Basel kriterlerinin KOBİ kredileri üzerindeki etkileri

Abstract

Yirminci yüzyılın son çeyreğinde başlayıp, bugüne kadar süre gelen, önceleri ülkemizdeki gibi bölgesel olarak yaşanan finansal krizlerin, artık küreselleşmenin doğal bir sonucu olarak tüm dünya piyasalarına çok kısa bir sürede kolaylıkla yayıldığı ve etkisinin büyük olduğu gözlemlenmiştir. Elde edilen araştırmalar sonucunda finansal krizlerin büyük ölçüde risk yönetimindeki yetersizliklerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Bu nedenle risk yönetimi konusunda uluslararası standartların oluşturulmasının ve denetim mekanizmalarının etkinliğinin artırılmasının çok önemli bir ihtiyaç olduğu düşünülmüştür. Bu ihtiyaca yönelik olarak finansal sistemin önemli bir ayağı olan bankaların risk yönetimi faaliyetlerinin belli bir standarda kavuşturulmasıyla finansal piyasalarda istikrarı sağlayacağı düşüncesiyle, bankacılık sektörüne yönelik olarak sermaye yeterliliği düzenlemeleri oluşturulmuştur. Bu amaçla, başlangıçta Basel I' in etkili olduğu düşünülmüş, ancak çok kısa bir süre sonra bu düzenleme yetersiz görülmüş, dolayısıyla Basel I geliştirilerek daha üst standartlar getiren Basel II Sermaye Yeterliliği Düzenlemesi yayımlanmıştır. Eylül 2008 de Lehman Brothers'ın iflasını duyurması, ABD deki büyük yatırım bankalarının banka holding şirketlerine dönüştürülmesi, Fannie Mae ve Fredi Mac'in ulusallaştırılması, AIG' in çöküşün eşiğine gelmesi, Fortis' in parçalanması ve satılması, İzlanda' nın en büyük ticari bankasının ardından ülkenin bankacılık sisteminin çökmesi, birçok ülkenin bankalarına ciddi destekler vermesine yol açması gibi bir kısım olaylar henüz kriz durumları için yeterince önlemin alınmadığını ve mevcut sistemin ciddi eksiklikler içerdiğini göstermiştir. Finansal sistem ve bankacılık sistemi hâlihazırda tekrar istikrara kavuşmuş olsa da krizin maliyeti çok ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bununla birlikte küresel finansal kriz reel sektörü de etkilemiş refah seviyesinde ciddi düşüşler görülmüş, yüksek seviyede iş kayıpları yaşanmıştır. Bu nedenle, Basel Komitesi tarafından hazırlanan reform takvimi Ekim 2009'da Pittsburgh'da düzenlenen G20 liderler zirvesinin en önemli konularından biri olmuştur. 12 Eylül 2010 tarihinde söz konusu reformlar, Basel Komitesi tarafından kamuoyuna bir basın açıklaması ile bildirilmiştir.Basel III kriterleride bu şekilde ortaya çıkmıştır.KOBİ'lerin bankalarla olan işbirliklerinin kaçınılmaz olduğu göz önünde tutulursa, Basel kriterlerinin getirdiği risk odaklı yaklaşımından, dolaylı olarak KOBİ'lerin de etkileneceği çok açık bir şekilde öngörülebilir.Bankaların kredilendirme esasları üzerinde köklü değişiklikler yapacağı kesin olan bu standartlar, ülkemizdeki istihdamın ve ekonominin başrolünü üstlenmiş olan KOBİ'ler üzerinde de çok önemli etkileri olacaktır. Şöyle ki, bu tür kurumların öz sermayelerinin genellikle ciddi şekilde yetersiz oluşu, hem aktiflerindeki uzun vadeli yatırım finansmanında hem de faaliyetleri esnasında kullandıkları işletme sermayesi ihtiyaçlarının karşılanmasında bankalarla sürekli bir ilişki kurulmasını zorunlu kılmaktadır.Gelişmiş ülkelerin ekonomik durumları dikkate alındığında, kredi sağlayan açısından daha fazla sermaye tutma, kredi kullanıcıları açısından ise belki de bugüne değin edindikleri tüm alışkanlıklarından vazgeçerek şeffaflık, risk yönetimi ve kalifiye eleman istihdamı gibi öğeleri içeren yepyeni bir yönetim biçimine sahip olmak zorunda bırakan bu kararlar, her iki tarafı da bambaşka bir davranış şekli geliştirmelerine neden olacaktır.Bu çalışmada Basel uzlaşısının ülkemiz ekonomisinin demirbaşı niteliğinde olan KOBİ'ler üzerindeki etkileri ölçülmeye çalışılarak, bu tür ekonomik birimlerin gelecekte yaşanacak sürece daha iyi hazırlanabilmeleri için uyarılarda bulunulmaya çalışılmıştır.

The financial crisis, from the beginning of the last quarter of the twentieth century to today, easily spread to the markets of the whole world in a very short time because of a natural result of globalization. The resulting of the studies shows that the most important reason of financial crises has been that deficiencies in risk management. For this reason, the establishment of international standards and to enhance the effectiveness of control mechanisms have been thought that to be a very important need for the risk management.This is an important pillar of the financial system for the needs of the banks? risk management activities will provide the stability of financial markets, the idea of reaching a certain standard, Built as the capital adequacy regulations for the banking sector.To this end, the beginning of Basel I thought of to be effective, but insufficient, this arrangement was seen in a very short time later, thus bringing the Basel I to Basel II, Basel III Capital Adequacy Regulation by developing higher standards have been released.Given the cooperation of banks in SMEs is inevitable, the Basel II risk-based approach brought by the indirectly affected SMEs clearly foreseeable.On the principles of fundamental changes in banks' lending standards will make this clear, the country of employment and the economy had taken on the lead is also very significant impact on SMEs will be.That is the kind of institutions are usually seriously inadequate equity capital, long-term investment and financing of assets used during the activities as well as meeting the needs of working capital necessitates the establishment of a permanent relationship with bank.Given the economic conditions of developed countries, in terms of credit to hold more capital, credit, perhaps until now they have acquired in terms of users, giving up all the habits of transparency, risk management and includes such elements as recruitment of qualified staff have to leave these decisions to have a whole new form of government, each develop a completely different form of behavior will cause the two sides.In this study, the Basel-II Accord by working in our country's economy, measured in a fixture in the nature of its effects on SMEs, as long as this kind of economic agents of future attempts to find a better warning to prepare.