as transfers of capital between borders but also a leverage for economic growth, export transactions, employment opportunities, and technical know-how transfers.FDI companies make investment decisions by analyzing a wide range of detailed criterias and the results have a direct impact on market entries or the amount of capital to be transferred.The aim of this thesis is to research the causes for low FDI flow to Turkey by combining various aspects of the subject and to obtain a clearer understanding on macro level. Also present studies mainly focus on general positive impacts of FDI?s but there are not many studies specifically regarding Turkey?s situation, problems and how to solve them.Latest incompetent performance of economical growth which results to a small inner market, combined with the inefficiency of legislative adjustments, and the lack of incentives and promotions makes Turkey a less attractive country for FDI?s.The aim of econometric analysis applied in this thesis is to define the factors that effect FDI flows to Turkey. The factors used are; economical scale, inflation, exchange rates, budget deficits, foreign debts, exports, trade openness, employment efficiency, political rights, civilian rights, 1983- civilian ruling transition, customs union and legislative arrangements at 2003.In this study, assessments are derived from literature research combined with econometric analysis detailed above and these results are presented in detail at the conclusion chapter of this paper.Key Keywords: Foreign Direct Investments, FDI, Multinational Companies, Turkey, Direct Investment, Cointegration, Granger causality test